tag:blogger.com,1999:blog-88726243283030225902024-03-14T01:38:40.895-07:00Bach VienBach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comBlogger36125tag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-46646469333836164332014-02-02T06:12:00.000-08:002014-02-02T06:12:10.799-08:00ĐỈNH CAO NGHỆ THUẬT SAU LỚP ÁO CÀ SA<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<b>Ít ai biết rằng, bên cạnh cuộc sống chay tịnh tưởng chừng rất khô khan, các vị sư tăng còn sở hữu một thế giới âm nhạc, vũ đạo sống động, đặc sắc và phức tạp tới mức để đạt được nó, họ đã phải trau luyện không khác gì những nghệ nhân thực thụ.</b></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<a href="http://lh4.ggpht.com/_9dxzgN4bQvM/SsxCVQVOveI/AAAAAAAAAds/XKOyfBqFQQY/ky%20thanh%20%288%29.JPG" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" src="http://lh4.ggpht.com/_9dxzgN4bQvM/SsxCVQVOveI/AAAAAAAAAds/XKOyfBqFQQY/ky%20thanh%20%288%29.JPG" style="cursor: pointer; display: block; height: 299px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 448px;" /></a></div>
<div style="font-family: arial; font-style: italic; text-align: center;">
<span style="font-size: 85%;">Ảnh: Đoàn Kỳ Thanh</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<b><o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
Đàn Mông Sơn tại Chùa Nền, Hà Nội diễn ra khi Rằm Tháng Bảy mới chỉ qua được mấy ngày (<i>17 tháng Bảy - Kỷ Sửu)</i>. Đây là khoa cúng lớn và lâu đời của Phật Giáo để tỏ lòng kính Phật, hiếu thuận với tổ tiên, cha mẹ và cúng thí cho các vong hồn nơi địa phủ đồng thời cũng là nghi lễ thể hiện rõ nhất tinh hoa của nghệ thuật Phật giáo với những màn cúng tế vô cùng tinh thông và lôi cuốn.</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<a href="http://lh6.ggpht.com/_9dxzgN4bQvM/SsxCVChVfgI/AAAAAAAAAdg/pcbqUuWkfqo/anh%20%28405%29.JPG" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" src="http://lh6.ggpht.com/_9dxzgN4bQvM/SsxCVChVfgI/AAAAAAAAAdg/pcbqUuWkfqo/anh%20%28405%29.JPG" style="cursor: pointer; display: block; height: 299px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 448px;" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; font-style: italic; text-align: center;">
<span style="font-size: 85%;">Ảnh: Đoàn Kỳ Thanh</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
Sau lễ Thỉnh Phật và Dâng Lục cúng kéo dài suốt ban ngày, chập tối, Lễ Cầu siêu với màn “Chạy đàn Phá Ngục” theo tích “Mục Liên tầm mẫu” bắt đầu. Khi ấy, giữa tiếng nhạc réo rắt, trống phách rập ràng đệm cho câu canh tiếng kệ ngân nga đưa đẩy, một nhà sư đạo mạo đội mũ hoa sen, áo cà sa, tay cầm tích trượng, quấn theo dải khăn trắng dẫn đầu đoàn lễ cung kính diễu qua năm đàn tế tượng trưng cho năm cửa ngục nơi địa phủ. Tiết tấu bỗng thay đổi khi vị sư đứng trước một cửa ngục cùng hai đồng tử cầm đèn hoa đăng. Trống, kèn, não bạt, thanh la, tiu cảnh…lập tức rộn lên dồn dập, chuyển sang một khúc nhạc mau hoạt đầy tính vũ điệu. Vị sư tay bắt quyết múa lượn liên hồi, dứt khoát, chân di chuyển theo nhịp trống mõ, khi khoan khi nhặt như vẽ những chữ vô hình lên mặt đất. Khi hai đồng tử múa vòng quanh, tay nhà sư uyển chuyển múa lượn, miệng lầm rầm đọc thần chú giữa tiếng trống mõ vang lừng của đám thầy pháp. Bỗng ai đó hét lên “<i>Phá cửa ngục!!!</i>”, nhà sư tay cầm trượng múa lên chiếc bát úp dưới đất, dí đầu trượng vào đít bát, di trên mặt đất tựa hồ như viết những mật chú rồi bất thần chọc vỡ tan chiếc bát. “Khóa cửa ngục” coi như đã mở, nhà sư tiếp tục chọc thủng màng giấy trước đàn tượng trưng cho “cửa ngục”. Cứ thế, nghi thức lại tái diễn với các “cửa ngục” còn lại trên nền trống kèn bạo liệt không ngừng.</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<a href="http://lh6.ggpht.com/_9dxzgN4bQvM/SsxCVG0l8NI/AAAAAAAAAdk/Iwyq03ovHqE/Khanh%201%20%281%29.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" src="http://lh6.ggpht.com/_9dxzgN4bQvM/SsxCVG0l8NI/AAAAAAAAAdk/Iwyq03ovHqE/Khanh%201%20%281%29.jpg" style="cursor: pointer; display: block; height: 300px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 448px;" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; font-style: italic; text-align: center;">
<span style="font-size: 85%;">Ảnh: Công Khanh</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
“Phá ngục” chỉ là một phần trong Đàn Mông Sơn - nghi lễ hội tụ đầy đủ các làn điệu đặc trưng của vũ, nhạc nhà chùa. Ở đây, các thầy cúng và sư tăng đều thể hiện những phương pháp âm nhạc độc nhất vô nhị như Canh, kệ, Tụng, Thỉnh, Bạch, Tấu…. hay những chiêu bắt quyết, lướt chân và uốn cổ tay mềm dẻo như rồng bay phượng múa giữa âm điệu biến ảo của dàn lễ nhạc. Quả thực, âm nhạc Phật giáo đã vượt qua những rào cản tín ngưỡng để trở thành một loại hình nghệ thuật đặc sắc.</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<b>“Một thể loại âm nhạc thực thụ mang danh Phật Pháp”</b></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
Đó là nhận định của nhà nghiên cứu Bùi Trọng Hiền khi bàn về âm nhạc Phật Giáo. Anh cho rằng, việc chuyển hóa những giáo lý đồ sộ của nhà Phật thành lời ca với hệ thống âm điệu mang dấu vết dân ca bản địa là sự khôn ngoan của các nhà truyền giáo khi muốn thu phục lòng người. Ta có thể thấy âm màu của chèo, tuồng và nhiều thể loại dân ca khác trong các giọng nhạc của Phật Giáo.</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
Cũng theo anh Hiền, các nhà sư đã phát triển âm nhạc nhà chùa thành một hệ thống giọng điệu phong phú như <i>Xướng lễ</i> (man mác, tha thiết); <i>Tụng</i> (đọc kinh có nhịp điệu); <i>Thỉnh</i> (nói - hát kinh với âm vực rộng); <i>Bạch </i>(nhẩn nha, bình thản); <i>Tấu</i> (nhịp đọc sớ ngân nga); <i>Chú</i> (thầm thì, nhanh); <i>Kệ</i> (điệu hát – kể trường hơi); <i>Canh</i> (dàn trải, chậm dãi với nhiều đoạn i..a..kéo dài tối đa) v.v... Những phương pháp âm nhạc chuẩn mực chứng tỏ trình độ nghệ thuật bậc thầy của âm nhạc nơi cửa thiền.</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<a href="http://lh3.ggpht.com/_9dxzgN4bQvM/SsxCVHI-7aI/AAAAAAAAAdo/wJ1U4rkor_U/ky%20thanh%20%283%29.JPG" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" src="http://lh3.ggpht.com/_9dxzgN4bQvM/SsxCVHI-7aI/AAAAAAAAAdo/wJ1U4rkor_U/ky%20thanh%20%283%29.JPG" style="cursor: pointer; display: block; height: 299px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 448px;" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; font-style: italic; text-align: center;">
<span style="font-size: 85%;">Ảnh: Đoàn Kỳ Thanh</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
Sự đồ sộ với hơn 350 nghi lễ Phật giáo có xuất hiện âm nhạc và múa cho phép sư tăng đưa kỹ xảo diễn đạt biểu tượng tới mức tinh luyện. Chỉ riêng ý nghĩa của chuỗi động tác thủ ấn (bắt quyết) trong nghi thức múa đã vô cùng tinh tế. Hai bàn tay biểu tượng cho thế giới nhị nguyên, còn mười ngón tay được ví như thập giới. Vì vậy mỗi thế tay đều tượng trưng cho sự biến ảo giữa các giới với nhau trong tiểu vũ trụ tâm linh. Đó là chưa kể đến kỹ thuật di chuyển chân nhẹ như không trên mặt đất hết sức uyển chuyển, linh hoạt. Pháp sư múa càng dẻo, nhanh, phức tạp, sức hút và “tính thiêng” của đàn lễ càng mạnh.</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
Chỉ một câu “<st1:place st="on"><st1:country-region st="on">Nam</st1:country-region></st1:place> mô Quan Thế Âm Bồ Tát” các vị sư có thể ngâm nga đến gần 10 phút, còn những bài kinh kệ, thán thì kéo dài khôn cùng. Thử tưởng tượng, để phục vụ cho một đàn Mông Sơn hoàn chỉnh diễn ra trong 7 ngày không ngừng nghỉ với hàng trăm câu tụng, thán cùng diễn xướng, vũ đạo, các vị sư tăng, thầy cúng phải có nội lực cao sâu đến nhường nào?</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<b>Sư tăng, thầy cúng – những nghệ nhân cổ nhạc thực sự</b></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<a href="http://lh6.ggpht.com/_9dxzgN4bQvM/SsxCUy1mWtI/AAAAAAAAAdc/pxGb66fpQt4/anh%20%28126%29.JPG" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" src="http://lh6.ggpht.com/_9dxzgN4bQvM/SsxCUy1mWtI/AAAAAAAAAdc/pxGb66fpQt4/anh%20%28126%29.JPG" style="cursor: pointer; display: block; height: 299px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 448px;" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: center;">
<span style="font-size: 85%;">Pháp sư, thầy cúng đồng hành trong các lễ cúng (ảnh: Đoàn Kỳ Thanh)</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<b><o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
Đẳng cấp trình diễn của nhà sư, thầy cúng được thể hiện ở độ vang, sâu, đều nhưng biểu cảm, giọng khỏe, dai sức để thực hiện những đàn cúng lớn, kéo dài. Muốn vậy, các vị sư phải trải qua quá trình khổ luyện lâu dài với nhiều kỹ thuật ém hơi phức tạp. Thực tế, những kỹ thuật này không chỉ bắt nguồn từ giới các nhà sư mà còn được đóng góp bởi các nghệ nhân cổ nhạc ngoài dân gian. Nếu trong chùa lưu truyền chiêu ém hơi đẩy lên vòm xoang mũi để tạo giọng đều và tiết kiệm hơi, thì kỹ thuật vận hơi nén bằng cơ bụng nhằm tăng tính biểu cảm với lực “tận thổ can tràng” lại được học từ nghệ nhân dân gian. Nhiều trường hợp kỹ thuật âm điệu, vũ đạo trong chùa bị thất truyền, các sư lại tìm học từ thầy cúng bên ngoài. Đó là mối quan hệ khăng khít và gắn bó đã có từ ngàn đời.</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<a href="http://lh5.ggpht.com/_9dxzgN4bQvM/SsxCqShDx4I/AAAAAAAAAdw/RyZNLDaKNJ0/ky%20thanh%20%2826%29.JPG" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" src="http://lh5.ggpht.com/_9dxzgN4bQvM/SsxCqShDx4I/AAAAAAAAAdw/RyZNLDaKNJ0/ky%20thanh%20%2826%29.JPG" style="cursor: pointer; display: block; height: 299px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 448px;" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; font-style: italic; text-align: center;">
<span style="font-size: 85%;">Ảnh: Đoàn Kỳ Thanh</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
Anh Vũ Duy Sinh, một thầy pháp lâu năm với ít nhất ba đời lưu nghiệp cho biết, mặc dù cúng bái ở điện Tứ phủ thờ mẫu nhưng một thầy cúng khi đạt đến trình độ nhất định sẽ được phép hành lễ tại các Trai đàn của Phật Giáo như một vị tăng.“<i>Bản thân tôi đã theo cha học nghề từ năm 9 tuổi nên hiểu đây là một pháp môn rất kỳ công. Vừa luyện chữ Hán, thuộc kinh, kệ, lại thêm luyện thanh, trống mõ, múa, bắt quyết…đâu phải ai cũng làm được. Vì thế, mỗi khi cần lập đàn, các sư thường cầu viện đến thầy cúng. Ba đời nhà tôi sống được cũng nhờ lẽ đó</i>”, anh Sinh tâm sự.</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
Điều này cũng được nhà nghiên cứu Bùi Trọng Hiền xác nhận. Anh cho biết, từ bao đời nay, đội thầy pháp và giới sư sãi đã trở thành một “đối tác chuyên nghiệp” trong thực hành nghi lễ chung nhất. Với thầy cúng, đó là một nghề, còn đối với nhà sư, đó là các kỹ năng cần thiết gắn liền với những nghi thức trọng đại của cuộc sống tu hành./.</div>
<div align="right" class="MsoNormal" face="arial" style="text-align: right;">
<b>Điệp Trần</b></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: right;">
<span style="font-size: 78%;">(TTVH ngày 11.9.09)</span><br /><b><o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<o:p> </o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial;">
<o:p> </o:p></div>
Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-91208886094764990002012-12-06T16:50:00.001-08:002012-12-06T16:50:16.039-08:00Nghệ nhân chế tác đàn Rơchâm Ti’h: DÂN CA CỦA NGƯỜI JARAI MÃI MÃI ĂN VÀO MÁU NGƯỜI JARAI<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-Uqb4BwpTOzs/UME9LbS_49I/AAAAAAAABIs/R7tYn10bQco/s1600/Nghe+nhan+Rocham+ti'h.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-Uqb4BwpTOzs/UME9LbS_49I/AAAAAAAABIs/R7tYn10bQco/s400/Nghe+nhan+Rocham+ti'h.JPG" width="266" /></a></div>
<div class="phead" style="line-height: 15.0pt; margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<em><b><span style="font-style: normal;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Khi
đời sống hiện đại phủ khắp Tây Nguyên cũng là lúc những nét văn hóa cổ truyền
của các tộc người nơi đây có phần lung lay và suy giảm. Hát nhạc mới thay vì
dân ca, chơi nhạc tây thay vì những nhạc cụ cổ truyền đơn sơ mộc mạc, giới trẻ
đã dần quên đi những nét đẹp và giá trị trường tồn của dân tộc mình. Di sản của
cha ông giờ chỉ còn được ít người tận tâm lưu giữ. Nghệ nhân chế tác nhạc cụ cổ
truyền người Jarai Rơchâm Ti’h là một trong số ấy. Để hiểu rõ hơn những tản mạn
về giá trị cổ nhạc của dân tộc Jarai, PV đã có cuộc trò chuyện cùng anh.</span></span></b></em></div>
<a name='more'></a><em><b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> <o:p></o:p></span></b></em><br />
<div class="phead" style="line-height: 15.0pt; margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<em><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">- Dưới con mắt của một người trong cuộc, theo anh, tại sao
giới trẻ trong làng lại ít quan tâm đến âm nhạc của cha ông mình?<o:p></o:p></span></em></div>
<div class="phead" style="line-height: 15.0pt; margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<em><span style="font-style: normal;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Bây giờ cuộc
sống của giới trẻ Tây Nguyên gắn nhiều hơn với đám cưới, xe cộ, đánh trống,
đánh nhạc như người Tây chứ không phải là nhạc cha ông. Họ chê nhạc dân ca của
mình đơn sơ quá. Giọng của người Jarai rất khỏe, nhưng hát dân ca thì chỉ hát
trong làng thôi. Họ không có hứng. Họ thích được khen, được vỗ tay và nổi tiếng
như chị Siu Black hơn. <o:p></o:p></span></span></em></div>
<div class="phead" style="line-height: 15.0pt; margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<em><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="font-style: normal;">- </span>Thế còn chuyện nhiều người theo tôn giáo du nhập có làm ảnh
hưởng đến việc giữ gìn văn hóa của tộc người mình không, thưa anh?<o:p></o:p></span></em></div>
<div class="phead" style="line-height: 15.0pt; margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<em><span style="font-style: normal;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Tôi nghĩ là do
tùy từng đạo. Nếu theo đạo Tin lành, người ta sẽ không làm con của Giàng nữa.
Và để tuân theo những qui định của đạo đó, họ bỏ hết những truyền thống của dân
tộc mình. Ngược lại, đạo Thiên chúa trên Tây Nguyên lại khuyên mình giữ lại
những nét văn hóa của dân tộc. Vẫn cúng nhà rôông, vẫn ăn trâu như bình thường.
Các cha xứ vẫn tham gia lễ hội của làng. Làm lễ Tạ ơn của nhà thờ xong, cha
không can thiệp vào bất cứ nghi lễ gì của làng hết. Ở nhà thờ gần làng tôi, dàn
nhạc thánh ca đã gần như bỏ đàn organ, thay vào đó là các nhạc cụ dân tộc của
mình như cồng chiêng, đàn tinh ninh (đàn goong), T’rưng… Tất nhiên phải cải
tiến đi một chút để hợp với các nốt nhạc phương Tây. Chuyện này là do tự mình
chứ không phải do cha, và cũng khó tránh khỏi trong không gian nhà thờ Thiên
chúa.<o:p></o:p></span></span></em></div>
<div class="phead" style="line-height: 15.0pt; margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<em><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">- Nói vậy là chuyện nhạc cụ cổ truyền của dân tộc anh được
cải biên là khá phổ biến?<o:p></o:p></span></em></div>
<div class="phead" style="line-height: 15.0pt; margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<em><span style="font-style: normal;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Chuyện nhạc cụ
cải biên bây giờ đúng là rất phổ biến, vì một số người thích biểu diễn theo các
nốt nhạc của phương Tây. Nhưng không vì thế mà ít người thích sử dụng nhạc cụ
cổ truyền. Họ nói, họ lên Tây Nguyên là để mua về giai điệu và tiết tấu của
chính Tây Nguyên chứ không phải của nơi khác. Đó là giai điệu xuất phát từ tre
nứa, phát ra âm điệu như nước chảy trên núi rất đặc trưng của người Jarai. <o:p></o:p></span></span></em></div>
<div class="phead" style="line-height: 15.0pt; margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<em><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">- Anh có thể nói rõ hơn về cái hay, cái đẹp của nhạc cụ
người Jarai được không ạ?<o:p></o:p></span></em></div>
<div class="phead" style="line-height: 15.0pt; margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<em><span style="font-style: normal;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Người Jarai có
nhiều nhạc cụ như đàn T’rưng, Tinh ninh, Krong Put… Để nói hết được cái hay rất
khó nên tôi chỉ nói về đàn Tinh Ninh. Đàn có từ hồi chưa có chiêng. Ngày xưa,
người nghệ nhân đã sáng tạo ra để mô phỏng lại sự thăng trầm trong tiếng khóc của
người Jarai. Vì vậy, giai điệu Tinh ninh róc rách, ỉ ôi như tiếng nước chảy. <o:p></o:p></span></span></em></div>
<div class="phead" style="line-height: 15.0pt; margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<em><span style="font-style: normal;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Để làm đàn nói
chung, nghệ nhân phải chọn tre nứa không quá ba tuổi, sau đó ngâm bùn trong 6 tháng rồi phơi trên dàn bếp
cho đến khi khô đanh lại. Lúc này, vót thấy tóe lửa là tre tốt. Những thanh nào
không dùng được sẽ bị nứt toác, số còn lại sẽ được lựa để vót ra âm thanh.<o:p></o:p></span></span></em></div>
<div class="phead" style="line-height: 15.0pt; margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<em><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">- Liệu sau anh, trong làng có ai còn giữ được những kỹ
thuật chế tác đàn cổ truyền của người Jarai nữa không?<o:p></o:p></span></em></div>
<div class="phead" style="line-height: 15.0pt; margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<em><span style="font-style: normal;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ngày xưa tôi
học làm đàn từ nghệ nhân rất tự nhiên vì cồng chiêng và dân ca đã ngấm vào tôi
từ bé xíu trong những sinh hoạt thường ngày. Thuở ấy, tôi hay lân la đến xem
các nghệ nhân trong làng làm đàn. Đến năm 12 tuổi là đã có thể làm được nhạc cụ
rồi, theo thời gian, kỹ thuật cứ ngấm dần trở nên trau chuốt hơn.<o:p></o:p></span></span></em></div>
<div class="phead" style="line-height: 15.0pt; margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<em><span style="font-style: normal;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Nhưng bọn trẻ
bây giờ có nhiều thứ nhạc khác để quan tâm, rồi mải mê kiếm miếng cơm manh áo
nên chẳng thiết gì âm nhạc của ông bà. Cũng may là có một cháu 16 tuổi, tự
nhiên mê nhạc cụ đến tìm học nghề. Thấy cháu chăm chú, tôi rất quí.<o:p></o:p></span></span></em></div>
<div class="phead" style="line-height: 15.0pt; margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<em><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">- Anh có lời khuyên gì với giới trẻ Tây Nguyên về âm nhạc
của cha ông?<o:p></o:p></span></em></div>
<div class="phead" style="line-height: 15.0pt; margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Người Jarai theo người
Tây, người Tàu sẽ không giống người Tây, người Tàu, theo người Kinh cũng không
thể nào giống người Kinh được. Cứ bập bênh giữa đường như vậy là không nên. </span></div>
<div class="phead" style="line-height: 15.0pt; margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Chuyện âm nhạc cũng vậy.
Mình có hát gì nhạc của người Kinh cũng không bằng người Kinh được. Còn dân ca
của người Jarai mãi mãi ăn vào máu của người Jarai rồi nên dù người Kinh có học
dân ca, học đánh đàn goong (Tinh Ninh) thế nào cũng không thể nhanh bằng mình
được. Chuyện này rất tự hào, tại sao giới trẻ lại không làm?</span></div>
<div class="phead" style="line-height: 15.0pt; margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Đó là lời khuyên của
tôi. </span></div>
<div class="phead" style="line-height: 15.0pt; margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i>- Cám ơn anh về những chia sẻ tâm huyết./.</i><em><span style="font-style: normal;"><o:p></o:p></span></em></span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 13.5pt; margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: right; vertical-align: baseline;">
<b><i><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Điệp Trần (thực hiện)<o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-28226101131916993832012-12-06T16:45:00.003-08:002012-12-06T16:47:17.100-08:00NGƯỜI LƯU GIỮ TINH HOA CHẦU VĂN ĐẤT HÀ THÀNH<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-m7kbC3yQy_I/UME8AyRGv3I/AAAAAAAABIc/yeEyvaR5zAg/s1600/IMG_0397.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://4.bp.blogspot.com/-m7kbC3yQy_I/UME8AyRGv3I/AAAAAAAABIc/yeEyvaR5zAg/s320/IMG_0397.JPG" width="264" /></a></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Khuôn mặt rạng ngời,
râu tóc trắng, vóc dáng phương phi với giọng trầm vang hào sảng, ít ai nghĩ
được một cụ ông 90 tuổi lại có được thần thái tinh anh như thế. Trong giới
nghề, cụ Kha được coi là một trong những cung văn đại thụ, người nắm giữ không
ít tinh hoa chầu văn đất Hà Thành.</span></b></div>
<a name='more'></a><b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><o:p></o:p></span></b><br />
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Giang hồ một thuở<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">“<i>Tôi còn nhớ mãi câu
nói của bố - tôi dạy anh hát là tôi cho anh vàng bỏ vào túi, không chịu khó học
thì về sau anh khổ, vì đây là cái nghiệp của gia đình</i>”, nghệ nhân hát văn
Hoàng Trọng Kha trầm ngâm nhớ lại, bắt đầu hồi về những dòng ký ức xa xưa.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Bắt đầu học hát từ năm 15 tuổi, cậu bé Kha đã có vốn chữ
nho, lại thêm mấy ngón đàn nguyệt cha luyện cho từ năm 10 tuổi, nên nắm bắt rất
nhanh. “<i>Xưa nghiêm lắm, tôi phải luyện
giọng bằng cách hét vào cái chum cho đến
khi vỡ tiếng mới được bắt đầu học. Rồi đánh nhịp cho chắc rồi mới cho hát, hát
xong câu văn mới được luyện đàn. Cũng may tôi có khiếu, nên chỉ không đầy 1 năm
đã được bố cho đi theo</i>”, cụ Kha nhớ lại.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ngày ấy, đất Hà Thành lưu truyền tiếng vang về “ngũ hổ” gồm
5 cung văn trẻ tuổi tài cao trấn giữ các cửa đền năm cửa ô. “<i>Cũng bởi anh em chúng tôi cũng hay dự thi
văn ở các đền nội thành nên các cụ tặng cho cái chức ấy. Mỗi kỳ thi văn, các cụ
lại bảo “Ngũ hổ nó đến đấy!”</i>.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Các cuộc thi văn xưa ở mỗi đền một khác, khó nhất là nhớ từ
kiêng húy của từng nơi mà cải biến cho hợp. Giám khảo gồm 3 người, ai hát hay
là đánh trống, thưởng khuyên để tính điểm, từ ấy mà xếp hạng nhất – nhì – ba. Cung
văn đi thi phải biết chữ nho, đàn hát hay, hơi khỏe, phóng âm nhả chữ sao cho
đẹp và nội tâm mới đạt. “<i>Hát mẫu thoải
đến đoạn bà bị đày, cung văn phải hát lối phú rầu sao cho lộ được nỗi uất ức.
Đấy chính là nội tâm khi hát, anh nào giỏi lắm mới thể hiện được ra ngoài</i>”,
cụ Kha hồi tưởng. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Cụ Kha bảo, chỉ có cung văn Hà Nội đi thi chứ tỉnh khác về
rất ít. Không phải vì họ thua tài, mà bởi cung bậc hát văn ở Hà Thành có sắc
thái rất riêng. “<i>Ở Hà Nội đàn hát có gần
hai chục lối. Phú rầu nghe buồn, phú chênh hơi man mác, phú nói thì chững chạc,
uy nghiêm…nhiều lắm tôi kể ra không hết! Ở <st1:place w:st="on"><st1:country-region w:st="on">Nam</st1:country-region></st1:place> Định thì người ta chỉ hát ba,
bốn lối thôi</i>”.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Anh tài trong giới thỉnh thoảng cũng chọe nghề nhau, khoe
những ngón đàn khó. Người nào không biết đành chịu ngồi im mà nghe. Nói vậy chứ
những người đồng hội cũng đùm bọc lắm. Xưa có lối đồng ca, hát đỡ nhau. Để làm
được, cung văn phải hiểu nhau, sao cho hai người hát như một. “<i>Chỉ khác đi vài chữ hoặc chữ này nhả trước,
chữ kia nhả sau là không được. Như vậy sao gọi là đồng ca?</i>”, cụ Kha nói. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Lăn lộn và thành danh trong nghề, song niềm yêu thích thật
sự của người cung văn lại là cải lương. Thời loạn chẳng tha ai, đến năm 1946,
gia đình cụ Kha phải sơ tán về quê. Gặp gánh hát cải lương tản cư, cụ xin gia
nhập rồi đi luôn với họ, mãi đến năm 1951 mới quay về Hà Nội, trụ ở đoàn Chuông
Vàng. Cuộc đồng hành cùng hương sắc cổ nhạc xứ <st1:place w:st="on">Nam</st1:place> kéo dài gần 40 năm với những
thăm trầm, niềm vui và cả nỗi buồn. “<i>Hồi
ấy cán bộ khắt khe về đồng bóng. Tôi theo cải lương rồi nên không bị cấm đoán,
nhưng người quen đều bị tra hỏi. Chúng tôi vốn nghèo khổ, lấy cái nghề đàn hát
để sinh sống chứ nào có mục đích gì. Mọi chuyện cũng vãn đi, có điều sau đó
không ai dám hát văn nữa</i>”. </span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-8VxqckbmHA4/UME8BjNnDYI/AAAAAAAABIk/WR4E744BPlM/s1600/IMG_0412.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="245" src="http://4.bp.blogspot.com/-8VxqckbmHA4/UME8BjNnDYI/AAAAAAAABIk/WR4E744BPlM/s400/IMG_0412.JPG" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Chút tài lưu lại cho
đời<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Tháng 4/2012, nhóm sưu tầm vốn cổ hát văn của CLB Bảo tồn
nghệ thuật Chầu Văn Việt <st1:place w:st="on">Nam</st1:place>
đã tìm gặp cụ Kha những mong được lưu lại vài ngón đàn khuôn khổ của hát văn
xưa. Cụ Kha cười bảo, “<i>tôi muốn truyền
lại nghề, nhưng đã dạy thì phải thị phạm, mà tôi 90 rồi, mệt lắm! Hát thể hiện
thì được, nhớ đến đâu thì tâu đến đấy thôi nhé!</i>”.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Nói vậy, chứ khi cầm lại cây đàn nguyệt, người nghệ nhân
già như bừng tỉnh lại. Phú rầu, phú bình, phú chênh, phú nói…những điệu hát cứ
lần lượt cất lên với âm vực sâu tựa như thoát từ tận tâm can. Cũng chẳng lạ,
tuy mấy chục nắm gắn bó với cải lương, nhưng khi ở tuổi hưu cụ lại được dịp
quay trở về nghề hát văn xưa. “<i>Có người
bạn bảo tôi – người ta học mấy năm không được bằng chú, quay về mà xin lộc
thánh đi. Thế là mình về. Đó là vào những năm 86 – 87</i>”. Kỹ thuật đàn, hát
bao năm ngủ yên song vẫn như cuốn sổ đã in vào óc, không thể quên lề lối. Chỉ
một thời gian ngắn cụ đã dần hồi lại vốn xưa.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Đời sống hát văn thưở trước cũng ngặt nghèo. Phải là người
có tiền mới dám ra đồng. Cung văn giữ cửa đền muốn kéo được bà đồng đến hầu
phải hát hay, đàn ngọt. Ông bà đồng xưa cũng rất sành, họ lên đồng đấy, nhưng
tai vẫn lắng nghe văn, câu nào lạ mà không “thượng tùy hạ tiếp”- trên nào dưới
vậy là bắt lỗi ngay. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Hát văn giờ cũng khác xưa nhiều. Những lối hát chân phương
mà lề lối, kỹ thuật mà vẫn gửi gắm tâm tư sao hiếm vậy? Cụ Kha thở dài, “<i>Cố gắng dùng cái gì cổ từ ngày xưa, có phát
triển nhưng chỉ nên ở mức nào đó thôi, tước bỏ những gì nhảm nhí. Bởi tôi hát
thờ ngài, chứ không nịnh “ghế” ngài. Tuy nghịch nhĩ, nhưng các chú cùng suy xét
nhé!</i>” </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ở tuổi 90, song cụ Kha vẫn nhiệt tình tham gia các hoạt
động của CLB bảo tồn nghệ thuật Chầu văn Việt <st1:place w:st="on">Nam</st1:place>. Lời khuyên của người nghệ nhân
già cho lớp hậu nhân chẳng có gì nhiều, “<i>anh
ngâm thơ thế nào được bằng các nhà thơ, anh hát chèo sao sánh nổi với nghệ nhân
chèo. Thế nên, anh cứ cố giữ gìn lấy cái vốn hát văn của mình sao cho chín, như
vậy chẳng ai bằng anh đâu!</i>”. </span></div>
<div style="border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-element: para-border-div; padding: 1.0pt 4.0pt 1.0pt 4.0pt;">
<div class="MsoNormal" style="border: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; mso-padding-alt: 1.0pt 4.0pt 1.0pt 4.0pt; padding: 0in; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>Box:</b><i> Tháng 3/2012, cung văn lão thành Hoàng
Trọng Kha đã chính thức được hội văn nghệ dân gian trao tặng bằng công nhận
danh hiệu nghệ nhân dân gian. Trước đó, ông từng nhận nhiều bằng khen về những
đóng góp cho ngành cải lương Việt <st1:country-region w:st="on"><st1:place w:st="on">Nam</st1:place></st1:country-region><o:p></o:p></i></span></div>
</div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Điệp Trần</span><o:p></o:p></b></div>
Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-41816505077202098432012-12-06T16:41:00.004-08:002012-12-06T16:41:33.691-08:00Danh cầm Kim Sinh: DÒNG ĐỜI LÀ NHỮNG CUỘC HỘI NGỘ <br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-6vMtDqSNjDc/UME6-BxDiSI/AAAAAAAABIM/S7uRnksjMaQ/s1600/anh+bo+sinh+(2).jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="640" src="http://2.bp.blogspot.com/-6vMtDqSNjDc/UME6-BxDiSI/AAAAAAAABIM/S7uRnksjMaQ/s640/anh+bo+sinh+(2).jpg" width="480" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Có lẽ, trong âm nhạc
cổ truyền, ít ai có khả năng điêu luyện nhiều loại nhạc cụ như danh cầm Kim
Sinh. Với ông, cuộc đời không hẳn là đạt
được thành tựu này, thành công nọ mà còn là những mối thâm tình thú vị với
những tri kỷ có cùng tình yêu với cổ nhạc Việt.</span></b></div>
<a name='more'></a><b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> <o:p></o:p></span></b><br />
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Bà Phúc, bà Hồ, tôi
đều gọi là mẹ nuôi cả!<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> “<i>Hồi 3 tháng tuổi, tôi bị y tá nhỏ nhầm thuốc
nên mắt sưng vù rồi bị hỏng. Bố tôi bảo gửi tôi cho nhà thờ nuôi, nhưng mẹ
không chịu. Bà bảo, tôi sinh nó ra, nó sống, chết, mù lòa gì kệ tôi. Ông chán
cảnh này thì đi đâu thì đi. Thế là bố tôi bỏ đi Sài Gòn luôn. Âu đó cũng là số
phận của tôi rồi. Từ ấy, tôi lớn lên trong vòng tay bao bọc của ông ngoại và mẹ</i>”,
danh cầm Kim Sinh bắt đầu câu chuyện bằng một giọng nhẹ nhàng.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Niềm cảm mến với âm nhạc đã đến với Kim Sinh từ thuở nhỏ,
qua tiếng nhạc phát ra từ máy hát nhà hàng xóm. Muốn tự mình gảy ra những âm
thanh tuyệt mỹ kia, Kim Sinh lần mò làm lấy một cây đàn bằng hộp kem đánh giày.
“<i>Cây đàn thực sự của tôi có được cũng
thật tình cờ. Lần ấy, tôi được mẹ cho tiền mua đôi giày, thấy anh Hùng người
quen có cây đàn Tứ, tôi thích quá bảo, em đổi đôi giày này lấy cái đàn của anh
nhé. Tôi vẫn nhớ cây đàn đó còn không có lá đề. Lớn lên một chút, tôi lại xin
cây đàn nguyệt của một người quen. Đến năm 7,8 tuổi tôi đã đánh đàn rất thạo
rồi</i>”.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Kim Sinh là người tình cảm. Bốn người vợ, dù đã từng yêu
thương hay oán trách, nhưng ai cũng nặng tình với ông cả. Nếu mắt không mù lòa,
thì với vẻ ngoài kia, hồi trẻ chắc ông cũng đẹp trai, sáng láng lắm! Nghệ danh
Kim Sinh cũng là từ ghép của tên ông với cô Kim, mối tình đầu của ông mà
ra. Một con người hội tụ cả vẻ bề ngoài
thư sinh, cộng với lối nói chuyện nhẹ nhàng đầy thiện ý và hơn hết là tài năng
thiên phú với âm nhạc, Kim Sinh được nhiều người yêu mến âu cũng dễ hiểu. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">“<i>Mẹ nuôi tôi là bà
Nguyễn Thị Hoàn có một nhà hát ca trù ở phố Vạn Thái. Bà Phúc, bà Hồ tôi đều
gọi là mẹ nuôi cả</i>”. Kim Sinh kể, ông còn nhớ mãi buổi đến nhà đào nương
Nguyễn Thị Phúc để xin bà xem giúp cho một điệu Xẩm huê tình đệm bằng đàn ghi
ta <st1:place w:st="on">hawaii</st1:place> để
đi thi. “<i>Hội diễn khi ấy chỉ cho mỗi
người tối đa 3 phút biểu diễn. Nhưng không ngờ khán giả thích quá, đàn xong rồi
họ lại bảo đàn lại, khiến cho 3 phút kéo dài thành 30 phút. Lần ấy tôi được huy
chương vàng</i>”. Sau bận ấy, Kim Sinh và cô Nguyễn Thị Tuyết, con gái bà Phúc
thân thiết như anh em. Mỗi lần cô Tuyết đi ngâm thơ biểu diễn đều gọi Kim Sinh
theo. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Là con nuôi bà chủ nhà hát cô đầu song Kim Sinh lại không
chuộng cây đàn đáy, nhưng không vì thế mà ông ít trổ tài với các đào nương tài
danh. “<i>Có lần tôi bảo mẹ Hồ là mẹ ngâm
thơ đi để con đàn hầu mẹ, thì bà bảo “đàn thế thì con hầu mẹ hay mẹ hầu con
đây”. Bà Hồ nói vậy là vì lúc đó tôi chỉ đệm ngâm thơ cho các cụ bằng đàn
nguyệt ba dây thôi, chứ tôi không thích đàn đáy!</i>”, Kim Sinh nhớ lại. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Dù không gắn bó với ca trù nhưng với giới đào kép, cái tên
Kim Sinh đều được yêu mến. Ấy thế mà trong những tháng năm đầu quyết định gắn
tình yêu đời mình với cải lương, cậu bé Sinh lại gặp lắm nỗi đắng cay. “<i>Thằng bé mười mấy tuổi đầu như tôi, thấy
gánh hát Huỳnh Lan dựng rạp ở gần cũng mon men đến quạt hầu hạ ông bà chủ gánh
những mong học được ít nghề. Hồi ấy tôi khổ lắm, vất vả hầu hạ họ, ghẻ lở khắp
người, nhưng mấy người ở gánh đều hắt hủi và giấu nghề. Nhưng tôi chẳng oán ai
gây khổ cho mình, bởi qua đó tôi học được nhiều điều</i>”, người nghệ nhân già
cười buồn. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-c5ln8hAytCI/UME69NyQZ_I/AAAAAAAABIE/T4w1KwjqaZI/s1600/anh+bo+sinh+(1).jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" height="480" src="http://2.bp.blogspot.com/-c5ln8hAytCI/UME69NyQZ_I/AAAAAAAABIE/T4w1KwjqaZI/s640/anh+bo+sinh+(1).jpg" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Khi đã thành danh<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Bước sang tuổi trưởng thành cũng là lúc tài nghệ được thăng
hoa. Kim Sinh lại được kết thân với nhiều bậc tài danh khác trong làng cổ nhạc
với những kỷ niệm khó quên. Từ công việc đầu tiên là nhạc công cho đài phát
thanh huyện Khoái Châu, sau này Kim Sinh lại cùng các đoàn cải lương bôn ba
khắp các vùng tản cư. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Nghệ nhân Hoàng Trọng Kha vẫn còn nhớ như in kỷ niệm với
Kim Sinh những ngày di tản ấy. “<i>Hai anh
em dắt nhau ra cánh đồng, gió thì mát, vừa đi vừa vỗ vào vai Kim Sinh đánh
nhịp. Tôi dạy Sinh câu hát văn “bóng trăng loan mẫu đơn một đóa, gió lay mành
nhang xạ thoảng đưa…”. Cậu ấy học rất nhanh mà đàn rất tốt, như thể rất nhạy
bén về âm nhạc vậy!</i>” cụ Kha tâm sự về người bạn xưa của mình. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Thật vậy, mỗi lần hội ngộ người có tài, Kim Sinh lại tìm
cách “bắt chước” cho bằng được. “<i>Tôi nghe
nhạc rất nhập tâm, rồi học lại. Ngày xưa hàng xóm mở đĩa, mình cố tập rồi đánh
ra còn thấy hay hơn trong đĩa. Bởi âm nhạc đã “hấp” qua ngón tay tài hoa thì
bao giờ cũng hay hơn rất nhiều</i>”.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Năm 1954, Kim Sinh về làm việc tại đoàn cải lương Chuông
Vàng. Ông là tay đàn chủ chốt, đồng thời cũng là thầy dạy cho nhiều thế hệ nhạc
công, nghệ sĩ của đoàn. Nhiều người trong đó đã thành danh trong ngành cải
lương xứ Bắc. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Nhà nghiên cứu Bùi Trọng Hiền kể lại một giai thoại mà anh
không thể nào quên. “Thời kháng chiến chống Mỹ, Bố Sinh tôi thường biểu diễn
trên đài phát thanh Giải phóng (đài B). Bỗng một ngày nọ, trên đài phát thanh
Tự do (của chế độ Sài Gòn cũ) vang lên giọng nói: “Này tên Việt Cộng Kim Sinh,
hãy nghe đây!”. Cùng lúc đó là tiếng đàn ghi ta phím lõm của danh cầm Văn Vĩ
cất lên với chuỗi 6 câu Vọng Cổ danh bất hư truyền. Mấy hôm sau, bố Sinh lên
sóng đàn lại 6 câu đối đáp. Dù câu chuyện “khiêu chiến” trên đài Tự do là do có
người sắp đặt chứ thực tình chú Văn Vĩ không biết, song mối giao tình của hai
người nghệ nhân lại hoàn toàn có thật ”. Anh Hiền kể, đôi bạn Kim Sinh – Văn Vĩ
tuy đến từ hai miền đất nước, song mối đồng cảm của những người khiếm thị có
cùng tình yêu với cổ nhạc đã giúp họ kết nghĩa anh em. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-kI80NlAyva4/UME6_Y8fu_I/AAAAAAAABIU/ic8K1AA9hvs/s1600/anh+bo+sinh+(3).jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" height="424" src="http://4.bp.blogspot.com/-kI80NlAyva4/UME6_Y8fu_I/AAAAAAAABIU/ic8K1AA9hvs/s640/anh+bo+sinh+(3).jpg" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Vẫn còn đó những hội ngộ dành cho những người bạn ngoại
quốc cảm mến tài năng của danh cầm Kim Sinh. “<i>Tôi còn nhớ năm 96, khi sang Nhật biểu diễn, có ông người Nhật nói với
tôi: Cách đây không lâu, trong số băng ghi âm của rất nhiều nghệ sĩ cổ nhạc
Việt, chúng tôi mạn phép in riêng một cái đĩa chỉ có tiếng đàn của Kim Sinh.
Đáng nhẽ phải được phép của ngài mới in ra, nhưng chúng tôi lại chưa làm việc
đó. Vì vậy, rất xin ngài lượng thứ. Tôi bảo, tôi như một thứ hàng tồn kho bị
mất chìa khóa, giờ phá được khóa nên làm hết sức mình là tốt lắm rồi. Chuyện đó
tôi không oán mà cám ơn các bạn rất nhiều</i>”.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Kim Sinh là vậy, với những ai ông thực lòng quí mến thì dốc
hết tâm can. Tình cảm ông dành cho ai cũng chan chứa. Có phải vì vậy mà người
nghệ nhân đã trải qua 4 lần đò?</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Giờ, tuổi đã cao, nhưng ông vẫn cảm thấy thanh thản bởi
cuộc đời lại cho ông cơ may hội ngộ cùng người con gái Kim Ngọc. “Bà Lê (người
vợ thứ ba của ông) có công nuôi cái Ngọc đến hết lớp 12. Không có bà nuôi nấng,
làm sao tôi có cơ hội gặp và ở cùng con gái như hiện giờ!”. Giờ, cuộc đời ông
gắn chặt với “bà ba” và vợ chồng người con gái hết mực yêu thương. Với ông,
cuộc sống dù nghèo khó, nhưng như vậy đã mãn nguyện lắm rồi! </span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Điệp Trần<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-5020954387525708112012-12-06T16:38:00.001-08:002012-12-06T16:38:06.703-08:00Nghệ nhân Lê Bá Cao TRÚC DẪU CHÁY, ĐỐT NGAY VẪN THẲNG <br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-FwOh90JRuK0/UME6PpA8wFI/AAAAAAAABH0/eCiANo9V33Q/s1600/cu+Le+ba+Cao+(1).JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="426" src="http://1.bp.blogspot.com/-FwOh90JRuK0/UME6PpA8wFI/AAAAAAAABH0/eCiANo9V33Q/s640/cu+Le+ba+Cao+(1).JPG" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">“<i>Có người lên đồng, bảo cung văn phải hát bài
Cây trúc xinh. Thấy vậy tôi dựng đàn đi luôn, không hát nữa. Bởi tôi hát phục
vụ thánh, chứ không phục vụ những yêu cầu nhố nhăng như thế</i>”, cung văn lão
thành Lê Bá Cao khẳng khái.</span></b></div>
<a name='more'></a><b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> <o:p></o:p></span></b><br />
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Trong ngành hát văn, có lẽ cụ Lê Bá Cao là một trong những
người luôn nghiêm túc nhìn nhận và lên tiếng về những bất cập của giới nghề. Thẳng
thắn, bộc trực mà thâm thúy, không ít lần cụ Cao đã giúp lớp hậu nhân nghiệm ra
những giá trị của người xưa. Nghe cụ kể về chuyện nghề, chuyện đời đầy khẳng
khái, ít ai biết rằng cuộc hành trình với nghiệp hát văn của người nghệ nhân
sinh năm 1932 này cũng lắm nỗi gian truân.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Chìm nổi phận nghề<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Hát văn, đi cúng vốn là nghiệp của gia đình nên cụ Cao đã
được bố cho đi phụ giúp từ năm 7 tuổi cũng là khi Hà Nội loạn lạc. “<i>có hôm đi cúng về khuya quá giờ thiết quân
luật, thấy ô tô của Tây đỗ lại, chĩa súng vào thì ông cụ tôi vội giơ đàn mà nói
“xin xin bồ đà (đi lễ)” là cho đi. Ấy thế mà khi Tây nó đánh về đây, bố vẫn bị
bắt làm tù binh mất một năm. Năm 46 – 47, khi ông được thả về cũng là lúc tôi
bắt đầu học hát văn cùng bố và các thầy</i>”, cụ Cao tâm sự.<b><o:p></o:p></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Cụ Cao kể, ngày xưa trò phải tự mình hình dung lối hát mà
ứng tác vì thầy chỉ dạy các chiêu nghề cơ bản, song bù lại rất nghiêm khắc. “<i>Tôi mà hát sai là bố giật luôn phách, phạn
vào đầu gối. Nước mắt chảy ròng ròng mà tôi vẫn phải gảy đàn, đánh nhịp. Đi hát
cho người ta lên đồng từ chập tối đến 1 – 2 giờ đêm phải ngồi đánh nhịp trường
canh cho thật vững, đánh xô đi là chết với ông</i>”, cụ Cao nhớ lại. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Cụ Cao có một xoang giọng đặc biệt mà dân gian gọi là Thổ
đồng - trầm mà pha mầu kim loại (đồng) cùng với hơi ngân hạt lựu nên được nhiều
ông bà đồng ưa chuộng. Hai cha con người nghệ nhân vẫn tiếp tục lăn lộn cùng
nghề khắp nội ngoại thành Hà Nội đến năm 53 đành phải ngừng lại. “<i>Ngày ấy ông cụ nhà tôi bị tố là “đi làm nghề
thầy cúng bóc lột nhân dân về nuôi vợ nuôi con”, người ta đòi về truy xét. Cũng
may ông đội ở làng là người linh động hỏi rõ tình hình nên mới thôi</i>”, cụ
Cao trầm tư. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Bỏ nghề hát văn, cụ Cao nhận dạy học cho trường dân lập của
làng rồi chuyển sang làm kế toán cho Hợp tác xã. “<i>Năm 71, bố tôi già quá rồi nên tôi đành bỏ việc tiếp quản nghề của cụ.
Giai đoạn ấy, cúng bái hát văn vẫn bị cấm cách nên toàn phải lên miền rừng núi
hát cho người ta</i>”, cụ Cao cho biết.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Bị cấm đoán nên không ít lần cụ Cao “đụng” phải công an. Từ
bận bị bắt ngồi ở đồn công an Hoàn Kiếm (Hà Nội) đến cảnh đang đàn cho lên đồng
thì thấy công an đứng giữa đường bắn súng liên hồi cảnh cáo gần miền Hà Giang.
“Vì thế k<i>hi đi hát, tôi phải tháo đàn ra,
bầu riêng – dọc riêng cho vào túi xách, cảnh phách chẳng mang. Đến nhà đền mượn
cái đĩa nhôm, chiếc đũa với cặp chân cảnh là hát phục vụ người ta suốt</i>”. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Lăn lộn với nghề thêm mấy chục năm khắp các đền phủ, trông
nom 5 ngôi đền khu vực phía Nam Hà Nội, khi về già, ông lại trở về coi quản
ngôi chùa làng mình. “<i>Tôi nghỉ hát văn
lâu rồi, giờ cầm đàn tay đã cứng, đánh sai cả nốt đây này! Hơi của mình không
cao như xưa được nữa, giờ chỉ “là là mặt đất” thôi!</i>”, ông cười hỏm hỉnh. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Giờ, ngoài việc thỉnh thoảng có người mộ tài mời đi hát,
ông lại hàn huyên cùng những học trò hát văn của mình về biến đổi khôn lường
của hát văn thời nay. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-JyuADcIRMAs/UME6Q5QkSjI/AAAAAAAABH8/nQxqO-IMvwg/s1600/cu+Le+ba+Cao+(2).JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" height="426" src="http://2.bp.blogspot.com/-JyuADcIRMAs/UME6Q5QkSjI/AAAAAAAABH8/nQxqO-IMvwg/s640/cu+Le+ba+Cao+(2).JPG" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">“Đức thánh Trần là
khách không mời của Tứ phủ”<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Đó là câu nói mà cụ Cao hay nhắc đến nhất trong những cuộc
đàm đạo của mình. “<i>Tứ phủ trình đồng,
phát tấu xong thì thỉnh phật, chứ có trình gì nhà Trần đâu. Nhưng các bà đồng
bảo cứ lên một giá nhà Trần đề chứng đàn. Có người lên 5 giá đồng về nhà Trần
đều “lên đai thượng – thắt cổ” với xiên lình hết cả lượt! Đức thánh Trần là
khách không mời của Tứ phủ. Tôi mời Tứ phủ chứ có mời ông đâu? Thật không thể
chịu nổi!</i>”, cụ Cao gay gắt. <b><o:p></o:p></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Với cụ, không phê phán thì tín ngưỡng hầu đồng sẽ ngày càng
biến dạng. Chọn cách hài hước hóa câu chuyện tâm linh, cụ Cao kể, “<i>Có bà đồng đòi lên 5 quan ngũ hổ (vốn chỉ
được mời khi thầy pháp sư có đồng trượng cúng trừ tà khí). Lên 5 ông rồi, lại
đòi lên thêm 1 ông hổ nữa. Cung văn mới trêu “5 ông tôi đã mời rồi, còn ông hổ
cái tôi mời ông lên</i>”.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Với con mắt đã trải nghề mấy chục năm, cụ Cao kể ngày xưa
lên đồng rất chân phương, ngay cả từ trang phục. Năm áo – năm màu có thêu thì
thêu tản vân, lên các giá quan thì thay khăn xếp, lên giá trầu khăn vuông thêu
phượng có rua và thay đổi mạng, xà tích, dao quai…cho phù hợp. Hình thêu lưỡng
long chầu nguyệt, rồng ngũ chảo, tứ chảo (4 – 5 móng) hầu như không có, bởi đó
là biểu tượng vua chúa. “<i>Ấy thế mà giờ
thì giá quan lớn nào cũng thêu đầy rồng chầu mặt nguyệt. Đúng là cuộc sống tân
tiến nên các quan cũng phải tân tiến theo. Cái này gọi là quan của thị trường
mà!</i>”, cụ cười với vẻ thâm thúy. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Trong giới cung văn nhiều người đi học để làm tiền, chứ
không phải lấy cái nghề. “<i>Thậm chí, các
anh còn kêu “bắt chúng con học thế này thì 4, 5 năm cũng chả kiếm được tiền”.
Tôi có biết một người, vốn là diễn viên cải lương đi học hát văn, được ít lâu
đi hát cho người ta hầu đồng toàn hát cải lương, không ra thể thống gì hết!</i>”,
cụ Cao ngán ngẩm. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Tín ngưỡng Tứ phủ với những đổi thay chắc sẽ còn trải dài
trong những câu chuyện của cụ Cao. Hiện cụ đang giúp sức cho Câu lạc bộ bảo tồn
nghệ thuật Hát Văn truyền lại vốn cổ cho thế hệ sau. Theo cụ, trước tiên là
truyền lại cho những người đã có nghề các làn điệu và kỹ thuật hát văn chân
chính theo lối cổ. “<i>Lớp này phải dạy ngay
chứ để họ hỏng thì đời sau này cũng hỏng hết, vì chúng tôi già rồi, toàn những
người 80 - 90 tuổi, mấy năm nữa đi hết thì lấy ai truyền dạy cho</i>”, cụ Cao
chia sẻ. </span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Điệp Trần<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-91044752020559604542012-12-05T05:53:00.002-08:002012-12-05T05:53:56.468-08:00Nghệ sĩ ưu tú Đoàn Thanh Bình: KHI CUỘC ĐỜI LÀ NHỮNG “CHUYẾN ĐI”! <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-TV_Z8aInnCg/UL9Q_wCu3VI/AAAAAAAABHE/hUtn-jQRwWY/s1600/Chan+dung+co+binh+(2).jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-TV_Z8aInnCg/UL9Q_wCu3VI/AAAAAAAABHE/hUtn-jQRwWY/s400/Chan+dung+co+binh+(2).jpg" width="331" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Khởi nghiệp bằng
Tuồng, thành danh ở Chèo, lúc luống tuổi lại thử thách với Ca trù. Với NSƯT
Đoàn Thanh Bình, cuộc đời luôn là sự vận động, giống như những “chuyến đi” để trải
nghiệm mong thỏa mãn nỗi đam mê và gắn bó với âm nhạc cổ truyền Việt <st1:country-region w:st="on"><st1:place w:st="on">Nam</st1:place></st1:country-region>.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"></span></b></div>
<a name='more'></a><b style="text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Người nghệ sĩ Chèo
với giọng hát “trời cho”</span></b><br />
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Là con gái trong một gia đình nghệ thuật, Đoàn Thanh Bình
đã được tiếp xúc với cổ nhạc từ nhỏ. Sớm bộc lộ năng khiếu và chất giọng có màu
“trời cho”, cô bé Bình đã được bà nội là NSND Cả Tam – cây đại thụ của làng
chèo Việt <st1:country-region w:st="on">Nam</st1:country-region>
lúc bấy giờ dạy cho những làn điệu đầu tiên. “<i>Cũng may tôi kịp học bà hai làn điệu chèo cổ. Tiếc là năm 15 tuổi tôi
lại theo bố mẹ đi vào ngành Tuồng</i>”, Thanh Bình bắt đầu câu chuyện.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Khởi nghiệp với Tuồng, nhưng cơ duyên lại dẫn Thanh Bình
đến với sân khấu Chèo. “<i>Bà nội tôi vẫn
tiếc vì trong nhà chẳng có ai theo nghề cụ. Duyên thế nào, hôm bà mất, nghệ sĩ
Trần Bảng giám đốc nhà hát Chèo đến viếng, gặp tôi thì bảo: “thôi cho con bé này
về với đoàn”. Ngã rẽ sang Chèo của tôi bắt đầu từ ấy!</i>”. Chị Bình kể, hồi
nhỏ chị chọn Tuồng là vì thấy diễn viên ăn vận sặc sỡ đẹp mắt, còn Chèo giản dị
quá nên thôi. Khi lớn đã biết nghe, biết cảm nhận, Thanh Bình bị Chèo thu hút.
“<i>Một lần được xem đoàn Chèo trung ương
diễn các vở “Lọ nước thần”, “Súy Vân giả dại” và “Quan âm Thị Kính” hay quá,
tôi mê ngay lập tức! Thế là đồng ý học Chèo luôn!</i>”, chị Bình cười nhớ lại. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Năm 1975 về nhà hát Chèo Trung ương, Thanh Bình đã gây ấn
tượng bằng vai Thị Kính kinh điển. Với giọng hát nổi trội, kỹ thuật nhả chữ điêu
luyện, chị đã để lại nhiều vai diễn đáng nhớ. Liên hoan sân khấu Chèo toàn quốc
luôn có dấu ấn của Thanh Bình: 1985, Huy chương Vàng (HCV) cho vai chị Chúc
trong vở “Sông Trà Khúc”; HCV cho vai mẹ Từ Thức (1990); HCV cho vai Lã Thị
(1995) và đặc biệt là HCV và bằng khen cho giọng hát hay nhất cuộc thi giọng ca
Chèo toàn quốc năm 1992. “<i>Tôi may mắn được học hỏi những tài năng lớn trong
nghề như các nghệ sĩ Minh Lý, Lệ Hiền, chú Bùi Trọng Đang ….Như cây ươm trong
đất tốt, tôi mới có cơ hội để thành công cùng Chèo</i>”, chị Bình tâm sự. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Với Thanh Bình niềm ham mê học hỏi đã ăn sâu vào máu. Sẵn
sàng bỏ Tuồng chuyển sang Chèo vì niềm yêu thích, rồi khi luống tuổi chị quyết
định gác lại 30 năm gắn bó với Chèo để bén duyên Ca trù. Có người bảo chị liều
lĩnh khi học lại từ đầu lúc tuổi đã 52. Chị chỉ cười, “<i>vì đó là đam mê và cũng là cái nghiệp của mình rồi! Ca trù hay quá mà
mình không học thì thật là phí.</i>” </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Với ca trù không bao
giờ là muộn!<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Thanh Bình và đào nương lão thành Kim Đức kỳ thực đã có
duyên từ trước khi hai người diễn cùng nhau. Cô hát ca trù, cháu hát chèo. Dần
dà, tay phách điêu luyện của cụ Đức đã hút hồn chị lúc nào không hay. “<i>Cụ Đức muốn dạy ai là phải xem cả tài lẫn
tính nết. Cụ bảo học ca trù phải kiên trì chứ không đơn giản đâu. Nhưng một khi
cụ đã nhận ai thì sẽ cố sức truyền từng tí một</i>”, chị Bình nói.<b><o:p></o:p></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-KdUlyOdWYIs/UL9RDB5pnOI/AAAAAAAABHU/c6dxBFCRO4U/s1600/Chan+dung+co+binh+(8).jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="426" src="http://3.bp.blogspot.com/-KdUlyOdWYIs/UL9RDB5pnOI/AAAAAAAABHU/c6dxBFCRO4U/s640/Chan+dung+co+binh+(8).jpg" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<i><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Nghệ sĩ Đoàn Thanh Bình (ngoài cùng bên phải) cùng nghệ nhân Phó Thị Kim Đức </span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Sáu năm theo Ca trù nhưng Thanh Bình vẫn tự nhận mình “tạm
được thôi”. Chèo bay bổng, ca trù lại tinh sảo với những cái rung con kiến thoát
ra từ “thổ tận can tràng” nên người nghệ sĩ chèo phải mất một thời gian dài mới
định hình được giọng ca. “<i>Hát ca trù phải
hát và đánh phách cùng lúc. Thời gian đầu, tôi hát được hỏng phách, phách được
lại hỏng hát. Phải mất 3 năm tôi mới gõ được thuần thục đấy, chứ trước đó thì
ngớ ngẩn lắm!”</i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Khiêm tốn vậy thôi, chứ kỳ thực những ai đã nghe chị hát
đều gật đầu tâm đắc. Vẫn những lối hát khuôn khổ, nhưng ngắt hơi, nhả chữ muốn
điêu luyện phải nhờ thời gian rèn giũa, nhịp phách muốn sống động phải luyện tập
đêm ngày. Nghe Thanh Bình nhấn nhá lời ca, người biết nghe ca trù cũng vui lây
vì cụ Kim Đức đã tìm được truyền nhân kế tục.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-BDSey-u3L9Q/UL9RsEBZTDI/AAAAAAAABHk/IJlS_yIZORg/s1600/Chan+dung+co+binh+(19).jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="424" src="http://2.bp.blogspot.com/-BDSey-u3L9Q/UL9RsEBZTDI/AAAAAAAABHk/IJlS_yIZORg/s640/Chan+dung+co+binh+(19).jpg" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Cổ nhạc Việt là vậy. Tưởng đơn giản đấy, nhưng muốn hay
phải theo đuổi ròng rã. Thử hỏi người trẻ liệu có kiên nhẫn theo được? “<i>Mười ba năm tôi đi dạy ở các trường nghệ
thuật mà vẫn chưa thấy em nào ưng ý. Bởi các em đều đặt mục đích kiếm tiền lên
trên hết, nhưng mình hiểu, bởi xã hội bây giờ là thế mà!</i>”, chị Bình cười buồn.
Chị kể, nhiều em giọng rất hay, nhưng diễn nhiều sô quá nên tơ thanh đới hỏng
hết cả. Người nghệ sĩ phải biết giữ giọng và luyện tiếng hát sâu, phát ra từ
bụng thì mới truyền cảm được. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Niềm vui với ca trù của Thanh Bình càng được nhân đôi khi
chồng chị, NSƯT Vũ Ngọc đã sát cánh cùng vợ. “<i>Vợ học hát, chồng học đánh trống. Tôi cũng dạy lại cho anh 5 khổ phách
rồi. Giờ, chồng là quan viên kiêm “xe ôm” cho vợ</i>”, chị Bình cười với ánh
mắt vui tươi mãn nguyện. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Cuối năm 2012 này, chị đang lên kế hoạch ra mắt một album
ca trù với các lối hát khuôn khổ của mình. Hi vọng đứa con tinh thần này sẽ là
động lực giúp Thanh Bình gắn bó bền lâu với thể loại cổ nhạc đặc sắc bậc nhất:
Ca trù. </span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Điệp Trần<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-69441604936328549972012-12-05T05:43:00.005-08:002012-12-05T05:47:41.420-08:00Nghệ nhân Nguyễn Phú Đẹ: Mộng tơ đồng còn mãi<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /><a href="http://1.bp.blogspot.com/-JgyABxs0VU0/UL9PGzpt56I/AAAAAAAABGs/-ARnX0cFIY0/s1600/CU+DE.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="640" src="http://1.bp.blogspot.com/-JgyABxs0VU0/UL9PGzpt56I/AAAAAAAABGs/-ARnX0cFIY0/s640/CU+DE.jpg" width="498" /></a></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Đến thăm ông vào một
buổi chiều muộn. Chập tối, cái nhập nhoạng, ủ rũ của miền quê những tưởng được
thể tràn về, song tiếng đàn văng vẳng đâu đây lại khiến lòng người ấm lại. Hóa
ra, nhấp hớp trà tráng miệng sau bữa cơm chiều, ông lại lần dở cây đàn đáy, gẩy
vài đoạn thân thương để nhớ về một chút xa xưa hoài niệm trong quá khứ. Tiếc
nuối về những cây đàn đã mất, nhưng ông có biết đâu, chính mình đã là hóa thân
thành một cây đàn. Tinh hoa chất chứa trong con người nghệ nhân đã đưa ông đến
trình độ xuất thần, để hễ chạm vào bất kỳ cây đàn đáy nào cũng hiện ra hồn cốt
ca trù và cả cái thần cổ nhạc tinh túy. Ông là Nguyễn Phú Đẹ - danh cầm đàn đáy
còn sót lại của thế kỷ trước.</span></b></div>
<a name='more'></a><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ông Đẹ nay đã gần 90 tuổi. Cái ngưỡng “thất thập cổ lai hi”
ghi dấu thời gian bởi vẻ còm cõi và khuôn mặt hóp sâu vì sương gió. Nhưng đừng
để vẻ bề ngoài đó đánh lừa, bởi ánh mắt ông luôn toát lên sự vui tươi, yêu đời
đến lạ. Còn đôi bàn tay gầy guộc trông có vẻ yếu ớt kia nữa, chỉ cần động vào
đàn thôi là bao nhiêu hứng thú của tuổi thanh xuân bỗng quay trở về khiến cho
nó trở nên linh hoạt khác thường.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Thật lạ! Thần thái của ông khiến tôi nhớ ngay đến nghệ nhân
hát xẩm Hà Thị Cầu. Khuôn mặt bà nhăn nheo tưởng như héo hắt, ấy mà lúc nào gặp
khách đến chơi hợp chuyện là “nhả thơ” rôm rả liên hồi. Ông Đẹ thì ý tứ hơn bà
Cầu. Còn nhớ ở lễ hội đường phố đón nữ hoàng Đan Mạch tại Hồ Gươm cách đây khá
lâu, hai ông bà lại có dịp hội ngộ. Người già cùng thế hệ, hợp nhau bởi tiếng
đàn câu hát chẳng khác nào bạn thân lâu ngày gặp mặt. Nếu bà Cầu chọc ông bằng
những lời đúng chất “xẩm” đến là mộc mạc, thì ông đáp lại bà bằng những câu đùa
ý nhị song chẳng kém phần hóm hỉnh. Học trò của ông còn “chộp” được pô ảnh hai
người nghệ nhân già khoác tay nhau cười sung sướng trong thang máy khách sạn.
Nhìn gương mặt già nua nhưng đầy sức sống ấy, có ai biết đâu rằng, cuộc đời ông
cũng trải qua lắm nỗi gian truân, gắn chặt với những biến cố thăng trầm của
nghệ thuật ca trù. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Tiếng tơ đồng thủa trước<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">“Nếu nói là biết đến tiếng đàn thì tôi nhiễm từ trong bụng
mẹ ý chứ. Bởi đi đâu cũng nằm trong bụng mẹ nghe tiếng hát, tiếng đàn còn gì?”,
ông Đẹ cười và đùa vui vẻ. Nói là vậy, chứ kỳ thực, mười hai tuổi ông mới được
cha cho động đến cây đàn. Ngày ấy, ban ngày cậu bé Đẹ tha hồ đi chơi đùa cùng
chúng bạn, nhưng cứ đến tối phải học đàn. Ở cái thuở niên thiếu nào ai đã biết
gì, nhưng đó là cái nghề của gia đình nên gắng mà theo. Những tiếng “tùng tếnh
tùng tênh” gượng gạo ban đầu, sau 3 năm rèn giũa đã trở nên sống động. Đó cũng
là lúc cậu thiếu niên Nguyễn Phú Đẹ được cha cho ứng thí ra nghề.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Hội đền ca công trong làng năm ấy dường như vẫn còn vẹn
nguyên trong tâm trí người nghệ nhân già. Đào kép đi đâu đúng dịp đó cũng phải
tụ về đền. Một là dự hội, đóng góp tế lễ ăn uống, thứ nữa là để tổ chức khảo thí
cho những đào, kép học nghề được ra hát. Khi ấy, thí sinh phải có một cơi trầu,
một hoặc vài ba hào vào làm lễ thánh để xin phép rồi ngồi vào đàn hát trước một
hội đồng gồm chủ khảo, thủ khoán, xã khoán, thư ký…Qua được kỳ khảo thí này,
đào kép mới được ra nghề, không thì đành ngậm ngùi đợi đến năm sau. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Cây đàn đáy chính thức trở thành cái nghiệp của ông từ ngày
ấy. Thời gian đầu, ông cùng gia đình đi hát ở các đình làng quanh vùng. Mỗi dịp
tháng Chạp, tháng Giêng, cả nhà phải cắt cử nhau đi các cửa đình. Hát từ lúc
chập tối khi dân làng xúm đông xúm đỏ đến giữa canh khuya, cho tới sáng, lúc
cửa đình chỉ còn lác đác vài người. Người ta thì chè chén, mình hát mệt thì
nghỉ, cứ thế thay nhau làm. Cái nghiệp cầm ca là vậy. Mang tiếng chẳng phải
nhọc công đồng áng, nhưng khi vào việc, chưa biết ai khổ hơn ai?</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ông Đẹ kể, đàn đáy thời ông vẫn còn dùng dây tơ chứ không
phải dây nilon như bây giờ. Cả nhà ông có ba cây đàn, đều treo trang trọng trên
cột khuôn. Nhưng mỗi lần cả đoàn dắt díu cuốc bộ đi diễn ở tỉnh xa, cây đàn đáy
lại được tháo ra thành từng phần cho gọn. Thùng thì tay xách, cần thì vác trên
vai. Những chuyến đi dài đó chỉ là quãng đầu cho cuộc mưu sinh của người kép
trẻ Nguyễn Phú Đẹ ở chiếng xứ Đông thuở nào.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Vùng Hải Dương, Hải Phòng đầu thế kỷ XX vẫn là một mảnh đất
màu mỡ của ca trù. Những tay đàn trẻ như ông Đẹ thấy ai đàn hay thường mon men
tiếp trà nước điếu đóm cho đến khi học kỳ được ngón đàn mới thôi. Giới nghề
cũng lắm ganh đua. Họ dùng câu hát, tiếng đàn thay lời chào hỏi và cũng là để
so tài khi hội ngộ. Ngón đàn hóc hiểm gặp người hát vững thì chẳng mấy mà quí
mến lẫn nhau.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Kỹ thuật đàn đáy không quá khó, nhưng để thực hay thật lắm
công phu. Tiếng đàn hay được giới nghề là đàn “mỡ”, nghe chín nục ngấm sâu vào
lòng người. Muốn vậy, kỹ thuật nhất, chùn, rung, mổ….phải được luyện đến mức
công phu. Ngón nhấn tạo âm sắc mềm mại, ngón chùn khiến âm thanh xuống thấp, ngon rung tạo độ ngân cho tiếng đàn khiến bài hát mềm đi và giàu tình cảm, ngón mổ tạo điểm nhấn có chút chất động giữa các sợi dây rung.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ngày ấy, ở Hải phòng có đến 30 nhà hát mà chỉ có hơn 10 kép
đàn, còn cô đầu chỉ dăm bảy người hát được. Vì thế, kép đàn “mảnh” như ông Đẹ chẳng
mấy khi hết việc. Người ta gọi thì mình đi đàn, cứ chạy hết nhà này đến nhà
khác. Nhà hát ăn hai đồng thì kép đàn được 5 hào, đào kép nếu được thướng riêng
thì tự hưởng. Những bận đàn khuya mãi đến đêm mới ra phố, ông vẫn gặp nghệ nhân
Kim Sinh đi làm về. Thuở ấy, nghệ nhân Kim Sinh cũng từng bôn ba xuống tận Hải
Phòng để đàn hát kiếm ăn. Anh em cùng cảnh nên biết nhau cả. “Ngày ấy tôi sống
bạt tử. Cứ đàn ở đâu thì đó là nhà”, ông Đẹ tủm tỉm nhớ về một thời xa vắng.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-eeSuVLyzym0/UL9PIPNoYOI/AAAAAAAABG0/9cnTVxZ4qQc/s1600/IMG_0323.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="640" src="http://2.bp.blogspot.com/-eeSuVLyzym0/UL9PIPNoYOI/AAAAAAAABG0/9cnTVxZ4qQc/s640/IMG_0323.JPG" width="426" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Tơ đàn dẫu đứt…<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Bước ngoặt của lịch sử trong những ngày khởi nghĩa cũng
đánh dấu ngã rẽ lớn của các đào kép. Mang tiếng “ăn chơi” nên chẳng lạ gì khi
đời sống ca trù rơi vào cảnh tan đàn xẻ nghé. Thời cải cách ruộng đất, đào, kép
dù tìm về cố hương kiếm kế mưu sinh nhưng cũng chẳng thoát nổi ánh nhìn nghi
ngơ, dò xét và cũng chẳng ít lần bị qui là dân ăn bám. “Ông chú tôi biết chữ
nho, dạy đàn, dạy hát, không có lấy một sào ruộng trong tay thế mà họ qui kết
là địa chủ. Về sau được sửa sai, cụ chán đời bỏ đi tu ở vùng Cửa Ông rồi mất ở
đấy”, ông Đẹ thở dài. Ngôi đền ca công xưa cũng nát hết, chỉ còn lại mỗi mật
khám và bộ đỉnh con con. Buồn lắm! </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Còn ít ruộng, đám con cái đào kép trong nhà đành gác lại
đàn phách, tập quen với cái cuốc cái cày. Với ông Đẹ, cuộc mưu sinh cùng cây
đàn thôi đành gác lại. Đôi bàn tay khéo léo vẫn thường nhấn nhá phím đàn, buộc
phải trở nên thô ráp bởi những gian truân trên thửa ruộng cày. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Thời gian như cơn gió thoảng, ấy thế mà đã 50 năm dứt
nghiệp cầm ca. Những tưởng tiếng đàn xưa đã trôi vào quên lãng, ngờ đâu ông lại
có dịp trở về với những giai điệu thân thương thuở trước. Năm 1995, huyện Tứ Kỳ
(Hải Dương) lên kế hoạch tìm các cụ cao niên còn lưu chút vốn cổ ca trù. Thật
may, vẫn còn một cụ bà ngày xưa đi phục vụ ở quán hát phố Khâm Thiên và ông Đẹ.
Từng ấy năm trôi qua, đàn phách chẳng còn. Nghiệp cầm ca đứt quãng, giờ đành
bắt tay làm lại từ đầu.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Cây đàn đáy đầu tiên ông có được sau từng ấy quên lãng cũng
thật giản dị. Huyện cho ông được 100 nghìn đi đóng đàn, nhưng dùng hết 80 chục
thôi, vẫn còn thừa hai chục. Ông Đẹ kể mình phải mất 3 ngày liền ngồi hướng dẫn
người thợ mộc từng chi tiết cây đàn. Đàn đáy xưa phải làm bằng gỗ cây ngô đồng,
nhưng cây này đành làm bằng gỗ dán. Thợ mộc nào phải người chuyên làm đàn nên
dù vẫn hình dạng ấy, âm thanh phát ra không sao hay được. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Vốn cổ trong ông ngủ yên trong chừng ấy năm chợt thức dậy.
Ngón tay động lại vào đàn sao lạc lõng quá. Lúc đầu ông cũng hoảng và bỡ ngỡ
như người mới làm quen với ca trù. Nhưng càng luyện càng ngấm, các ngón đàn mới
dần dần hiện ra. Cứ mỗi lần động vào đàn, ông lại nhớ ra chút ít, gân đàn hồi
lại, tiếng nghe cũng nắn nót như xưa. “Cây đàn thợ mộc” đã đồng hành cùng ông
suốt 10 năm cho đến lúc ông có được một cây đàn đáy thực thụ vào năm 2005. Đó
cũng là lúc những ngón nghề xưa cũ đã thực sự hồi sinh. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Tiếng lành về một nghệ nhân đàn đáy cao niên còn sót lại
vang xa đến đất Hà thành. Từ những buổi biểu diễn tại địa phương, ông đã được
các đào nương Hà Nội mời về biểu diễn. Nghệ sĩ Bạch Vân, những nghệ sĩ của nhóm
ca trù Thái Hà đều đã từng gặp ông học hỏi. Năm 2005, ông Đẹ giành được huy
chương vàng “Liên hoan ca trù toàn quốc” và năm 2006, ông chính thức được Hội
văn nghệ dân gian Việt Nam phong tặng là Nghệ nhân dân gian. Đây cũng là năm
ông và nghệ nhân Nguyễn Thị Chúc cùng học trò Phạm Thị Huệ thành lập câu lạc bộ
Ca trù Thăng Long. </span></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-xgxgDwP6wm8/UL9PFBYHmpI/AAAAAAAABGk/HcG2pOCMBng/s1600/CU+DE+CUNG+HOC+TRO.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="426" src="http://4.bp.blogspot.com/-xgxgDwP6wm8/UL9PFBYHmpI/AAAAAAAABGk/HcG2pOCMBng/s640/CU+DE+CUNG+HOC+TRO.JPG" width="640" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i>Cụ Nguyễn Phú Đẹ cùng học trò Phạm Đình Hoằng</i></span></td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Người đến xin học đàn của ông cũng ngót nghét con số 30,
nhưng có lẽ theo được đến cùng chỉ có 1 đôi người. Giờ, người học trò mà ông
ưng ý nhất là kép đàn Phạm Đình Hoằng. Bởi hiếm có người nào lại theo ông lâu
như vậy. Suốt từ năm 2006 đến nay, hai thầy trò vẫn đều đặn gặp nhau trong
những buổi học đàn. “Quả thực, ở tuổi này tôi không tiếc gì nữa ngoài các ngón
đàn bao công rèn luyện. Nhưng may mắn quá, tiếng đàn gi<span lang="VI">ờ đã chọn được người có tâm để mình trao gửi. </span>G<span lang="VI">iờ chỉ cần luyện cho chín nục, gân đàn
vững, lưu loát nữa thôi. Rồi thời gian sẽ trả lời.</span><span lang="VI"> </span><span lang="VI">Còn với tôi, âu đó cũng là một điều mãn
nguyện”, đôi mắt ông hấp háy một chút vui tươi. <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span lang="VI">Quả vậy, người
có tâm với cổ nhạc bây giờ hiếm lắm! Người ta đi học đàn của ông có khi chỉ
được vài ngày là bỏ. Có người ở xa tìm đến trụ được dăm </span>buổi<span lang="VI"> rồi đành cáo lui, nhưng khi về cũng tự
nhận là học trò nghệ nhân. Học đàn </span>vài <span lang="VI">bữa nửa tháng </span>thì<span lang="VI"> được
mỗi mấy ngón đàn, chứ muốn thành nghề phải chịu khó rèn rũa 3,4 năm mới gọi là
tạm ổn. <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span lang="VI">Giờ người theo
học ít hơn, ông lại mở lớp dạy đàn miễn phí cho con cháu trong làng. Ông bảo, ở
Hà Nội học đàn còn biểu diễn nọ kia kiếm tí chút, chứ nhà quê hát cho ai nghe
mà đàn cho ai nghe, thành ra bọn trẻ không ham lắm. Ấy thế mà trong làng vẫn tụ
đủ dăm cháu thỉnh thoảng lại đến chơi với ông rồi học mót tí món</span> nghề<span lang="VI">. <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span lang="VI">Sau bao năm xa
cách, giờ cây đàn đã trở về với người nghệ sĩ xưa. Ngắm ông khoan thai nhấn nhá
từng phím</span>,<span lang="VI"> lòng sao nhẹ bẫng.
Cổ nhạc Việt Nam thật lạ, </span>tựa như gừng <span lang="VI">càng già</span> càng cay<span lang="VI">. Cũng
như tiếng hát của ả đào, tiếng đàn chín nục, khi khoan, khi nhặt, lúc lưu loát,
lúc lại gằn gọc thế kia chỉ có thể do đôi bàn tay của người nghệ nhân đã trải
cả đời mình cùng</span> tiếng tơ đồng<span lang="VI">. </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Biết tuổi già là héo hắt, nhưng ông Đẹ vẫn tự cho mình còn
may mắn lắm khi đôi tay nắn phím đàn vẫn tốt. Đừng bảo thời gian trôi sẽ cuốn
đi tất cả. Sau 50 năm, tình yêu xưa cũ trở về vào những tháng xuân tàn đã giúp
hoa kia tươi trở lại, tựa như bài thơ “Thỏa nỗi ước mong” ông đã làm để tặng
chính mình:</span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<i><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Bao năm ôm ấp tiếng tơ đồng<o:p></o:p></span></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<i><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ngày ngóng, đêm mong vẫn lạnh lùng<o:p></o:p></span></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<i><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Giờ đây gió mới hoa đua nở<o:p></o:p></span></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<i><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Thỏa nguyện lòng ta những ước mong<o:p></o:p></span></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<i><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Giá gì tuổi mình còn xuân nhỉ?<o:p></o:p></span></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<i><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Vui với ngày xuân tận hưởng xuân…<o:p></o:p></span></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b> Điệp Trần</b><b><span lang="VI"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-50521019151246498552011-08-24T01:57:00.002-07:002012-12-05T05:44:18.803-08:00NHỚ THIẾU NỮ TÂY NGUYÊN NGỰC TRẦN TRẢI NẮNG<div style="font-family: arial; text-align: justify;">
<span style="color: #ffffcc; font-size: 100%;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-H5Np_yHaZDQ/TlS9HVdt3XI/AAAAAAAABDQ/YFswTI4ZwLc/s1600/Cochinchine14-1949.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5644344166720593266" src="http://1.bp.blogspot.com/-H5Np_yHaZDQ/TlS9HVdt3XI/AAAAAAAABDQ/YFswTI4ZwLc/s400/Cochinchine14-1949.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 400px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 251px;" /></a></span><span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;"><b>“<i>Các cậu con trai hết lời ca ngợi vẻ đẹp của các cô nàng yêu quí: mái tóc, làn da và nhất là đôi vú mà người ta chẳng việc gì phải che dấu và đàn ông điên lên vì chúng, tới mức họ tạc hình chúng lên các cây gỗ trong nhà, từ cầu thang cho tới xà ngang</i>”</b></span><span style="font-size: 100%;"><a href="http://www.blogger.com/post-create.g?blogID=8872624328303022590#_ftn1" name="_ftnref1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><b><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-language: EN-US;">[1]</span></b></span></span></b></span></a></span><span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;"><b>.</b></span><br />
<a name='more'></a><span style="font-size: 100%;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;">Đã khá lâu rồi kể từ khi những dòng hồi tưởng này được nhà Tây Nguyên học nổi tiếng người Pháp Jacques Dournes viết nên, và cũng lâu rồi người ta không thấy đôi chỏm vú đào căng đầy nhựa sống nơi đất cao nguyên hùng vĩ. Dường như vẻ đẹp hoang dại ấy chỉ còn lại đâu đó giữa các bức ảnh đầu thế kỷ XX hoặc ẩn sâu giữa những nếp nhà dài đơn sơ vùng đất đỏ. Giờ đây, ta chỉ bắt gặp những cụ bà ở trần, dù dải vú chảy xệ nhăn nheo song đôi mắt vẫn rực sáng đăm đăm nhìn vào một miền xa xưa ký ức.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-_BD3jjyZYsw/TlS9HvG_svI/AAAAAAAABDg/8l2DlN42urE/s1600/Ethnies_femmes_du_chef.jpg"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5644344173604614898" src="http://4.bp.blogspot.com/-_BD3jjyZYsw/TlS9HvG_svI/AAAAAAAABDg/8l2DlN42urE/s400/Ethnies_femmes_du_chef.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 400px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 253px;" /></a></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">Ngày ấy, cao nguyên xa xăm bằng phẳng Tây Nguyên vẫn bao bọc lấy những tộc người Thượng mới bước qua thời kỳ mẫu hệ. Hình ảnh sinh sôi nảy nở đầy tính nữ như mẹ lúa, nữ thần mặt trời, bà Tồ Cô, bà </span></span><span style="font-size: 100%;">Dạ Cróa</span><span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">... xuất hiện đậm đặc giữa một miền hồng hoang huyền thoại. Quan niệm về cái đẹp cũng bắt nguồn từ ấy và bầu vú người phụ nữ được phô ra như những gì rực rỡ nhất của núi rừng.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">Thời gian nối tiếp thời gian, những kẻ lữ hành nơi cao nguyên hoang dã đã luôn ghi lại hình ảnh bầu vú đầy khát vọng nảy nở vào ký ức của mình. Nào là thiếu nữ ở trần mang gùi băng rừng vượt thác, màu nắng phủ lên đôi vú đầy sinh lực của cô. Về bản rồi, đôi vú mẩy tròn lại nhún nhẩy hòa nhịp với bước chân thoăn thoắt lên những bậc thang. Bà mẹ ngồi bên đống lửa, vừa vun bếp vừa quàng lấy đứa con đang nô đùa trong cái địu bằng chăn mải miết bú mẹ. Rồi các cô gái tắm tiên trẫm bầu vú non đẫy nước của mình xuống làn suối mát. Trong ký ức xa xưa hơn nữa là những cô con gái đến tuổi dậy thì vú nở khoe sắc xuân nhọn hồng háo hức mong chờ nghi lễ trưởng thành cà răng <i style="mso-bidi-font-style: normal;">cuh kraih</i></span></span><span style="font-size: 100%;"><a href="http://www.blogger.com/post-create.g?blogID=8872624328303022590#_ftn2" name="_ftnref2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-language: EN-US;">[2]</span></span></span></span></span></a></span><span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;">. Đến giờ, tục lệ ấy đã không còn, nhưng các cụ già từng trải qua thời kỳ ấy vẫn gợi lại như một kỷ niệm đẹp không thể nào quên.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-R5RBRnHIofI/TlS9H4BK6rI/AAAAAAAABDo/PaCPMYRDqK8/s1600/Femmes_Indigenes.jpg"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5644344175996103346" src="http://4.bp.blogspot.com/-R5RBRnHIofI/TlS9H4BK6rI/AAAAAAAABDo/PaCPMYRDqK8/s400/Femmes_Indigenes.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 400px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 268px;" /></a></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">Người phụ nữ Tây Nguyên xưa biết làm đẹp cho đôi nhũ hoa của mình mọi lúc, mọi nơi và mọi cách. Đối với họ, lao động sẽ giúp cặp vú luôn săn chắc qua nhiều kỳ sinh nở. Nước da bánh mật trải nắng cùng mái tóc đen huyền làm tôn lên vẻ đẹp của ngực trần. Họ quấn quanh hông một chiêc váy sẫm có hoa văn dài đến mắt cá chân hoặc đầu gối, phía trên không mặc gì, thay vào đó là đồ trang sức. Nào hoa tai to bằng cái đĩa, vòng đồng đeo đầy cẳng tay, cổ quàng vô số vòng kiềng có trang trí thêm những cái vuốt hổ hoặc nanh rắn. Hãy nhắm mắt và nghĩ đến những chiếc vòng cổ xâu hạt kim loại ấy đang tung tẩy khoe mình giữa đôi bờ vú săn chắc. Qua mỗi bước họ đi, đám trang sức va vào nhau tạo nên những tiếng leng keng và nhịp điệu sẽ thay đổi nếu họ làm việc khác. Khi giã gạo, cánh tay người phụ nữ đưa lên tạo thành tiếng vui tai chắc nịch làm nền bầu vú đong đưa. Khi cho con bú, đứa trẻ chùn chụt mút bầu vú căng tròn và thở đều của mẹ khiến những hạt đồng trên bộ vòng ở cổ cũng nhịp nhàng vang tiếng. Ôi, liệu trên đời còn ai biết cách khoe mình khéo léo và tinh tế hơn những phụ nữ này?</span></span></div>
<span style="font-family: arial; font-size: 100%;"> </span><br />
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;">Dù đã đổi thay nhiều nhưng Tây Nguyên vẫn bảo lưu nhiều dấu ấn của thời kỳ mẫu hệ. Hình ảnh bầu vú căng tròn xuất hiện khắp mọi nơi như biểu chưng về sự sinh sôi và phồn thực của của con người. Tiêu biểu nhất là đôi cầu thang đực - cái trước khi bước vào nhà người Ê đê. Bên cạnh cầu thang đực nhỏ bé đơn giản, chiếc thang Cái độc mộc có hình thuyền lướt sóng được chặt khúc theo bậc được đặt trang trọng và to lớn. Trên đỉnh thang có khắc hình đôi bầu vú tròn căng viên mãn. Người Ê đê kể rằng, bầu sữa ấy chính là thông điệp ca ngợi vẻ đẹp và sự trân trọng người phụ nữ. Vẫn còn đó những bức tượng nhà mồ khắc hình người mẹ bụng bầu với đôi vú căng phồng khỏe khoắn, Trong các ngôi nhà dài còn bắt gặp hình đôi vú, vành trăng non trạm khắc trên xà ngang để nói rằng gia chủ là người giàu có và uy thế. Rồi những chiếc núm tròn ở tâm cồng khiến ta liên tưởng đấy bầu vú mẹ cứ đến mùa lễ hội lại hòa thanh trong dàn cồng chiêng mừng lúa mới.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-70ahCZ-OyYY/TlS9HtkIQgI/AAAAAAAABDY/egEpj5MpXNQ/s1600/Cochinchine_ethnies_femmes.jpg"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5644344173189939714" src="http://1.bp.blogspot.com/-70ahCZ-OyYY/TlS9HtkIQgI/AAAAAAAABDY/egEpj5MpXNQ/s400/Cochinchine_ethnies_femmes.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 251px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">Trước kia, hầu hết các dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên đều có trang phục riêng, nhưng chỉ thường được mặc trong những ngày lễ hội. Trong sinh hoạt hàng ngày, họ đều để ngực trần. Từ khi những nhà truyền giáo xuất hiện, người phụ nữ đã được nhắc nhở về tục để ngực trần. Quá trình tiếp xúc với người Kinh dưới xuôi trong một thời gian dài đã khiến hình ảnh này gần như hoàn toàn biến mất. Nhà văn người Êđê Linh Nga Niek Đăm kể lại rằng những năm 1975 bà vẫn bắt gặp những khuôn ngực trần trải đầy sức nắng giữa các bản làng. Có lẽ đến giờ, đôi vú non với vẻ đẹp của sự sinh sôi nảy chồi sự sống đã chỉ còn trong ký ức. Nhưng biết đâu đấy, giữa đại ngàn núi rừng Trường Sơn, những lữ khách lang thang lại vô tình bắt gặp đôi nụ ửng hồng của những búp xà nu ngày trước. </span></span></div>
<span style="font-family: arial; font-size: 100%;"> </span><br />
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: right;">
<span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;"><b>Điệp Trần</b></span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: right;">
<span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;"><b>Nguồn ảnh: nguyentl.free</b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;"><b><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Box: </i></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial;">
<span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">Em ơi, anh quá biết</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial;">
<span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">Nước da em rạng ngời như gỗ cây knia</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial;">
<span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">Em mượt mà như cây cẩm hương</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial;">
<span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">Thân hình em đẹp quá</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial;">
<span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">Thấp thoáng bắp chân em</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial;">
<span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">Như tia chớp tháng hai</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial;">
<span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">Như sét đánh tháng ba</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial;">
<span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">Để trần cặp vú em</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial;">
<span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">Cả làng ta bốc cháy</span></i></span><span style="font-size: 100%;"><a href="http://www.blogger.com/post-create.g?blogID=8872624328303022590#_ftn3" name="_ftnref3" style="mso-footnote-id: ftn3;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><b><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-language: EN-US;">[3]</span></b></span></span></i></b></span></a></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"> </span></i></span></div>
<div style="font-family: arial;">
<hr align="left" style="font-size: 78%; height: 3px;" width="33%" />
<div id="ftn1">
<div class="MsoFootnoteText">
<span style="font-size: 100%;"><a href="http://www.blogger.com/post-create.g?blogID=8872624328303022590#_ftnref1" name="_ftn1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-language: EN-US;">[1]</span></span></span></span></a> Trích “Rừng, Đàn bà, Điên loạn” của Jacques Dournes được nhà văn Nguyên Ngọc biên dịch, xuất bản năm 2006</span></div>
</div>
<div id="ftn2">
<div class="MsoFootnoteText">
<span style="font-size: 100%;"><a href="http://www.blogger.com/post-create.g?blogID=8872624328303022590#_ftnref2" name="_ftn2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-language: EN-US;">[2]</span></span></span></span></a> Trong lễ trưởng thành này, hàm răng trên của nam và nữ được cà bằng một lưỡi liềm nhỏ có răng cưa, sau đó nghiền một mẩu củi cháy dở của cây sơn kraih trên lưỡi dao, trộn với ít nước thành thứ bột màu đen, đem bôi lên răng đã bị cà. </span></div>
</div>
<div id="ftn3">
<div class="MsoFootnoteText">
<span style="font-size: 100%;"><a href="http://www.blogger.com/post-create.g?blogID=8872624328303022590#_ftnref3" name="_ftn3" style="mso-footnote-id: ftn3;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-language: EN-US;">[3]</span></span></span></span></a> Câu hát của người Tây Nguyên - trích trong “Rừng, Đàn bà, Điên loạn” của </span><span class="apple-style-span" style="font-size: 100%;">Jacques Dournes</span></div>
</div>
</div>
Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-57001040899831380712011-08-24T01:55:00.001-07:002012-12-05T05:55:57.213-08:00Đầu tư cho tôn tạo di tích: CẨN THẬN KẺO “TIỀN MẤT TẬT MANG”!<div style="font-family: arial; text-align: justify;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-0Ud0z4KcOLY/TlS8km_1ZfI/AAAAAAAABDI/RqeH-ch3fpg/s1600/images641444_t7.Chua_Vong_Thi_copy.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5644343570131674610" src="http://2.bp.blogspot.com/-0Ud0z4KcOLY/TlS8km_1ZfI/AAAAAAAABDI/RqeH-ch3fpg/s400/images641444_t7.Chua_Vong_Thi_copy.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 397px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Trong tổng số 15.400 tỷ mà Bộ Văn hóa Thể thao và du lịch đề xuất trong chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa giai đoạn 2011 – 2015 thì 11.000 tỷ là dành cho việc tu bổ, tôn tạo di tích. Nhìn vào số tiền lớn ấy, có người mừng, có người lo. Mừng vì nhà nước quan tâm, lo là trong trào lưu “mới hóa” di tích như hiện nay, số tiền ấy sẽ được tiêu thế nào.</span></b><br />
<a name='more'></a> </div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Chương trình nghìn tỷ</span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Theo đề xuất trên, ngân sách nhà nước sẽ hỗ trợ 6.500 tỷ đồng, 2.500 tỷ từ ngân sách địa phương, 2000 tỷ còn lại sẽ huy động từ các nguồn vốn khác. Với số tiền ấy, dự kiến mỗi năm nước ta sẽ tu bổ tổng thể 50 – 60 di tích, hỗ trợ chống xuống cấp 100 – 150 di tích. Đó là đề xuất, còn việc đưa số tiền ấy có được duyệt thế nào và đưa vào cuộc sống ra sao sẽ phụ thuộc vào nhiều cấp khác nhau cũng như tính linh hoạt của tình hình thực tế. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Ai cũng đồng ý rằng đầu tư tôn tạo một công trình di tích rất tốn kém và phức tạp. Nếu áp theo những bước và qui chuẩn do Bộ Văn hóa Thể thao du lịch đề ra trong Quy chế bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích Lịch sử văn hóa – danh lam thắng cảnh số 05/2003/QĐ-BVHTT thì con số 11.000 tỷ là xứng đáng. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Cách đây vài năm, dự án tôn tạo đình Chu Quyến được nêu ra như một thực nghiệm thành công khi tuân theo những chuẩn mực trong công tác trùng tu di tích với mục đích để áp dụng với các di tích khác. Hãy nhìn lại công trình này. Thời gian thực hiện công trình kéo dài gần 3 năm. Chỉ riêng việc khảo sát đã mất 1 năm rưỡi. Bản thân KTS. Nguyễn Thành Vinh, viện trưởng Viện Bảo tồn Di tích, chủ dự án đình Chu Quyến không ít lần khẳng định rằng để trùng tu một di tích theo đúng qui chuẩn phải hết sức cẩn trọng, nghiêm ngặt và tuyệt đối không được vội vã. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Tuy nhiên, với quân số quá mỏng của các đơn vị chuyên về trùng tu như hiện nay, có gì đảm bảo tất cả số lượng di tích nêu trong chương trình mục tiêu quốc gia trên sẽ được trùng tu “đúng chuẩn”?<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Bộ VH,TT và DL có dám chắc rằng để đảm bảo giải ngân số tiền được giao, một số đơn vị thực hiện tu bổ, chống xuống cấp sẵn sàng làm ẩu, bôi vẽ đầu việc để làm hỏng di tích? Trước vấn nạn “làm mới” di tích như hiện nay, tương lai gần về một lượng lớn di tích sẽ bị sửa chữa ồ ạt, chất lượng kém đang tới rất gần..</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Vẫn biết 11.000 tỷ kia được đề xuất với nhiều nhiệm vụ liên quan đến di sản vật thể, song rõ ràng, cần xác định rõ những mục tiêu sát thực tế hơn mà tiêu biểu là cải biến ngay chính ý thức của những người làm trùng tu. Số tiền lớn, nhưng tiêu không khéo, chẳng mấy chốc sẽ kéo các di tích vào tình trạng “tiền mất tật mang”.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Đầu tư cho “nhân sự”</span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">KTS. Nguyễn Thành Vinh, viện trưởng Viện Bảo tồn Di tích từng nói, việc trùng tu đòi hỏi sự hiểu biết, nhận thức và kỹ năng của người thực hiện, nói ngắn gọn là đòi hỏi tính chuyên nghiệp của người trùng tu. Có được điều đó cần nhiều yếu tố mà quan trọng nhất là nhân sự. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Cách đây không lâu, KTS. Hoàng Đạo Kính đã khẳng định trên một bài báo rằng, đầu tư lớn cho di tích đòi hỏi phải có lực lượng nhân sự là nhà khoa học và nghệ nhân. Không thể tính bằng giá thành vật liệu mà phải bắt đầu từ đào tạo đội ngũ. Nếu không, công trình sẽ chỉ còn là xây dựng cơ bản theo ý nghĩa kinh tế thuần túy.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Về vấn đề này, nhà nghiên cứu Nguyễn Đức Bình cho biết bản thân viện Mỹ thuật nơi anh làm việc có chức năng nghiên cứu và không ít người có chuyên môn cao về mỹ thuật cổ, nhưng ít khi bộ Văn hóa kêu gọi viện cùng vào cuộc trong lĩnh vực trùng tu di tích. Vì vậy, đến nay viện chủ yếu nghiên cứu và cho ra các sản phẩm sách, dù nhiều nhưng hầu như chỉ để cho sinh viên và những người quan tâm tham khảo. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Dường như Bộ đã quên đi vai trò quan trọng nhất của một viên nghiên cứu là áp dụng các công trình nghiên cứu vào thực tiễn</i>”, anh Bình tỏ vẻ tiếc nuối. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Song có lẽ, đầu tư để liên kết các nhà nghiên cứu với đơn vị thực hiện dự án tu bổ chỉ là một phần nhỏ trong qui trình trùng tu. Vai trò lớn nhất vẫn là ở những người quản lý dự án, các đơn vị thi công và bản thân người quản lý trực tiếp di tích. Vậy, đầu tư tiền cho những “nhân sự” này thì nên ở đâu?</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">PGS.TS.Lương Hồng Quang, viện Văn hóa – nghệ thuật Việt Nam quả quyết rằng, vấn đề ở đây không phải là “tiền” mà là ở “nhận thức”. Ông Quang phân tích, “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">nếu có tiền, người ta chẳng ngại gì không làm hoành tráng hay khuếch trương lên. Thay vì vẽ một, lại vẽ hai. Bản thân công ty tư vấn cũng muốn làm điều đó vì như thế phí tư vấn của họ sẽ cao lên. Vì vậy, anh nào chẳng muốn nở ra. Cộng thêm nữa là hiện nay lòng tham của con người rất mạnh</i>”. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Thông thường, chỉ bất khả kháng mới chạm lại các mảng chạm cổ. </i></span><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Một số người trùng tu di tích toàn “nhân tiện” mà bỏ luôn những cấu kiện có thể chắp ghép lại được. Cứ t</i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">rùng tu xong một cái là y như rằng sẽ thấy các vật liệu cũ vị vứt thành một đống. Họ không biết rằng đó đều là những di sản rất quí</span></i><span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">”, nhà nghiên cứu Nguyễn Đức Bình minh họa thêm cho ý kiến trên. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Anh Bình kể rằng mình đã khá ngạc nghiên khi trong lần làm việc với một giám đốc sở văn hóa tỉnh nọ, khi biết thông tin về đề xuất 11.000 tỷ đồng cho trùng tu di tích, đã nói ngay với mọi người rằng hãy tập trung tập huấn cho anh em quản lý di tích để cho họ có ý thức về việc tu bổ, sửa chữa. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tôi nghĩ đây là một trong những người hiếm hoi đấy. Bởi họ chưa nghĩ đến việc lựa chọn di tích nào để trùng tu, mà đã nghĩ ngay đến việc “trùng tu” kiến thức về di sản cho cán bộ rồi”</i>, anh Bình nhận xét.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Vẫn là một chữ “tâm” trong bảo tồn di tích cổ, ông Lương Hồng Quang dẫn dụ về mô hình mình đã gặp trong chuyến đi công tác tại trung tâm bảo tồn di sản của vùng Wallonia (Bỉ). “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ở đó có một nghệ nhân mộc chuyên tập huấn cho các thợ mộc khác cách ứng xử với một di sản gỗ khác với một di sản gỗ khác với một vật thể gỗ thông thường như thế nào. Đối với di sản, họ sẽ làm thận trọng hơn, hoặc lựa chọn chất liệu gỗ cho di sản một cách hợp lý, có giá trị tương đương mà không làm hư hại đến giá trị tinh thần của các di sản vật thể. Về mặt kỹ thuật không khác nhau, nhưng đây là về ứng xử</i>”, ông Quang kể. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Nhà nghiên cứu Bùi Trọng Hiền cho rằng, dù là “vật thể” hay “phi vật thể”, một trong những nhân tố quan trọng nhất là nghệ nhân. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Họ chính là những người nắm giữ cái hồn của di sản. Đối với nghệ nhân cổ nhạc, đó là các ngón đàn. Còn những nghệ nhân mỹ nghệ cổ, đó là các kỹ thuật đục, đẽo, sơn v.v…. Nếu họ mất đi, lấy ai kế tục những kỹ năng đó của họ bây giờ? Nên chăng, đầu tư vào việc đào tạo các thế hệ kế cận nghệ nhân để giữ lại ngón nghề của họ là điều cần làm ngay</i>”, anh Hiền băn khoăn. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Anh Bình cho biết, hiện trường đại học Mỹ thuật Việt Nam đang có kế hoạch tăng số tiết học về mỹ thuật cổ cho sinh viên, đồng thời cố gắng mời các nghệ nhân về dạy tại trường. Tuy nhiên, anh không dám chắc rằng hiện nay số lượng nghệ nhân có tay nghề cao trong trùng tu di tích có còn đủ để đáp ứng nhu cầu đào tạo lẫn tôn tạo, tu bổ như hiện tại. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Những lần đi khảo sát, anh gặp không ít các đội thợ chuyên đi đóng giường tủ sắn tay buông những nhát đục thô bạo vào các mản chạm vốn là di sản của cha ông mà không có người giám sát. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Họ nói, tiền ít mà chạm được như thế là tốt lắm rồi. Cũng dễ hiểu thôi, bởi với trình độ như thế, có nhiều tiền hơn nữa họ cũng không làm được. Bởi họ không phải là người chuyên nghiệp. Hôm nay họ làm, mai họ về gặt lúa</i>”, anh Bình ngán ngẩm. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Do đó, anh đề xuất phương án kết hợp giữa các nhà nghiên cứu và nghệ nhân tại các làng nghề. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Cái đó làm được chứ! Họ có tay nghề rồi nên không lo</i>”, anh Bình khẳng định. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Vấn đề là giờ trang bị kiến thức cho họ về mặt lịch sử, mỹ thuật. Ví dụ, họ chạm một bức chạm thế này, mô phỏng lại cái kia, thì mình sẽ giảng giải cho họ cách hiểu ý nghĩa của mảng chạm ấy, tại sao nó có hoa văn khác với các mảng chạm khác, phong cách nghệ thuật của bức chạm này khác bức kia thế nào. Khi đã có ý thức đó, thì họ có làm dối cũng không làm được, bởi vì họ đã có ý thức trong đầu rồi</i>”. </span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: right;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Điệp Trần</span></b></div>
Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-77573180155142508622011-08-24T01:51:00.000-07:002012-12-05T05:56:04.069-08:00Chuyên đề: MỔ XẺ “MẦM BỆNH” TRONG TRÙNG TU DI TÍCH<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-Xx2cx2ch-xo/TlS783HqfhI/AAAAAAAABC4/nHQphm2ZyHc/s1600/images641391_t7.1.chua_Trung_Kinh_Thuong_copy.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" style="font-family: arial;"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5644342887264714258" src="http://4.bp.blogspot.com/-Xx2cx2ch-xo/TlS783HqfhI/AAAAAAAABC4/nHQphm2ZyHc/s400/images641391_t7.1.chua_Trung_Kinh_Thuong_copy.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 300px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a></span><span style="font-size: 100%;"><i style="font-family: arial;">“Làm chùa tô tượng đúc chuông, ba công đức ấy thập phương nên làm”</i><span style="font-family: arial;">, câu khẩu hiệu lớn ấy được chùa một ngôi chùa lớn trên đường Âu Cơ (Quận Tây Hồ, Hà Nội) đặt ở vị trí đẹp nhất, dễ dập vào mắt nhất để ai vào chùa cũng nhận ra thông điệp này. Chình ình hai bên khẩu hiệu là hai tượng sư tử cao tầm 2m đục bằng đá trắng oai vệ đặt chân lên một tảng đá tạc mấy chú sư tử bé hơn. Với phong cách hiện đại, tượng mang dáng vẻ uy phong chẳng khác nào chú sư tử trong phim bom tấn “Narnia” của Hollywood (!).</span></span><br />
<a name='more'></a><span style="font-size: 100%;"><span style="font-family: arial;"> </span></span></div>
<!--[if !mso]> <style> v\:* {behavior:url(#default#VML);} o\:* {behavior:url(#default#VML);} w\:* {behavior:url(#default#VML);} .shape {behavior:url(#default#VML);} </style> <![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> <w:lsdexception locked="false" name="Default Paragraph Font"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <o:shapedefaults ext="edit" spidmax="1029"> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <o:shapelayout ext="edit"> <o:idmap ext="edit" data="1"> </o:shapelayout></xml><![endif]--><br />
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%;">Lẽ thường khẩu hiệu trên ắt sẽ được nhiều người ủng hộ và trân trọng bởi sự quan tâm đến tình trạng của di tích. Song, đứng cạnh bức tượng sư tử kia, chẳng biết câu khẩu hiệu nên được hiểu như thế nào? </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%;">Cùng mổ xẻ những “mầm bệnh” khiến “đại dịch” hoành tráng – lai căng trong trùng tu di tích bùng phát. Qua đó cũng để thấy những điểm yếu cơ bản của ngành bảo tồn di tích hiện nay.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 120%; text-align: justify;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 120%; text-align: justify;">
</div>
<span style="font-size: 100%;"><b style="font-family: arial;"><span style="line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SAfont-family:"; mso-fareast-language: EN-US;"> </span></b></span> <br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: center;">
<span style="font-size: 100%;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="line-height: 115%; mso-ansi-language: EN;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span lang="EN" style="color: #33ff33;">“DỊCH BỆNH” HOÀNH TRÁNG – LAI CĂNG GIẾT CHẾT KIẾN TRÚC CHÙA HÀ NỘI</span></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Cửa tam quan hoành tráng nhiều tầng, đèn đá kiểu Nhật trang hoàng khắp sân, đèn lồng giăng cả dãy trong hành lang khu thờ tự hai tầng theo kiến trúc Tây – Ta lẫn lộn hay chiếu rồng bằng đá nguyên khối, sư tử đá “đa phong cách”…là những hình ảnh xuất hiện nhan nhản tại các chùa Hà Nội. Dù được cảnh báo đã lâu, nhưng đến nay “dịch bệnh” hoành tráng và lai căng của các công trình tôn giáo đất thủ đô không có dấu hiệu dừng lại.</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="font-size: 100%; mso-ansi-language: EN;">Đã là bệnh thì có nhiều mức độ nặng, nhẹ với nhiều chỗ “phát bệnh” khác nhau. “Bệnh” từ cổng đến vườn, từ nhà thờ tự đến tường rào bao quanh. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Điểm mặt “bệnh tự”</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="font-size: 100%; mso-ansi-language: EN;">Những ai đi qua đường Âu Cơ chắc hẳn sẽ không thể không ngước mắt lên nhìn chùa Tứ Liên lừng lững với cổng tam quan cao 3 tầng ngất ngưởng. “Công trình” đồ sộ này được xây chủ yếu bằng đá nguyên khối và gỗ với nhiều chi tiết rồng phượng cầu kỳ. Nhưng đáng chú ý nhất vẫn là cánh cổng vừa to, vừa dày với các thiết kế núm, giả hàng đinh cùng tay nắm cửa hình đầu sư tử khiến ai đi qua cũng phải ngoái lại nhìn vì trông “quen quen”. Cũng phải, bởi những hàng đinh này vốn để tượng trưng cho quyền lực, hay xuất hiện ở cửa quan ở Trung Quốc xưa, tay nắm cửa đầu thú cũng tạo cảm giác uy lực mà dân tình rất hay nhìn thấy trong phim cổ trang Trung Quốc trên tivi.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="font-size: 100%; mso-ansi-language: EN;">Đồng bệnh với ngôi chùa trên là chùa Thiên Phúc trên con phố Hai Bà Trưng đông đúc lắm người qua lại. Chắc sợ mọi người mải đi mà không chú ý đến mình, nên tam quan đã được chùa xây cao, to, lừng lững gần bằng tòa nhà 3 tầng. Không gian chùa vốn nhỏ, giờ thêm cái tam quan khổng lồ này lại càng trở nên chật hẹp.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="font-size: 100%; mso-ansi-language: EN;">Ngược trở lại đường ven Hồ Tây ngắm chùa Vạn Niên. Đây là ngôi chùa theo phong cách phật giáo Tây Tạng đã đến gần ngàn năm tuổi. Bao quanh chùa là dãy hàng rào với những bức tranh thú bằng gỗ, có mái che, phía trên bày hàng loạt tủ kính để tượng phật, thánh, pháp bảo các loại... Có lẽ, nên liệt bức tường rào bằng gỗ này vào hạng “tổng hợp từ nhiều nguồn” chăng?</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="font-size: 100%;">Gần đó, chùa Võng Thị (Tây Hồ) tuy nằm trong ngõ nhỏ nhưng bù lại là không gian thoáng đãng rộng rãi bên trong. Tận dụng lợi thế này, bên cạnh cổng tam quan hoành tráng 3 tầng cao vút, chùa còn đặt thêm một chiếu rồng bằng đá nguyên khối trải theo bậc thang vào gian thờ chính. Phía trên chiếu rồng đặt một bàn thờ bằng đá, phía dưới là chiếc lư hương (cũng bằng đá) khổng lồ với hai chiếc đèn đá to không kém đứng hai bên.
</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-ueLrGPVjwW4/TlS78vRovsI/AAAAAAAABCw/Ff0gbgzr6HA/s1600/images641390_t7.chua_Van_Nien_copy.jpg"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5644342885159059138" src="http://1.bp.blogspot.com/-ueLrGPVjwW4/TlS78vRovsI/AAAAAAAABCw/Ff0gbgzr6HA/s400/images641390_t7.chua_Van_Nien_copy.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 267px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="font-size: 100%; mso-ansi-language: EN;">Về phía nam Hà Nội, chùa Tứ Kỳ (Hoàng Mai) nổi bật với kiến trúc hai tầng và khá… “hợp thời”. Ở điện chính, để tiện lợi cho khách thập phương, nhà chùa đã xây hẳn một cầu thang lớn dẫn tới khu thờ tự trên tầng 2. Từ đây nối sang các khu khác là cầu dẫn trên cao với phong cách thế kỷ XXI. Khu tiếp khách ở tầng 1 để hàng loạt ghế xi măng giả gỗ, từ đó có thể nhìn ra ngoài vườn được chiếu sáng bởi những cột đèn như trong công viên. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="font-size: 100%; mso-ansi-language: EN;">“Bệnh” nhẹ hơn là các chùa trưng tượng sư tử Trung Hoa ở cổng như Trung Kính Thượng, chùa Vân Hồ. Không được hoành tráng như những “bệnh tự” kia nhưng kiểu tượng sư tử uy phong đặt chân lên quả cầu lại tạo cảm giác khoa trương nơi cửa Phật. Vấn đề nằm ở chỗ, những con sư tử này vốn được gọi là Tỳ hưu, rất được các nhà buôn bên Trung Quốc chuộng để đặt trước cửa nhà mình. Đó là chưa tính đến “mô đen” làm vườn kiểu Nhật và lối đặt đèn đá phỏng theo mẫu đèn bốn góc lồng cong nhọn hay có mái ngói âm dương của người Trung Quốc. Chùa nào ít tiền thì đặt dăm ba cái, chùa nào giàu thì đặt đèn khắp sân. Ngoài ra không thể không kể đến kiểu đặt quần thể tượng ngoài khuôn viên được cho là ảnh hưởng từ phật giáo tiểu thừa, rất phổ biến ở Lào, Campuchia, Thái Lan lại được đặt trong một số ngôi chùa theo phái đại thừa. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">“Bắt bệnh” cho ngành trùng tu</span></b></span></div>
<span style="font-size: 100%;"><span style="font-family: arial;"> </span></span><br />
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="font-size: 100%;">Đã qua rồi những ngày đói kém, giờ không ít chùa đều có của ăn của để. Nhà chùa không thể chấp nhận cảnh “giản dị” của nơi tu hành. Hệ quả của tâm lý thích “nhà cao cửa rộng” cộng với số tiền cúng tiến không nhỏ huy động được từ phật tử thập phương tất nhiên là những ngôi chùa hoành tráng, lai căng.
</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-RcOVxPjk0fs/TlS7841YiVI/AAAAAAAABDA/4QYKL5eoYD8/s1600/images641444_t7.Chua_Vong_Thi_copy.jpg"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5644342887724910930" src="http://2.bp.blogspot.com/-RcOVxPjk0fs/TlS7841YiVI/AAAAAAAABDA/4QYKL5eoYD8/s400/images641444_t7.Chua_Vong_Thi_copy.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 397px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="font-size: 100%; mso-ansi-language: EN;">Chỉ riêng đợt chuẩn bị cho đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Long – Hà Nội vừa rồi, đã có hàng trăm di tích đề xướng trùng tu để hưởng ứng. Và cũng chỉ bởi chữ “nghìn năm” nên nhiều chùa thay vì phục hồi nguyên trạng, lại bị đập bỏ tính chuyện xây mới, mà vụ việc của chùa Phật Tích (tỉnh Bắc Ninh) là một ví dụ. Cần biết rằng, trùng tu là giữ bằng được sự nguyên vẹn của di tích chứ không phải đổ tiền vào là xong. Bởi hiện giờ, tiền nhiều luôn đi cùng với tâm lý hoành tráng, thứ “virut” đang giết chết các di tích cổ của cha ông. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="font-size: 100%; mso-ansi-language: EN;">Tuy nhiên, cần mổ xẻ “dịch bệnh” này trên nhiều mặt, mà trước hết là nền tảng pháp lý cho công tác trùng tu. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Luật – dày nhưng thiếu, đội ngũ trùng tu – nhiều nhưng yếu</span></i></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="font-size: 100%; mso-ansi-language: EN;">Hiện, hầu hết các dự án tôn tạo di tích đều dựa trên cơ sở Quy chế bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích Lịch sử văn hóa – danh lam thắng cảnh số 05/2003/QĐ-BVHTT và Quyết định 13/2004/QĐ-BVHTT về việc ban hành định mức dự toán bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh. Hai văn bản này qui định kỹ càng từ các điều kiện để lập dự án bảo quản, tu bổ di tích, lập thiết kế kỹ thuật đến định mức cho từng chi tiết nhỏ theo các mục như hạ giải, tu bổ phục hồi kết cấu bằng gạch, đá, gỗ, các hiện vật sơn thếp….của công trình cổ.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="font-size: 100%; mso-ansi-language: EN;">Tuy nhiên, vấn đề lại ở chỗ, người lập dự án tôn tạo di tích còn phải vận dụng quyết định 957/QĐ-BXD về định mức chi phí quản lý dự án và tư vấn đầu tư xây dựng công trình và tham khảo thêm văn bản QCVN 03: 2009/BXD về phân loại, phân cấp công trình xây dựng. Theo đó, ngoại trừ các di tích thuộc hàng quốc gia đặc biệt, di tích cấp quốc gia, di tích cấp tỉnh, số còn lại chỉ được xếp hạng là các công trình dân dụng. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="font-size: 100%; mso-ansi-language: EN;">Thạc sĩ Phạm Đức Hân, giám đốc công ty CP Bảo tồn Di sản Văn hóa Việt là người hiểu rõ vấn đề này bởi anh không ít lần đau đầu khi tính dự toán dựa trên hệ thống luật “nhiều nhưng thiếu” như hiện nay. “…<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Nếu theo quyết định 957/QĐ-BXD thì chi phí tư vấn thiết kế tu bổ tôn tạo một di tích đang được qui định bằng chi phí tư vấn thiết kế cho một công trình xây dựng…. nhà cấp ba, cấp bốn </i>”, anh Hân tỏ ra bức xúc.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="font-size: 100%; mso-ansi-language: EN;">Hãy làm phép so sánh. Để xây dựng một ngôi nhà bình thường, người tư vấn thiết kế chỉ việc khảo sát qua tình trạng của ngôi nhà rồi lập dự án. Trong khi, để lập một dự của công trình trùng tu di tích phải trải qua nhiều quá trình như khảo sát thu thập thông tin, đánh giá giá trị và thực trạng công trình, khảo cổ học, thậm chí một số nơi phải lập cả hội thảo về di tích rồi mới đưa ra phương án thiết kế tu bổ… Với từng ấy đầu việc, tỷ lệ tiền dành cho tư vấn thiết kế công trình cổ phải cao hơn so với các công trình dân dụng nói chung rất nhiều mới đáp ứng được nhu cầu thực tế.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="font-size: 100%; mso-ansi-language: EN;">Đó là chưa kể đến một số thiếu sót của quyết định <i style="mso-bidi-font-style: normal;">13/2004/QĐ-BVHTT </i>khi tính toán định mức về công cho tu bổ chi tiết công trình. Ví dụ, để phụ hồi một chi tiết rồng, giao, phượng kích thước </span><span style="font-size: 100%;">≤ 0,8x0,1</span><span lang="EN" style="font-size: 100%; mso-ansi-language: EN;"> cần rất nhiều công phu mà chỉ tính có 6 công là quá ít. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Giá như 05/2003/QĐ-BVHTT và 13/2004/QĐ-BVHTT</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">không dừng ở mức “qui chế” và “quyết định” mà đưa lên thành luật kèm theo đó là văn bản hướng dẫn phù hợp, chi tiết thì những công trình thuộc dạng đặc biệt như các di tích cổ sẽ không bị trùng tu một cách cẩu thả như hiện nay</i>”, anh Hân đề xuất. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="font-size: 100%; mso-ansi-language: EN;">Cần biết rằng, số đơn vị, công ty chuyên về trùng tu di tích hiện chỉ đếm trên đầu ngón tay, trong đó cũng chỉ có một vài cái tên quen thuộc được nhiều người biết đến như Công ty Tu bổ di tích và thiết bị văn hóa trung ương, Công ty Mỹ thuật trung ương, Viện Bảo tồn di tích…Song, kể từ khi Nhà nước cho phép tôn tạo di tích bằng nguồn tiền “xã hội hóa” thì phong trào tôn tạo di tích nở rộ. Các công ty xây dựng cơ bản nào có đăng ký thêm lĩnh vực tu bổ, tôn tạo công trình văn hóa đều sắn tay vào trùng tu công trình cổ như một nghề “tay trái” kiếm thêm. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hiện trong nước chỉ có khoảng 30 – 35% các công ty nhận nhiệm vụ trùng tu là có chuyên môn thực sự về di tích cổ. </i></span><span style="font-size: 100%;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Còn lại, rơi vào tay những công ty xây dựng nói chung</i>”, anh Hân phỏng đoán. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="font-size: 100%; mso-ansi-language: EN;">Nhà nghiên cứu Nguyễn Đức Bình, Viện Mỹ thuật Việt Nam cũng đồng tình với nhận định trên. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">G</i></span><span style="font-size: 100%;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">iám sát cho một công trình trùng tu di tích phải là một người làm khoa học, khác với người chuyên về làm xây dựng</i>”, anh Bình phân tích. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ví dụ như trước đây có một nhà nghiên cứu người Ý trùng tu tháp chăm. Người ta nghiên cứu cách người Chăm làm gạch như thế nào? Sau khi nghiên cứu xong rồi người ta mới thực nghiệm rồi đưa ra cách trùng tu. Nhà nghiên cứu kiêm luôn giám sát thợ, đôi khi phải làm thay cả anh thợ. Còn ở Việt Nam, người tư vấn về trùng tu có nghiên cứu, nhưng họ lại không giám sát. Người giám sát công trình chả nghiên cứu gì sất! Họ chỉ có kiến thức về kết cấu thôi, chứ về chuyên môn làm sao họ có thể thay thế được người nghiên cứu được?</i>” </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Di tích bị “giết” bởi chủ đầu tư</span></i></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="font-size: 100%; mso-ansi-language: EN;">Trong một bài viết, TS. Nguyễn Thế Hùng, Cục trưởng cục Di sản văn hóa đã cảnh báo về những kiểu “yêu mến” di tích một cách thiếu hiểu biết của các chủ đầu tư. Ông đưa ra ví dụ về một người sẵn sàng cùng tiến hàng trăm triệu để sửa lại gác chuông có niên đại thế kỷ XVI bằng bê tông cốt thép. Theo ông Hùng, những yêu cầu kiểu đó nguy hiểm chẳng kém gì hành động lấn chiếm, vi phạm di tích. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="font-size: 100%; mso-ansi-language: EN;">Anh Hân đưa ra câu chuyện buồn cho một di tích đã bị hủy hoại. Trước đây, công ty anh được giới thiệu đến khảo sát tại một ngôi chùa nọ. Đây là một ngôi chùa đẹp với kiến trúc thời Nguyễn muộn và được xây dựng bê tông cốt thép thời kỳ đầu thế kỷ XX. Do phát triển đô thị, nền chùa bị thấp hơn so với khu vực nên bị ngập úng. Khi đến làm việc, sư trụ trì nhất quyết yêu cầu phá bỏ di tích gốc và “xây cho tôi một cái chùa hai tầng ở đó” với lý do chùa quá bé so với nhu cầu sử dụng. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tôi nhận thấy chùa chưa bị hư hại đến mức xây lại nên đưa ra giải pháp xử lý để công trình không bị ngập úng và vẫn giữ nguyên kiến trúc cũ nhưng nhà chùa không chấp nhận, nhất nhất muốn xây hai tầng to và hoành tráng. Kết cục, phương án bị hủy và nhà chùa đã thuê một đơn vị tư vấn khác. Giờ, chùa đã có dáng vẻ của một…quán ăn Trung Hoa với cả ngói âm dương và vô số thứ lòe loẹt khác</i>”, anh Hân chua xót. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: justify;">
<span lang="EN" style="font-size: 100%; mso-ansi-language: EN;">Trong trùng tu di tích cho phép một số hạng mục phù hợp với hiện đại như nơi ở, công trình phụ, song mảng kiến trúc tâm linh lại khác hoàn toàn. Về nguyên tắc, việc tự ý xây dựng làm mới công trình chẳng khác nào vi phạm pháp luật. Đặc biệt, di tích đã được xếp hạng quốc gia muốn tôn tạo phải được sự cho phép thông qua Sở Văn hóa, Cục di sản văn hóa và các đơn vị liên quan. Tuy nhiên, đa số trường hợp trùng tu trái phép đều lách luật hoặc dựa vào các mối quan hệ cá nhân để tự ý phá hoại di tích. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Nếu tính đó là vi phạm luật phải có chế tài xử lý kèm theo, nhưng đến giờ chế tài này vẫn chưa rõ ràng. Ở những ngôi chùa tại thành phố lớn, người ta thấy hiện tượng trái phép quá rõ ràng thì cho đình chỉ công trình, chứ ở vùng nông thôn xa xôi, thấy vi phạm đấy mà không thể xử lý nổi. Hậu quả là quĩ di sản của cha ông để lại ngày càng mai một</i>”, anh Hân cám cảnh. </span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: right;">
<span style="font-size: 100%;"><b><span lang="EN">Điệp Trần</span></b></span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: right;">
<span style="font-size: 100%;"><b><span lang="EN"> <a href="http://www.phapluatvn.vn/giai-tri/sukien/201108/Virus-hoanh-trang-tan-cong-chua-co-2057043/">hai kỳ trên Pháp luật Việt Nam</a></span></b></span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: right;">
<span style="font-size: 100%;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;"><a href="http://www.phapluatvn.vn/giai-tri/sukien/201108/Khi-chu-dau-tu-giet-di-tich-2057092/">hai</a>
</span></b></span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: arial; line-height: 115%; margin-bottom: 10pt; text-align: right;">
<span style="font-size: 100%;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;"> </span></b></span></div>
<span style="font-size: 100%;">
</span>Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-62077897343640303572011-08-24T01:48:00.000-07:002012-12-05T05:56:12.386-08:00“PR” cho cổ nhạc Cổ nhạc lên mạng xã hội (Bài 2)<span style="font-size: 100%;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-iKN1ioqC_f8/TlS7JjGlXRI/AAAAAAAABCo/WIb5XLn-nYA/s1600/comot.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" style="font-family: arial;"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5644342005718146322" src="http://2.bp.blogspot.com/-iKN1ioqC_f8/TlS7JjGlXRI/AAAAAAAABCo/WIb5XLn-nYA/s400/comot.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 384px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a></span><span style="font-size: 100%;">
</span><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if !mso]><img src="//img2.blogblog.com/img/video_object.png" style="background-color: #b2b2b2; " class="BLOGGER-object-element tr_noresize tr_placeholder" id="ieooui" data-original-id="ieooui" /> <style> st1\:*{behavior:url(#ieooui) } </style> <![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="line-height: 115%;"><span style="font-family: arial;">“Hi, chị Huệ ơi, tuần này em có thể nghe hát vào hôm nào ạ?”, nickname Thành Thịnh hỏi thăm trên trang mạng facebook. Ít giờ sau đã thấy chị Huệ trả lời comment</span><a href="http://www.blogger.com/post-create.g?blogID=8872624328303022590#_ftn2" name="_ftnref2" style="font-family: arial;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-mso-ansi-language: EN-US;">[2]</span></b></span></span></span></a><span style="font-family: arial;"> về thời gian và địa điểm của buổi biểu diễn mới của nhóm. Xem ra, nhờ mạng xã hội, khoảng cách giữa người nghệ sĩ và khán giả đã được rút ngắn rất nhiều.</span></span></b></span><br />
<a name='more'></a><span style="font-size: 100%;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="line-height: 115%;"> </span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="line-height: 115%;">Mạng xã hội – kênh quảng bá hiệu quả</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%; line-height: 115%;">Số lượng bạn trong trang facebook<a href="http://www.blogger.com/post-create.g?blogID=8872624328303022590#_ftn3" name="_ftnref3" style="mso-footnote-id: ftn3;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-mso-ansi-language: EN-US;">[3]</span></span></span></span></a> của nhóm ca trù Thăng Long dù đã lên tới hàng nghìn người nhưng chị Huệ vẫn quyết định mở thêm một trang mới của CLB để mở rộng mối quan hệ trên mạng xã hội này. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Đó là do ngày càng có nhiều người đăng ký kết bạn, nhưng tôi không thể chấp nhận vì mạng facebook chỉ cho phép mỗi cá nhân có tối đa 5000 bạn</i>” Chị Huệ giải thích.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%; line-height: 115%;">Thực tế, các buổi biểu diễn của Ca trù Thăng Long đã thu hút được một lượng không nhỏ thính giả thông qua facebook. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Bằng chứng là rất nhiều người đã hỏi tôi về lịch hoạt động cũng như địa điểm sinh hoạt của nhóm và khi đến nơi, họ cũng tự giới thiệu là đã “quen” tôi trên facebook. Bạn biết đấy, Số lượng khách đến xem ca trù không thể nhiều được nếu chỉ dựa đơn thuần vào khách vãng lai</i>”, chị Huệ khẳng định. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%; line-height: 115%;">Chị Huệ cho biết mỗi lần có hoạt động gì chị đều chia sẻ qua những video và hình ảnh lên mạng xã hội. Đáp lại chị là những câu thăm hỏi, động viên, hỏi han tình hình rất gần gũi, chân tình từ những người bạn trên mạng. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Những lời chia sẻ đó khiến tôi cảm thấy mình không cô đơn trên con đường đã chọn</i>”, chị Huệ xúc động.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%; line-height: 115%;">Mạng xã hội còn giúp ca trù Thăng Long liên kết với những người bạn ngoại quốc. Qua facebook, một giáo sư đàn piano người Singapore sang thăm Việt Nam đã chia sẻ đường link bài viết về cảm xúc của ông khi nghe nhóm ca trù của chị Huệ biểu diễn. Thậm chí, một người bạn ngoại quốc đã đặt mua CD ca trù mới phát hành của Huệ ngay trên trang nhà của chị. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%; line-height: 115%;">Tương tự với trường hợp của ca trù Thăng Long, nhóm Tiếng hát quê hương của nghệ sĩ đàn tranh Hải Phượng cũng hoạt động khá hiệu quả trên mạng xã hội multiply<a href="http://www.blogger.com/post-create.g?blogID=8872624328303022590#_ftn4" name="_ftnref4" style="mso-footnote-id: ftn4;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-mso-ansi-language: EN-US;">[4]</span></span></span></span></a> của mình. Nhiều nhất là các video, hình ảnh các buổi sinh hoạt đều được cập nhật đầy đủ. Tuy không sôi động như facebook, nhưng trang của Hải Phượng cũng thu hút được khá nhiều bạn. Những trao đổi về thông tin khóa học, học phí của nhóm đều được trao đổi tại đây. GS. Trần Văn Khê không ít lần vào đây comment, kéo theo ông là rất nhiều những người bạn hải ngoại yêu nhạc truyền thống Việt Nam. Thực tế, bên cạnh multiply, nhóm Tiếng hát quê hương đều có địa chỉ trao đổi trên facebook, youtube song hành cùng website chính của mình.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="line-height: 115%;">Cái khó của truyền thông qua mạng </span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%; line-height: 115%;">Theo PGS.TS.Lương Hồng Quang, phó viện trưởng Viện Văn hóa – Nghệ thuật Việt Nam, trong xã hội hiện đại, mạng xã hội đóng một vai trò rất lớn trong phát triển quan hệ của các cá nhân, tạo các liên kết nhóm và lớn hơn nữa là giúp kết nối con người với các thế giới khác nhau. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tuy nhiên, mạng xã hội cũng tạo ra những thách thức bởi quá nhiều thông tin nhiễu loạn, đa chiều mà những người kém bản lĩnh sẽ gặp</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">khó khăn</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">để giải quyết</i>”, ông Quang cảnh báo. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%; line-height: 115%;">Cơ chế cho phép comment không kiểm soát từ đầu vào một mặt khiến cho tốc độ trao đổi thông tin nhanh, hiệu quả, song mặt khác người chủ trang mạng xã hội phải chấp nhận cả những tranh luận và ý kiến trái chiều về hoạt động của mình. Thực tế, ca trù Thăng Long cũng vấp phải một số tranh luận ngay trên trang nhà của mình. Tuy nhiên, đối với chị Huệ việc góp ý sẽ giúp bản thân trưởng thành. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">kênh facebook chấp nhận những phản hồi của thính giả về chất lượng và hoạt động của ca trù Thăng Long mà qua đó bản thân nhóm sẽ trưởng thành</i>”, chị Huệ cho biết.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%; line-height: 115%;">Ở cách nhìn khác, nhà nghiên cứu âm nhạc Bùi Trọng Hiền lại cho rằng việc truyền thông trên mạng xã hội chỉ thực sự hiệu quả nếu bản thân chủ thể sở hữu cổ nhạc là những người năng động và có kiến thức cơ bản về internet. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Cái khó là đa số nghệ nhân cổ nhạc đều là những người lớn tuổi chỉ quen với việc cầm ca và không hề biết đến cái gọi là “kỹ năng truyền thông”</i>”. Theo anh Hiền, các nhóm cổ nhạc dù có cố gắng tự thân vận động đến mấy vẫn khó có thể tồn tại và sống tốt nếu không có sự hỗ trợ về mọi mặt, mà trong đó truyền thông, quảng bá chiếm một phần không nhỏ.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%; line-height: 115%;">Ông Quang cũng phải cho rằng, hiệu quả trong truyền thông của Ca trù Thăng Long là bởi bản thân đào nương Phạm Thị Huệ không chỉ là người nghệ sĩ mà còn là một nhà quản lý.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="line-height: 115%;">Cần sự hỗ trợ từ Nhà nước</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%; line-height: 115%;">Thực tế, chuyện tự quảng bá cho mình qua mạng xã hội chỉ là một phần nhỏ tạo nên bức tranh phức tạp và phong phú của các loại hình truyền thông. Ông Quang cho biết, ở nhiều nước như Nhật Bản, Hàn Quốc hay Canada, người ta đã xây dựng hẳn một nền công nghiệp văn hóa. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Thương mại hóa các giá trị văn hóa truyền thống đã biến nghệ thuật trở thành một sản phẩm mà thông qua việc tiếp xúc trực tiếp với sản phẩm đó, công chúng đã hiểu được nội dung nghệ thuật muốn truyền tải</i>. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Điều này đã giúp nghệ thuật truyền thống đi vào lòng công chúng</i>”, ông Quang nhận định.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%; line-height: 115%;">Bên cạnh đó, nhà nghiên cứu Bùi Trọng Hiền lại cho rằng, truyền thông là khâu quan trọng để tạo “đầu ra” cho lớp kế cận của cổ nhạc. Bởi lẽ, khi được truyền thông hiệu quả, cổ nhạc trở thành một loại “hàng hóa tinh thần” được nhiều người mến mộ, nhu cầu hưởng thụ âm nhạc cổ truyền tăng lên, “cầu” sẽ tạo tiền đề cho “cung” phát triển. Lúc ấy, nhiều người sẽ nhận ra khả năng kinh tế nếu họ đi theo con đường âm nhạc truyền thống. Tuy nhiên, “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">để quảng bá hình ảnh thực sự có hiệu quả sâu rộng, cần sự hỗ trợ rất lớn từ Nhà nước hoặc các mạnh thường quân, ví như các tổ chức phi chính phủ</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">hay các công ty chuyên về truyền thông</i>”, anh Hiền nhấn mạnh.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%; line-height: 115%;">Rốt cuộc, từ nay đến lúc Nhà nước thực hiện được các chính sách bảo tồn vẫn còn một chặng đường dài. Nhiều nhà nghiên cứu trên đều đồng tình, bên cạnh những hỗ trợ tài chính cho các nghệ nhân truyền lại vốn cổ cho lớp kế cận, Nhà nước cần chú tâm đến việc hỗ trợ các nhóm cổ nhạc theo chiều sâu như bảo trợ báo chí, hướng dẫn những căn bản về marketing, truyền thông hơn là năm thì mười họa mới cho các nghệ nhân đi diễn một lần. </span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: right;">
<span style="font-size: 100%;"><b><span style="line-height: 115%;">Điệp Trần</span></b></span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: right;">
<span style="font-size: 100%;"><a href="http://www.thethaovanhoa.vn/297N20110607164021097T133/co-nhac-len-mang-xa-hoi-bai-2.htm"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="line-height: 115%;">chuyên đề trên TTVH cuối tuần
</span></b></a></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial;">
<span style="font-size: 100%;"><a href="http://www.thethaovanhoa.vn/297N20110607164021097T133/co-nhac-len-mang-xa-hoi-bai-2.htm"><span style="line-height: 115%;"> </span></a></span></div>
<div style="font-family: arial;">
<hr align="left" style="font-size: 78%; height: 3px;" width="33%" />
<div id="ftn1" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<span style="font-size: 100%;"><a href="http://www.blogger.com/post-create.g?blogID=8872624328303022590#_ftnref1" name="_ftn1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-mso-ansi-language: EN-US;">[1]</span></span></span></span></a></span><span style="font-size: 100%;"> <span class="apple-style-span"><b><span style="color: black;">Mạng xã hội</span></b><span style="color: black;">, hay gọi là</span></span><span class="apple-converted-space"><span style="color: black;"> </span></span><span class="apple-style-span"><b><span style="color: black;">mạng xã hội ảo</span></b><span style="color: black;">, (<a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Anh" title="Tiếng Anh"><span style="color: #0645ad;">ti</span><span style="color: #0645ad;">ế</span><span style="color: #0645ad;">ng Anh</span></a>:</span></span><span class="apple-converted-space"><span style="color: black;"> </span></span><span class="apple-style-span"><i><span style="color: black;">social network</span></i><span style="color: black;">) là dịch vụ nối kết các thành viên cùng sở thích trên</span></span><span class="apple-converted-space"><span style="color: black;"> </span></span><span class="apple-style-span"><span style="color: black;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Internet" title="Internet"><span style="color: #0645ad;">Internet</span></a></span></span><span class="apple-converted-space"><span style="color: black;"> </span></span><span class="apple-style-span"><span style="color: black;">lại với nhau với nhiều mục đích khác nhau không phân biệt không gian và thời gian.</span></span></span></div>
</div>
<div id="ftn2" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: 100%;"><a href="http://www.blogger.com/post-create.g?blogID=8872624328303022590#_ftnref2" name="_ftn2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-mso-ansi-language: EN-US;">[2]</span></span></span></span></a></span><span style="font-size: 100%;"> Comment: cho ý kiến, góp ý kiến</span></div>
</div>
<div id="ftn3" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: 100%;"><a href="http://www.blogger.com/post-create.g?blogID=8872624328303022590#_ftnref3" name="_ftn3" style="mso-footnote-id: ftn3;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-mso-ansi-language: EN-US;">[3]</span></span></span></span></a></span><span style="font-size: 100%;"> Facebook hiện là mạng xã hội lớn nhất thế giới. </span></div>
</div>
<div id="ftn4" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: 100%;"><a href="http://www.blogger.com/post-create.g?blogID=8872624328303022590#_ftnref4" name="_ftn4" style="mso-footnote-id: ftn4;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-mso-ansi-language: EN-US;">[4]</span></span></span></span></a></span><span style="font-size: 100%;"> Multiply: tên của một mạng xã hội </span></div>
</div>
</div>
Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-11433416606265775732011-08-24T01:44:00.000-07:002012-12-05T05:56:45.664-08:00“PR” cho cổ nhạc: Ngọc trong đá (Bài 1)<a href="http://4.bp.blogspot.com/-vya5ENmH48E/TlS6YGF1KyI/AAAAAAAABCY/UzyLDCZAbqU/s1600/nhacba.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" style="font-family: arial;"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5644341156116769570" src="http://4.bp.blogspot.com/-vya5ENmH48E/TlS6YGF1KyI/AAAAAAAABCY/UzyLDCZAbqU/s400/nhacba.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 267px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a>
<br />
<div style="font-family: arial; text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">TS. Đặng Văn Bài, nguyên Cục trưởng Cục Di sản trong một buổi hội thảo từng nói, “cần nhận thức marketing di sản văn hóa như một loại công cụ hữu hiệu để góp phần tôn vinh di sản văn hóa dân tộc”. Nhận thức là vậy, tuy nhiên đến nay việc marketing cho di sản của Việt Nam vẫn chưa có một bước đi đáng kể. Tại sao vậy? Thu gọn vào chủ đề truyền thông cho du lịch cổ nhạc để có một cái nhìn cụ thể về vấn đề này.</b><br />
<a name='more'></a><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"> </b></div>
<span style="font-family: arial;"> </span><br />
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Nhận thức rõ, nhưng….</b></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
Thực tế, từ lâu Việt Nam đã nhận ra tầm quan trọng của khai thác di sản làm du lịch. Bằng chứng là tại hội nghị Bộ trưởng Du lịch Đông Á – Thái Bình Dương diễn ra tại Huế năm 2004 đã chia sẻ những kinh nghiệm tổ chức du lịch hợp lý với các nước đang phát triển và “du lịch văn hóa” đã được nêu ra như một giải pháp hiệu quả. Bởi lẽ, đây là hình thức du lịch dựa vào bản sắc văn hóa dân tộc như nghệ thuật, lễ hội, di tích cổ v.v..để thu hút những du khách muốn thỏa mãn nhu cầu tìm hiểu phong tục, tập quán của miền đất họ lựa chọn làm điểm đến trong chuyến chu du của mình. </div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
Trong trường hợp của Việt Nam, dưới con mắt tinh tường của một nhà marketing chuyên nghiệp, thì “âm nhạc cổ truyền” đặc sắc thực sự là một từ khóa hấp dẫn với ngành du lịch.<strong><span style="font-weight: normal;"> Vậy tại sao du lịch cổ nhạc vẫn dẫm chân tại chỗ? Xin viện dẫn vài ví dụ.</span></strong></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<strong><span style="font-weight: normal;">Đầu năm 2009, nghệ sĩ ca trù Bạch Vân đã kết hợp cùng một doanh nhân thành lập nhà hát Ca trù Thăng Long, hứa hẹn là địa chỉ du lịch cổ nhạc hấp dẫn đầu tiên của Hà Nội. Với lịch biểu diễn thường nhật và sự tự tin về khâu tổ chức, những người chủ nhà hát rất kỳ vọng vào tiềm năng của mô hình này. Đáng tiếc, sau hơn một năm kể từ lúc ra đời, cái tên Nhà hát ca trù Thăng Long đã mất hút và địa chỉ hoạt động là số 25 Tông Đản cũng đã được Bảo tàng Cách mạng Việt Nam thu hồi từ lâu.
</span></strong></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-2dR_N9HCT-U/TlS6X5vtOlI/AAAAAAAABCQ/JEyx4t4Ke4A/s1600/nhachai.jpg"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5644341152802749010" src="http://3.bp.blogspot.com/-2dR_N9HCT-U/TlS6X5vtOlI/AAAAAAAABCQ/JEyx4t4Ke4A/s400/nhachai.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 282px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<strong><span style="font-weight: normal;">Một năm trước đó, nhà nghiên cứu Bùi Trọng Hiền hồ hởi giới thiệu với cánh báo chí về ý tưởng tua du lịch nghe canh hát quan họ cổ được phục dựng trong khuôn viên của một ngôi chùa cổ tại làng Đặng Xá, Bắc Ninh. Tuy chưa hoàn thiện, song ý tưởng này được rất nhiều người ủng hộ kèm theo một loạt tin bài giới thiệu làng Đặng như một điểm đến du lịch tiềm năng. Nhưng đến nay, “tua” du lịch này chỉ có các nhà báo, bạn bè và một số người yêu quan họ nguyên gốc thỉnh thoảng rủ nhau về làng Đặng đặt nghe canh hát cổ. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Một số nhóm từ Báo Bắc Ninh, hay một vài đoàn từ miền Nam ra hoặc các bạn từ một số công ty đều được giới thiệu về làng Đặng nghe hát, được vài canh như vậy là mình đã thấy phấn khởi rồi</i>”, chị Nguyễn Thị Kim Quýnh, chủ nhiệm câu lạc bộ quan họ Đặng Xá vui vẻ khoe, dù đến nay, chưa có bất kỳ công ty du lịch nào liên hệ với chị để “làm tua”. </span></strong></div>
<span style="font-family: arial;"> </span><br />
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<strong><span style="font-weight: normal;">Hiện, nhà hát Tuồng Việt Nam hiện có hai suất diễn cố định vào thứ Năm và thứ Sáu hàng tuần tại rạp Hồng Hà ngay giữa lòng phố cổ Hà Nội, một địa điểm rất thuận lợi cho du lịch. Vốn là nhà hát chuyên nghiệp hàng đầu cả nước về nghệ thuật Tuồng Bắc, nhà hát Tuồng là nơi du khách có cơ hội được xem những trích đoạn tuồng cổ tiêu biểu rất lý thú. Thậm chí, để hút khách, nhà hát còn chấp nhận chiết khấu 30% giá vé cho các công ty du lịch đặt hàng trước. Song, chẳng mấy buổi diễn đông khách. Cách đây không lâu, trong buổi biểu diễn tổng duyệt tác phẩm tuồng cổ “Sơn Hậu” kỳ công phục dựng để dự liên hoan tuồng toàn quốc, nhà hát đã cẩn thận gửi một lượng vé mời nhất định song song cùng vé bán để thu hút mọi người đến xem, nhưng đến giờ biểu diễn, số lượng ghế chỉ phủ kín 40%.
</span></strong></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-Ad170iLsfXY/TlS6YcjH83I/AAAAAAAABCg/W2Byi_UyTjA/s1600/nhacbon.jpg"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5644341162145215346" src="http://3.bp.blogspot.com/-Ad170iLsfXY/TlS6YcjH83I/AAAAAAAABCg/W2Byi_UyTjA/s400/nhacbon.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 300px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<strong><span style="mso-bidi-font-weight: normal;">Cái khó của truyền thông cho di sản</span></strong></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<strong><span style="font-weight: normal;">Theo PGS.TS.Bùi Quang Thắng, viện Văn hóa – nghệ thuật Việt Nam, mọi người nên nhìn nhận các giá trị văn hóa phi vật thể như một sản phẩm. Đã là sản phẩm phải có sức cạnh tranh. Hiện, bên cạnh những nguyên nhân nội tại như dịch kém, chất lượng gói du lịch không cao, thì bản thân khâu marketing cho các sản phẩm du lịch khai thác di sản không có bài bản. Đơn cử trường hợp Nhà hát Tuồng Việt Nam. Mặc dù ban lãnh đạo đã nhận ra vai trò của truyền thông từ lâu song, đến nay nhà hát mới chỉ dừng lại ở việc lập một website của mình hay in một số tờ rơi quảng cáo v.v… Như vậy, <span style="color: black;">nếu so sánh với mặt bằng truyền thông,</span> nhà hát Tuồng vẫn yếu ở mảng này. </span></strong></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<strong><span style="font-weight: normal;">Cần nhìn nhận truyền thông là một quá trình chia sẻ thông tin có tương tác lẫn nhau. Nghĩa là, người kinh doanh phải tìm mọi cách để thu hút mọi người biết đến sản phẩm của mình. </span></strong>Từ thiết kế hình ảnh cho sản phẩm,Quảng cáo truyền hình, báo chí đến tiếp xúc khách hàng, in tờ rơi quảng cáo, tổ chức các sự kiện đến quảng cáo trên các mạng xã hội, diễn đàn v.v…Những kỹ năng này chỉ có các đơn vị truyền thông chuyên nghiệp mới có<span style="font-size: 9.0pt;">.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<strong><span style="font-weight: normal;">Do đó, ông Thắng gợi ý, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“nếu nhà nước không chi tiền vào marketing cho văn hóa phi vật thể thì nên liên kết với các công ty tư nhân có chuyên môn về truyền thông đảm trách việc này. Khi các công ty này thấy lợi ích trong đó, họ buộc phải quảng bá để thu hút khách hàng</i>”. Thực tế, đến nay, các đơn vị phụ trách bảo tồn văn hóa cổ truyền chưa có một khoản tài chính chính thức nào dành cho truyền thông cho các di sản. Vì vậy, gợi ý của ông Thắng là hợp lý. Bởi, đối với các đơn vị kinh doanh, lợi ích đến từ di sản có thể là nguồn lợi kinh tế hoặc đơn giản là “tiếng thơm”. Một công ty nếu được nhà nước gợi ý cho địa chỉ cổ nhạc đáng tin cậy để làm du lịch, đi kèm theo đó là những hỗ trợ và ưu đãi,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>họ sẽ bắt đầu khai thác nếu thấy hiệu quả. Đi theo đó là công tác truyền thông. Bên cạnh đó, nhiều công ty lớn sẵn sàng bỏ ra một khoản tiền để tài trợ hoặc hỗ trợ cho các nhóm nghệ nhân. Nhà nghiên cứu Bùi Trọng Hiền cho biết, ở nước ngoài, nhà nước thường miễn trừ thuế ứng với vốn bảo trợ di sản mà các công ty bỏ ra. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></strong></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; text-align: justify;">
<strong><span style="font-weight: normal;">Thạc sỹ Phạm Đức Hân, giám đốc công ty cổ phần Bảo tồn di sản văn hóa Việt, đơn vị hiếm hoi kết nghĩa với hai nhóm nghệ nhân cổ nhạc là Ca trù Thăng Long và Quan họ Đặng Xá cho biết, “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">marketing cho cổ nhạc rất đặc thù bởi lẽ, bản thân người truyền thông phải hiểu giá trị và tự tìm ra sự thu hút của dòng cổ nhạc mình theo đuổi nằm ở đâu để từ đó nhắm đúng thị trường mà đầu tư quảng bá</i>”. Tuy nhiên, theo anh Hân cái khó nằm ở việc thuyết phục các công ty du lịch, những người nắm giữ đầu mối du khách, về lợi ích của hình thức du lịch mà các nhóm nhạc cổ truyền muốn đề xuất. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Đáng tiếc là công ty chúng tôi không chuyên về du lịch, nên sự hỗ trợ cho các nhóm cổ nhạc mới chỉ dừng lại ở việc giúp đỡ lập hồ sơ xin tài trợ và tham gia các hoạt động thường kỳ để gắn kết tình cảm giữa hai bên kết nghĩa</i>”, anh Hân nói. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></strong></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<strong><span style="font-weight: normal;">Thông thường, ở một số nước trên thế giới, nhà nước thường lập các quĩ phi lợi nhuận để hỗ trợ truyền thông cho các nghệ nhân. Ở Việt Nam chưa có quĩ nào như vậy. Do đó, những nghệ nhân muốn lập các tua du lịch phải dựa và các “bầu” tư nhân. Song, vẫn theo ông Thắng, </span></strong>muốn nghệ thuật truyền thống hút khách người “bầu” phải thay đổi các tiết mục cổ truyền cho “hợp thời” để quảng cáo, nhưng như thế sẽ đi ngược lại với quan điểm bảo tồn nguyên gốc vốn cổ. Ngoài ra, nếu làm mới cổ nhạc sẽ rất dễ bị lên án, thậm chí không hút được khách vì tiếng xấu. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Người “bầu” xét cho cùng vẫn là những người kinh doanh, họ sẽ chọn những cái “dễ ăn” hơn để làm. Vì vậy, rốt cuộc nhà nước vẫn phải là những người gánh trách nhiệm ấy</i>”, ông nhận định. </div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
Minh chứng cho lời ông Thắng, anh Phạm Đức Hân thổ lộ rằng mình đã không ít lần tiếp cận một số mối quen biết về du lịch để biến làng Đặng Xá trở thành một điểm trong tua của họ song thất bại. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Các công ty du lịch ở Việt Nam thường khá “ăn sẵn” khi chỉ chọn một địa chỉ văn hóa làm điểm đến trong tua của mình nếu bản thân địa chỉ đó đó đã nổi tiếng, có thương hiệu</i>”, anh Hân cho biết. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
Do đó, ông Thắng cho rằng, trước mắt để bảo tồn nghệ thuật cổ truyền, nhà nước thay vì thỉnh thoảng rót tiền để làm một vài buổi diễn, thì nên đầu tư vào việc hỗ trợ và hướng dẫn nghệ nhân hoặc người thân của họ những nghiệp vụ quảng bá cơ bản. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ví dụ, các đoàn làm gì có tiền làm trang web, trong khi các nước khác có hỗ trợ các trang web cá nhân tốn rất ít tiền</i>”, ông Thắng minh họa. Trường hợp các cơ quan nhà nước không đủ khả năng về nghiệp vụ truyền thông có thể “đẩy” trách nhiệm đó cho các cơ quan truyền thông chuyên nghiệp. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hầu như hiện nay không có có báo chí nào bảo trợ cho các đơn vị nghệ thuật cổ truyền. Nếu báo này hỗ trợ một nhóm cổ nhạc, họ sẽ không tốn tiền hoặc sức để truyền thông vì đã có báo bảo trợ. Ngược lại, các báo lại rất thích làm điều này vì họ không mất tiền mà lại được tiếng bảo vệ di sản. Vấn đề là những nghệ nhân không có điều kiện quen biết để kết nối với các báo, do đó nhà nước nên làm trung gian để yêu cầu báo chí thực hiện nhiệm vụ bảo trợ này</i>”, ông Thắng tiếp tục đề xuất. </div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: right;">
<b>Điệp Trần</b></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: right;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><a href="http://www.thethaovanhoa.vn/297N20110606061049243T133/pr-cho-co-nhac-ngoc-trong-da-bai-1.htm">Chuyên đề cho TTVH cuối tuần</a>
</b></div>
Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-89196505415599905542011-08-24T01:40:00.001-07:002012-12-05T05:57:22.416-08:00PGS.TS. Lê Thị Hoài Phương: NGHỆ THUẬT TUỒNG ĐÃ XUẤT HIỆN NHỮNG “NGÔI SANG ĐANG MỌC”<span style="color: #ffffcc; font-size: 100%;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-RpW1pKyjTms/TlS5QzoXosI/AAAAAAAABCA/v7cGrV7gGro/s1600/IMG_5893.JPG" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" style="font-family: arial;">
</a></span><br />
<div style="color: #ffffcc; font-family: arial; text-align: justify;">
<span style="font-size: 100%;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-zf7jAAXUWd4/TlS5RCh_OxI/AAAAAAAABCI/ltmtI9OXVB0/s1600/le%2Bhoai%2Bphuong.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5644339935390415634" src="http://2.bp.blogspot.com/-zf7jAAXUWd4/TlS5RCh_OxI/AAAAAAAABCI/ltmtI9OXVB0/s400/le%2Bhoai%2Bphuong.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 305px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 222px;" /></a></span><span style="font-size: 100%;"><em><span style="font-style: normal; mso-bidi-font-style: italic;">Liên hoan sân khấu tuồng truyền thống toàn quốc 2011 vừa qua đã thành công tốt đẹp với 43 huy chương vàng, bạc, hầu hết đều dành cho những gương mặt trẻ. Đây là tín hiệu vui cho lớp kế cận của nghệ thuật tuồng. Để chia sẻ cùng độc giả thông tin trên, PV đã có cuộc trò chuyện với PGS.TS.Lê Thị Hoài Phương, Trưởng ban Nghiên cứu Nghệ thuật, Viện VH- NT Việt Nam, người đã tham dự cuộc liên hoan lần này.</span></em></span><br />
<a name='more'></a> </div>
<div class="MsoNormal" style="color: #ffffcc; font-family: arial; line-height: 13.5pt; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-size: 100%;"><em>- Dưới con mắt của một nhà nghiên cứu, chị có nhìn ra được điểm hơn nào của liên hoan tuồng cổ truyền năm nay so với các năm trước không?</em></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #ffffcc; font-family: arial; line-height: 13.5pt; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-size: 100%;"><em><span style="font-style: normal;">Liên hoan nghệ thuật Tuồng truyền thống đã được tổ chức 2 năm/lần bắt đầu từ năm 2008. Lần liên hoan trước, mặc dù Ban Tổ chức yêu cầu các vở tham gia phải là Tuồng truyền thống, nhưng do điều kiện một số nhà hát không chuẩn bị kịp nên đã mang vở Tuồng lịch sử, dã sử đi thi buộc Ban Tổ chức phải châm chước. Năm nay, tất cả các vở tuồng tham dự đều đạt tiêu chí truyền thống, nguyên bản. Đây là điều hết sức đáng mừng!</span></em></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #ffffcc; font-family: arial; line-height: 13.5pt; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-size: 100%;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-RpW1pKyjTms/TlS5QzoXosI/AAAAAAAABCA/v7cGrV7gGro/s1600/IMG_5893.JPG"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5644339931390649026" src="http://1.bp.blogspot.com/-RpW1pKyjTms/TlS5QzoXosI/AAAAAAAABCA/v7cGrV7gGro/s400/IMG_5893.JPG" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 300px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a></span></div>
<span style="color: #ffffcc;"> </span><br />
<div class="MsoNormal" style="color: #ffffcc; font-family: arial; line-height: 13.5pt; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-size: 100%;"><em>Liên hoan chỉ chấp nhận các vở tuồng cổ là rất đúng với từ khóa “truyền thống”, song như vậy có làm mất đi tính hấp dẫn nếu năm nào cũng chỉ lặp lại vài vở diễn quen thuộc?</em></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #ffffcc; font-family: arial; line-height: 13.5pt; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-size: 100%;"><em><span style="font-style: normal; mso-bidi-font-style: italic;">Việc các nhà hát thay nhau diễn đi diễn lại những vở được cơi là mẫu mực của nghệ thuật Tuồng cổ là điều không tránh khỏi. Do đó, Ban tổ chức đã ra qui chế chỉ chấm diễn viên, không chấm tiết mục. Còn liệu Liên hoan có bị mất đi tính hấp dẫn không, theo tôi không đáng lo ngại. Bởi lẽ, từ xưa đến nay khán giả đến xem Tuồng, chèo cổ hay cải lương dù xem nhiều lần rồi vẫn muốn xem lại. Đó là vì họ đến để thưởng thức tài nghệ của diễn viên, xem người nghệ sĩ diễn tả xuất sắc như thế nào để trần thuật lại một câu chuyện mà khán giả không còn lạ lẫm gì nữa…</span></em></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #ffffcc; font-family: arial; line-height: 13.5pt; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-size: 100%;"><em>Chuyện đào tạo lớp kế cận tiếp nối truyền thống rất quan trọng. Trong liên hoan lần này, có xuất hiện những gương mặt trẻ nào tiêu biểu và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>xứng đáng không, thưa chị?</em></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #ffffcc; font-family: arial; line-height: 13.5pt; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-size: 100%;"><em><span style="font-style: normal; mso-bidi-font-style: italic;">Có chứ! Bên cạnh ba gương mặt nghệ sĩ đoạt giải xuất sắc là </span></em>Trần Văn Long (Nhà hát Tuồng Việt Nam), Minh Hải (Nhà hát Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh), và Thanh Trang (Nhà hát Nghệ thuật hát Bội thành phố Hồ Chí Minh), tôi thấy nghệ thuật Tuồng bắt đầu xuất hiện những “ngôi sao đang mọc” rất đáng chú ý như Thế Ngọc (nhà hát tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh) và Thái Phiên (nhà hát Tuồng Đào Tấn). <em><span style="font-style: normal; mso-bidi-font-style: italic;">Ở độ tuổi 25, 26, </span></em>tôi thấy ở họ toát lên sức trẻ đang lên, hé lộ tài năng trên đường phát triển. Nếu Thế Ngọc thực sự cuốn hút người xem với giọng nam cao vút mà mượt mà, thì Thái phiên với giọng hát vừa cao vừa mùi (tức là mùi mẫn, nói như dân “ghiền” Tuồng Bình Định), vóc dáng cao ráo, thư sinh, rất hợp với loại vai kép – vốn rất thiếu diễn viên đóng có chất lượng.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #ffffcc; font-family: arial; line-height: 13.5pt; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-size: 100%;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-nxUeRQlEaYI/TlS5Q0XRveI/AAAAAAAABB4/S1ZB8OebjfU/s1600/IMG_5293.JPG"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5644339931587395042" src="http://3.bp.blogspot.com/-nxUeRQlEaYI/TlS5Q0XRveI/AAAAAAAABB4/S1ZB8OebjfU/s400/IMG_5293.JPG" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 300px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a></span> </div>
<span style="color: #ffffcc;"> </span><br />
<div class="MsoNormal" style="color: #ffffcc; font-family: arial; line-height: 13.5pt; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-size: 100%;"><em>Thực trạng của hầu hết các liên hoan cổ nhạc là chỉ được biết đến trong giới nghề chứ ít thu hút được đông đảo quần chúng. Chị có gợi ý nào với các nhà tổ chức để nghệ thuật cổ truyền đến được với mọi người?</em></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #ffffcc; font-family: arial; line-height: 13.5pt; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-size: 100%;"><em><span style="font-style: normal; mso-bidi-font-style: italic;">Dù ở tổ chức ở Quy Nhơn, cái nôi của Tuồng nhưng khán giả của Tuồng phần lớn là người lớn tuổi thuộc lứa ngoài 50 huống hồ là nơi khác. Tuy nhiên, trước khi bàn đến chuyện thu hút khán giả, bản thân người nghệ sĩ phải thay đổi cách biểu diễn của mình. Có một cái tôi gọi là “văn hoá không cần xem của ai”, có nghĩa là nhiều nghệ sỹ đến lượt thì diễn, xong rồi về, còn ai diễn thì cứ diễn. Theo tôi đây là vấn đề mà Ban tổ chức cần lưu tâm, tìm giải pháp cải thiện tình hình cho các kỳ liên hoan sau.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></em></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #ffffcc; font-family: arial; line-height: 13.5pt; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-size: 100%;"><em>Để dựng lại một vở tuồng cổ mất rất nhiều công sức và tiền bạc, sẽ rất lãng phí nếu những vở diễn này chỉ được biểu diễn tại các liên hoan. Hiện, những vở tuồng cổ được phục dựng này có được đưa vào lịch diễn thường xuyên của các đoàn tuồng không, thưa chị? </em></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #ffffcc; font-family: arial; line-height: 13.5pt; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-size: 100%;"><em><span style="font-style: normal; mso-bidi-font-style: italic;">Những vở tham dự Liên hoan vẫn được các đoàn, nhà hát diễn mỗi khi có dịp. Nếu đi diễn ở các tỉnh, diễn theo hợp đồng thì người dân vẫn thích xem cả vở; còn diễn ở rạp hát thành phố chủ yếu diễn trích đoạn, vì đối tượng phục vụ là dân thành thị, khách du lịch. Tôi cho cách làm này là hợp lý trong bối cảnh xã hội hiện nay. </span></em></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #ffffcc; font-family: arial; line-height: 13.5pt; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-size: 100%;"><em>Chị có thể gợi ý cho độc giả muốn thưởng thức tuồng cổ một địa chỉ thích hợp?</em><em></em></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #ffffcc; font-family: arial; line-height: 13.5pt; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-size: 100%;"><em><span style="font-style: normal; mso-bidi-font-style: italic;">Hiện tại Nhà hát Tuồng Việt Nam có 2 suất diễn cố định, vào thứ Năm và thứ Sáu hàng tuần, tại rạp Hồng Hà, vào lúc 18 giờ - 19 giờ, chuyên diễn các trích đoạn Tuổng cổ tiêu biểu, nhằm phục vụ khách du lịch quốc tế và trong nước. Bắt đầu từ cuối tháng Năm này Nhà hát sẽ tổ chức diễn trọn vở Tuồng cổ vào các tối Chủ Nhật tại Rạp Hồng Hà (Hà Nội). </span></em></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #ffffcc; font-family: arial; line-height: 13.5pt; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-size: 100%;"><em>- Xin cám ơn chị vì những chia sẻ hữu ích./.</em></span></div>
<div align="center" style="color: black; font-family: arial;">
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0" class="MsoNormalTable" style="background: #E0E0E0; border-collapse: collapse; border: none; mso-border-alt: outset windowtext .25pt; mso-border-top-alt: solid #CC0000 1.5pt; mso-padding-alt: 0in 0in 0in 0in; width: 557px;"> <tbody>
<tr style="mso-yfti-firstrow: yes; mso-yfti-irow: 0; mso-yfti-lastrow: yes;"> <td style="border: solid #DDDDDD 1.0pt; mso-border-alt: solid #DDDDDD .75pt; padding: 2.25pt 3.0pt 2.25pt 3.0pt;" valign="bottom"><div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-size: 100%;">Liên hoan Nghệ thuật tuồng truyền thống toàn quốc 2011 diễn ra từ ngày 25/4 đến 30/4 với hơn 300 diễn viên đến từ 7 đoàn nghệ thuật trong cả nước. Các vở diễn đều là các tích tuồng cổ như “Sơn Hậu”, “Thất Hiền Quyến”, “Đào Phi Phụng”, “Lưu Kim Đính giải giá Thọ Châu”….</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-size: 100%;">Liên hoan được tổ chức 2 năm một lần nhằm tìm kiếm lớp kế cận và góp phần bảo tồn, phát huy vốn cổ của nghệ thồng tuồng cổ truyền Việt Nam. Năm nay, Ban tổ chức đã trao 43 huy chương, gồm 22 huy chương vàng, 21 huy chương bạc. Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam cũng đã trao giải thưởng cho 3 diễn viên xuất sắc.</span></div>
</td> </tr>
</tbody></table>
</div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="color: #ffffcc; font-family: arial; line-height: 13.5pt; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: right; vertical-align: baseline;">
<span style="font-size: 100%;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Điệp Trần (thực hiện)</i></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #ffffcc; font-family: arial; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="color: #ffffcc; font-family: arial;">
</div>
Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-48553587936571359482011-08-24T01:35:00.001-07:002012-12-05T05:57:30.744-08:00Nhà nghiên cứu âm nhạc Đặng Hoành Loan: LIÊN HOAN DÂN CA VIỆT NAM 2011 ĐÃ XUẤT HIỆN THÊM NHIỀU GIỌNG CA TRẺ<a href="http://4.bp.blogspot.com/-zjIsvKjxnOk/TlS4Sh9n3tI/AAAAAAAABBg/FqfT1YfsImM/s1600/DSC08768.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5644338861496065746" src="http://4.bp.blogspot.com/-zjIsvKjxnOk/TlS4Sh9n3tI/AAAAAAAABBg/FqfT1YfsImM/s400/DSC08768.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 400px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 373px;" /></a><br />
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
Liên hoan dân ca Việt Nam 2011 đã kết thúc giai đoạn đầu ở khu vực miền Bắc với đêm chung kết hôm 20.3 vừa qua. Đây là hoạt động lớn mang tầm quốc gia định kỳ 2 năm/lần do Đài THVN và Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam phối hợp tổ chức. Mục đích của liên hoan là tìm kiếm và phát hiện các làn điệu dân ca nguyên thể, mang tính đặc trưng của vùng miền cùng những giọng hát dân ca đặc sắc.</div>
<a name='more'></a> <br />
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
Liên hoan diễn ra trên 6 khu vực: Đồng Bằng và Trung du Bắc Bộ; Vùng núi Phía Bắc; Tây Nguyên; Bắc Trung Bộ; Nam Trung Bộ; Nam Bộ. Sau 3 kỳ tổ chức, đến nay liên hoan ngày càng được nhiều người biết đến. Song, so với mặt bằng chung, nó dường như vẫn chỉ gói gọn trong nhóm những người yêu âm nhạc cổ truyền, vốn đã rất ít ỏi.</div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
PV đã có cuộc trò chuyện với nhà nghiên cứu Đặng Hoành Loan, thành viên của Hội đồng nghệ thuật trong liên hoan dân ca khu vực phía Bắc để biết thêm về điều này.
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-36m-HiBlReI/TlS4iYmlQcI/AAAAAAAABBw/FGnc2D4xGrM/s1600/Lien%2Bhoan%2Bdan%2Bca%2BVN.JPG"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5644339133861413314" src="http://1.bp.blogspot.com/-36m-HiBlReI/TlS4iYmlQcI/AAAAAAAABBw/FGnc2D4xGrM/s400/Lien%2Bhoan%2Bdan%2Bca%2BVN.JPG" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 267px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Phóng viên (PV)</i></b>: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Thưa ông, trong hai cuộc liên hoan diễn ra tại phía Bắc vừa qua ông và Hội Đồng nghệ thuật (HĐNT) có phát hiện ra giọng hát dân ca tiêu biểu nào như một trong những<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mục đích bấy lâu nay mà liên hoan vẫn theo đuổi không?</i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Nhà nghiên cứu Đặng Hoành Loan (NCC Đặng Hoành Loan):</i></b> So với những năm trước, chỉ tính riêng ở miền Bắc, liên hoan dân ca lần này đã xuất hiện nhiều giọng ca trẻ hơn. Đây là điều rất quan trọng, bởi lẽ nó thể hiện rằng, nghệ thuật dân gian đang được giới trẻ tiếp nhận. Mặt khác, những gương mặt trẻ này đều rất triển vọng. Thí dụ như một giọng chầu văn trẻ rất hay của một em ở Nam Định, hay giọng hát ca trù trẻ khá thanh cao đến từ Hà Nội. </div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">PV</i></b>: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hiện nay, cơ chế của cuộc liên hoan vẫn qui định đối tượng thí sinh bao gồm cả người dân lẫn nghệ sĩ thuộc đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp. Nhưng điều đáng nói là việc lựa chọn hoàn toàn do địa phương tiến cử. Liệu cơ chế này có ảnh hưởng đến cơ hội tham gia liên hoan của người dân yêu cổ nhạc?</i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(NCC Đặng Hoành Loan)</i></b><i style="mso-bidi-font-style: normal;">: </i>Cơ chế<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>này đã có từ lâu. Có lẽ, do những khó khăn nhất định như thời gian xây dựng chương trình cũng như thời lượng chương trình trên sóng cũng quá ngắn nên ban tổ chức chưa có điều kiện mở rộng liên hoan. </div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
Những người làm công tác dân ca như chúng tôi đều mong muốn cuộc thi được mở rộng để ai cũng có thể đăng ký tham gia, qua đó sẽ thúc đẩy mạnh hơn phong trào ca hát dân ca. Khi tự nguyện tham gia liên hoan, những người yêu cổ nhạc sẽ nỗ lực hết mình chứng minh khả năng ca hát của bản thân, đồng thời đem đến những sáng tạo cá nhân hoặc những lời ca nguyên bản của dân tộc mình mà không bị áp lực do một tổ chức nhất định cử họ đi.
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-Lft4AwOU3dg/TlS4iUHtqNI/AAAAAAAABBo/4dsLMI0V_UE/s1600/Lien%2Bhoan%2Bdan%2Bca%2BVN%2B2.JPG"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5644339132658198738" src="http://1.bp.blogspot.com/-Lft4AwOU3dg/TlS4iUHtqNI/AAAAAAAABBo/4dsLMI0V_UE/s400/Lien%2Bhoan%2Bdan%2Bca%2BVN%2B2.JPG" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 267px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">PV:</i></b> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hiện nay, thành phần thí sinh đến từ các đoàn chuyên nghiệp liệu có làm ảnh hưởng tới mục đích phát hiện và tôn vinh các làn điệu dân ca “nguyên gốc” của liên hoan không, thưa ông?</i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">(NCC Đặng Hoành Loan)</i></b><i style="mso-bidi-font-style: normal;">:</i> Tôi thấy động thái này của Đài Truyền hình khá hay vì tạo điều kiện cho nghệ sĩ của các đoàn chuyên nghiệp cơ hội tiếp cận với những người ca hát dân gian. Giữa hai giới này đã có một thời xa nhau, nên đây là cơ hội để những nghệ sĩ biết mình đã xa cái dân gian nguyên gốc bao nhiêu để tìm cách kéo lại gần loại dân ca đó. Bên cạnh đó, những nghệ nhân dân gian cũng rất tự tin vào các làn điệu dân ca đích thực của mình trong liên hoan lần này.</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
Điều khó khăn chỉ là với ban giám khảo khi nhận định về một giọng hát chuyên nghiệp với một giọng ca của dân gian khi họ cùng đứng trên một sân khấu để thi với nhau. Cá nhân tôi sẽ chỉ so giọng chuyên nghiệp với làng chuyên nghiệp và ngược lại. Với một Hội đồng nghệ thuật tinh tường, tôi tin các giọng ca dân gian sẽ không bị lép vế. </div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">PV:</i></b><i style="mso-bidi-font-style: normal;"> Đây là cuộc thi rất ý nghĩa nhưng số lượng người quan tâm đến cuộc thi lại không nhiều. Theo ông, tại sao lại có hiện tượng này?</i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">(NCC Đặng Hoành Loan)</i></b><i style="mso-bidi-font-style: normal;">:</i> Tính được số lượng người quan tâm nhiều hay ít rất khó bởi không có bất cứ một thống kê chính xác hay phản hồi báo chí mạnh hay yếu đến đâu. Nhưng rõ ràng, sau 4 lần tổ chức liên hoan, đã có những tác động xã hội tích cực mà sự xuất hiện của các khuôn mặt trẻ là một minh chứng. Ta có thể kỳ vọng đến một hiệu quả xã hội cao hơn trong tương lai.</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">PV:</i></b><i style="mso-bidi-font-style: normal;"> Theo ông, liên hoan nên tự hoàn thiện mình theo những hướng nào để tăng sức thu hút?</i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">(NCC Đặng Hoành Loan)</i></b><i style="mso-bidi-font-style: normal;">:</i> Theo tôi, để hoàn thiện cần 3 điều kiện: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Một là</i>, nên có sự vào cuộc sâu hơn của ngành văn hóa, những người đang nắm giữ toàn bộ di sản này hơn là coi việc tổ chức liên hoan chỉ là nhiệm vụ của Đài Truyền hình. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hai là</i>, nên cho mọi người dân tự đăng ký tham gia nhằm xã hội hóa cuộc thi. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ba là</i>, nên nới rộng giải thưởng. Bởi càng nhiều giải thưởng càng khích lệ nhiều người tham gia. Cơ chế giải thưởng hiện nay là quá hẹp so với tình hình thực tiễn. Hơn nữa, hiện nay liên hoan mới chỉ dừng lại ở mức tìm ra một giọng ca hay chứ không phải dân ca hay. Mỗi dân ca của một dân tộc có những chất liệu, cách tiếp cận và cách nghe khác nhau, do đó, nhiều giải thưởng sẽ thỏa đáng và khích lệ người tham gia hợp lý hơn với khung giải hiện nay.</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">PV:</i></b><i style="mso-bidi-font-style: normal;"> xin cám ơn ông về những nhận định rất hữu ích trên./.</i></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: right;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Điệp Trần</b><i style="mso-bidi-font-style: normal;"> (thực hiện)</i></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: right;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> </i></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: right;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> </i></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: right;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> </i></div>
Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-75616529191586618122011-08-24T01:28:00.000-07:002012-12-05T05:57:36.358-08:00CHUYỆN VỀ NHỮNG LỄ HỘI “BẠO LỰC”<a href="http://3.bp.blogspot.com/-dfk1EMEUfOU/TlS20EwIFlI/AAAAAAAABBY/KH20LA1zxEc/s1600/dentran3_tuoi%2Btre.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><span class="Apple-style-span"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5644337238747125330" src="http://3.bp.blogspot.com/-dfk1EMEUfOU/TlS20EwIFlI/AAAAAAAABBY/KH20LA1zxEc/s400/dentran3_tuoi%2Btre.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 260px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></span></a><br />
<div style="text-align: justify;">
<b><span class="Apple-style-span">Đánh nhau, chen lấn gây náo loạn, dùng hung khí cố tình gây sát thương…là những hành động vốn không thể chấp nhận trong xã hội văn minh. Ấy thế mà ở một số lễ hội, những cảnh mất kỷ cương ấy lại từng bị làm ngơ, thậm chí hô hào cổ vũ. Mùa lễ hội 2011 mới ngấp nghé khởi động, song những cảnh đáng buồn ấy dường như vẫn lặp lại.</span></b><br />
<a name='more'></a></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<b><span class="Apple-style-span">Đến hẹn lại…chen, đến hẹn lại…đánh<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span">Đã mấy ngày trôi qua nhưng chắc hẳn nhiều người vẫn còn nguyên cảm giác hoảng hốt đến rùng mình khi nhớ lại cảnh chen lấn hỗn loạn trong đêm khai Ấn đền Trần (<st1:place st="on"><st1:country-region st="on">Nam</st1:country-region></st1:place> Định) ngày 16/2 vừa rồi. Cũng phải thôi, bởi hàng năm, cứ đến đêm “Khai Ấn”, đền Trần lại rung lên bởi rừng người khổng lồ đổ về xin ấn. Tục truyền, đúng 14 tháng Giêng ÂL tại phủ Thiên Trường (<st1:place st="on"><st1:country-region st="on">Nam</st1:country-region></st1:place> Định), vua Trần mở tiệc chiêu đãi tướng sĩ đã có công trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên. Đúng vào giờ Tý (từ 23 giờ ngày hôm trước đến 01 giờ sáng hôm sau), nhà vua chính thức khai ấn ban thưởng cho bá quan văn võ. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span">Năm 2010, gần 6 vạn người đã chen chân bằng được để vào đền xin ấn. Năm nay, con số ấy chắc còn nhiều hơn. Ban tổ chức đã huy động tới 2000 người giữ tìn trật tự, chia thành nhiều vòng để bảo vệ trong ngoài 75 điểm phát ấn nhưng vẫn bất lực trước dòng người kéo về như thác lũ. Chưa đến giờ phát ấn đã có vài chục người ngất xỉu vì chen lấn, dẫm đạp. Kẻ cắp lợi dụng móc túi, cướp đồ ngay trên đất thánh. Cổng rào bảo vệ bị đám đông hò nhau nhấc lên hất văng đi trong chớp mắt để chen đền vào trong cho kịp xin ấn đúng “giờ thiêng”. Nhiều người tóc tai rũ rượi, gào thét, ra không được vào cũng không xong. Giữa chốn linh thiêng mà chỉ nghe thấy những tiếng chửi mắng, quát nạt, hành hung lẫn tiếng tiếng hét thất thanh và hô hoán… Trăm sự cũng tại cái “giờ thiêng” Khai Ấn. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span">Những tưởng cả nước chỉ có “Khai ấn Đền Trần” mới có cảnh đau lòng đó, ai ngờ có nơi, đánh nhau ẩu đả còn được hò reo cổ vũ. Lễ “cướp phết” Hiền Quan (15/2) ở Phú Thọ là ví dụ điển hình. Năm ngoái, ở Hiền Quan, cậu thanh niên giành được quả phết hăm hở vui mừng trong khi tay vẫn cầm cục đá dùng để chiến đấu trước đó. Còn năm nay, nhiều cậu trai sẵn sàng lao vào nhau, dẫm đạp, phi thân lên đầu đám đông chen lấn như ở trốn không người. Cảnh cướp bông ở làng Sơn Đồng (Hà Nội 2) năm ngoái cũng “kinh dị” chẳng kém. Trong cuộc tranh cướp ấy, khi trai làng thượng cẳng chân, hạ cẳng tay, cấu véo, đè bẹp lẫn nhau để giành giật cành bông, thì ban tổ chức chỉ còn cách kêu gọi qua loa để “van xin” những người xem đừng đu lên mái nhà hay vắt vẻo trên tường bao của đình để hò hét, cổ vũ. <b><o:p></o:p></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<b><span class="Apple-style-span">Tín ngưỡng bị lợi dụng<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span">Không biết “cướp phết” có phải là trò đánh phết phổ biến ở Phú Thọ không, nhưng theo nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Xương trong cuốn “Trò chơi dân gian và truyền thống”<a href="file:///D:/viet%20bao/bai%20viet/2010/da%20dang/cuop%20phet_Thoi%20Nay/le%20hoi%20bao%20luc_diep%20tran.doc#_ftn1" name="_ftnref1" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-size: 12pt;">[1]</span></span><!--[endif]--></span></a> từng viết, “<i>Đánh phết là hình thức cầm một chiếc gậy mà đánh vào quả cầu để đưa đi,….bên nào giành được cầu đánh cho lọt vào cái hố của bên minh là được</i>”, và ở Hiền Quan, trò này “… <i>được tổ chức chơi 3 ván gọi là ba bàn với lệ khá nghiêm ngặt là lúc nào cũng phải giữ cho phết sệt đất, không được hất tung lên</i>.” Xem ra, cuộc chơi với phết của các cụ không bạo lực như bây giờ.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span">Trong năm qua, chỉ riêng Lễ Khai Ấn đền Trần đã nổ ra một loạt tranh cãi: tục khai ấn đền Trần có thực không? Ấn đền Trần bị giả mạo? Hay gần đây, một tờ báo còn đề cập đến ý kiến có nên bỏ phát ấn ở Đền Trần? Nhà nghiên cứu Bùi Trọng Hiền cho biết, “<i>Giờ, xin ấn Đền Trần đã biến tướng thành việc “mua quan bán tước”tưởng tượng, “cầu tài, cầu lộc, cầu danh, cầu lợi”. Dân tình thấy quan chức nườm nượp điều xe về đền Trần xin ấn nên cũng tìm cách chen nhau lấy được vận may của thánh. Sự cuồng tín đó đã nhanh chóng lan truyền biến Lễ Khai ấn năm nào cũng trở thành cuộc hành hương khủng khiếp</i>!”.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span">Còn theo PGS.TS. Lương Hồng Quang, Viện VH – NT Việt Nam, sự tuyên truyền của các phương tiện truyền thông và sự gia tăng nhu cầu thưởng ngoạn, mức sống tăng hơn… khiến lễ hội làng trở thành một sự kiện liên làng, vùng, thậm chí quốc gia. Sự gia tăng số lượng người tham gia đã phá vỡ cấu trúc không gian của lễ hội truyền thống nên các hiện tượng tranh giành, chen chúc, ách tắc giao thông là không thể tránh khỏi.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span">Dù nguyên nhân như thế nào thì rõ ràng một lễ hội như ở Đền Trần đã đánh mất hình ảnh đẹp đẽ của chính mình. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span">Từ năm 2010, vấn đề bạo lực trong các lễ hội đã từng được một số đại biểu quốc đưa ra chất vấn và lấy ví dụ cụ thể như các lễ “chọi trâu”, “chém lợn”, “đâm trâu”... Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thể Thao và Du Lịch Hoàng Tuấn Anh sau đó cũng đã khẳng định không đưa các lễ hội nêu trên vào hoạt động của Năm du lịch Quốc gia năm ngoái. Đó là những hành vi bạo lực đối với động vật, còn hành vi bạo lực giữa con người với nhau trong lễ hội phải giải quyết ra sao? </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span">Hi vọng, ngày xuân năm nay sẽ ít thấy những cảnh người chết ngất, gẫy xương, đổ máu tàn bạo trên những trang báo. Bởi lẽ, đó không thể gọi là truyền thống, di sản đúng với những ý nghĩa cao đẹp của nó. </span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: right;">
<b><span class="Apple-style-span">Điệp Trần<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: right;">
<b><span class="Apple-style-span">(đăng trên Thời Nay - nguồn ảnh: Dân trí - tuổi trẻ)</span></b></div>
<div>
<!--[if !supportFootnotes]--><span class="Apple-style-span"> </span><br />
<hr align="left" width="33%" />
<!--[endif]--> <br />
<div id="ftn1">
<div class="MsoFootnoteText">
<span class="Apple-style-span"><a href="file:///D:/viet%20bao/bai%20viet/2010/da%20dang/cuop%20phet_Thoi%20Nay/le%20hoi%20bao%20luc_diep%20tran.doc#_ftnref1" name="_ftn1" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-size: 10pt;">[1]</span></span><!--[endif]--></span></a> Trung tâm Văn hóa TP. HCM xuất bản năm 2007</span></div>
</div>
</div>
Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-56410572785900840882011-08-24T01:23:00.000-07:002012-12-05T05:57:46.477-08:00TRUYỀN THÔNG CHO LÀNG NGHỀ: KHÓ Ở ĐÂU?<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Ro8jiZYglYY/TlS1lwzek_I/AAAAAAAABBA/2TioI6jgMyk/s1600/CIMG3158.JPG" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><span class="Apple-style-span"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5644335893362676722" src="http://4.bp.blogspot.com/-Ro8jiZYglYY/TlS1lwzek_I/AAAAAAAABBA/2TioI6jgMyk/s400/CIMG3158.JPG" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 300px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></span></a><br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span class="Apple-style-span"><i>Bạn cho mình xin số điện thoại và email để nếu làng nghề có tổ chức sự kiện gì mình còn liên lạc</i>” – lời đề nghị của anh quản lý gian hàng làng nghề mỹ nghệ Sơn Đồng trong một lễ hội quảng bá làng nghề gần đây khiến tôi khá bất ngờ. Bởi lẽ, cách làm việc chuyên nghiệp này vốn chỉ xuất hiện ở các sự kiện có những công ty truyền thông khi muốn mở rộng liên lạc với cánh nhà báo.</span></b></div>
<a name='more'></a><br />
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<b><span class="Apple-style-span">“Ban truyền thông” của làng nghề </span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span">Người trò chuyện với tôi là anh Nguyễn Bỉnh Hiệp, phó chủ tịch hiệp hội làng nghề mỹ nghệ Sơn Đồng, chuyên phụ trách mảng truyền thông và quảng bá phương hiệu cho làng. Hóa ra, anh vốn là một chủ doanh nghiệp chứ không phải người chuyên tổ chức sự kiện. “<i><span lang="VI">Mình năng động và ít tuổi nhất trong nhóm trong ban chấp hành nên được giao những việc này</span></i><span lang="VI">”, anh Hiệp chia sẻ</span>. Thông thường hiệp hội chỉ có ba người, để tổ chức một sự kiện sẽ huy động tổng lực với 5 tiểu ban: nghi lễ, hậu cần, lễ tân, tổng hợp và điều phối, tài chính và chuyên môn. Đón tiếp khách và bố trí băng rôn, áp phích là do anh phụ trách. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span">Ngay gần đó, làng gốm Bát Tràng đã biết cách tự quảng cáo cho mình bằng gian hàng rất hoành tráng, trang trí đẹp mắt. Bát Tràng xưa nay vốn được coi là làng nghề “đại gia” và khá nhanh nhạy trong việc quảng bá thương hiệu. Trên internet, làng gốm Bát Tràng là một trong những đơn vị hiếm hoi có website riêng tổng hợp rất nhiều thông tin. Chưa hoàn thiện, song cũng đủ để người xem nhận biết được các dịch vụ tại đây. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span">Giữa năm 2010, nhận ra tầm quan trọng của công tác truyền thông, hiệp hội làng nghề Việt Nam cũng nhận ra tầm quan trọng của truyền thông đã kết hợp với một số đơn vị lập ra trang web “Cổng làng nghề Việt Nam” <a href="http://village.vn/">http://village.vn</a> (link vào <a href="http://craftb2c.com/">http://craftb2c.com</a>) để làm đường dẫn đến các trang nhánh của từng làng nghề. Đến nay đã có một số trang web nhánh của các làng nghề nổi tiếng như Đông Hồ, làng gốm sứ Phù Lãng, Bát Tràng, dệt lụa Vạn Phúc v.v.v…xuất hiện. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span">Tuy nhiên, câu chuyện truyền thông cho làng nghề không hề đơn giản.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<b><span class="Apple-style-span">Truyền thông cho làng: ai vác tù và hàng tổng?</span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span">Câu trả lời tất nhiên là hiệp hội của làng nghề. Song, đến nay có mấy làng nghề có hiệp hội của riêng mình? Trong tổng số hơn 2000 làng nghề tại nước ta, có rất ít làng có hiệp hội quản lý. Cách đây không lâu, báo chí còn đưa tin về việc làng gốm Phù Lãng tranh cãi nhau về việc thành lập hiệp hội. Bản chất tiểu nông “anh hùng nhất khoảnh” của làng xã dường như vẫn in đậm trong những làng nghề. Sự so đo về quyền lợi, không thống nhất kinh doanh của các hộ sản xuất khiến cho làng nghề không khác nào một túi khoai tây, mà khi đổ ra mỗi củ lăn một hướng. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span">Ngay cả những làng nghề có hiệp hội quản lý, việc phân bố công việc và cả kinh phí hoạt động cũng là vấn đề. Theo PGS.TS. Bùi Quang Thắng, viện VH – NT Việt Nam, nếu nhìn ở góc độ văn hóa, những người làm ở hiệp hội chẳng khác nào “vác tù và hàng tổng” cho làng. Tuy nhiên, ông Thắng khuyến cáo rằng một làng nghề không thể hoạt động hiệu quả nếu thiếu tính đoàn kết và chế độ đãi ngộ với các chuyên gia lo việc làng, mà công tác truyền thông là một phần quan trọng. “<i>Người ta làm việc cho làng thì không cần thù lao cao như một công ty, nhưng dứt khoát phải có kinh phí để hoạt động để nuôi những người marketing vất vả cho làng. Làm marketing từ việc lên kết hoạch, phương án truyền thông, liên hệ chăm sóc khách hàng đều rất tốn trí tuệ, thời gian và công sức. Có yêu làng đến mấy vẫn phải kiếm ăn chứ!</i>”, ông Thắng nói. <span lang="VI"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span"><span lang="VI">Hầu hết những người thuộc Ban chấp hành hiệp hội làng nghề </span>đều <span lang="VI">là các chủ doanh nghiệp nên có lẽ họ chưa bận tậm đến chuyện tiền nong. Song, về lâu về dài vẫn phải có một hệ thống quản lý rõ ràng và chuyên nghiệp. “<i>C</i></span><i>ộng đồng nên tự họp nhau để bàn cách để hỗ trợ bởi không có công đoạn đấy thì trong môi trường cạnh tranh khốc liệt này, anh sẽ rất thiệt thòi</i>”, ông Thắng đề xuất.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<b><span class="Apple-style-span">Trao cần câu hay trao mồi câu cá?</span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span">Được biết, nhiệm vụ của Hiệp hội làng nghề Việt Nam hiện nay gồm 10 đầu mục khá cụ thể, trong đó có đề cập đến việc cùng nhau tạo lập thương hiệu, tổ chức triển lãm hội chợ để trao đổi kinh nghiệm nghề nghiệp v.v.v….Thực tế, đến nay rất nhiều hội chợ đã diễn ra với mục đích xúc tiến trao đổi thương mại, tạo điều kiện tiếp xúc khách hàng cho các làng nghề. Vẫn theo PGS.TS. Bùi Quang Thắng, cách hỗ trợ kiểu tổ chức hội chợ không mang lại hiệu quả. Theo ông Thắng, “<i>những hỗ trợ của nhà nước cho làng nghề nên ở các khâu hỗ trợ truyền thông. Hội chợ là điều kiện để người ta có thể quảng cáo được thương hiệu của họ, nhưng cái đó lợi nhiều hơn cho nhà tổ chức chứ không phải lợi cho các nhà sản xuất làng nghề</i>.”. <span lang="VI"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span lang="VI"><span class="Apple-style-span">Quay trở lại trường hợp của làng nghề Sơn Đồng, anh Nguyễn Bỉnh Hiệp cũng phải tự nhận rằng mô hình quản lý mới cũng như triển khai công việc truyền thông đều là do hội làng nghề “tự nghĩ ra”. Anh tâm sự, “<i>để quản lý phải có cách tổ chức ít và hiệu quả mình cũng phải tự nghe ngóng học hỏi theo thời gian, của nhiều lớp người</i>.”<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span lang="VI"><span class="Apple-style-span">Anh Hiệp dẫn sự khác biệt trong khâu tổ chức của Sơn Đồng tại lễ hội làng nghề 2009 và 2011 làm ví dụ. Nếu năm 2009, việc sắp xếp và bố trí sản phẩm rất ngẫu nhiên, lại bị động trong việc truyền thông, thì năm 2011, việc bố trí không gian như gian để tượng Tam Bảo, chư phật, tượng mẫu, các đồ thờ tư gia đều được đầu tư kỹ càng. <i>“Bên mình đã in panel áp phích và trao dọc từ đầu cổng lễ hội vào tận gian hàng để cho mọi người biết. Ngoài ra còn dựng thêm bảng thông tin giới thiệu chi tiết về làng nghề</i>”, anh Hiệp cho biết.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span"><span lang="VI">Chốt lại cho cậu chuyện truyền thông cho làng nghề, ông </span>T<span lang="VI">hắng gợi ý, </span><i>“Nhà nước nên hỗ trợ vào tập huấn, đầu tư và đào tạo sâu hơn nữa về nghiệp vụ cho những người làm marketing tại làng nghề. Bởi Trên thế giới, nếu ai nắm được công nghệ và kiến thức truyền thông thì người ấy sẽ vượt lên được người khác.”</i></span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<b><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">Điệp Trần<o:p></o:p></span></span></b></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<span class="Apple-style-span"><b><i>Đăng trên Thời nay số 145 (thì phải)</i></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="VI"><o:p><span class="Apple-style-span"> </span></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="VI"><o:p><span class="Apple-style-span"> </span></o:p></span></div>
Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-37857419222167889612010-12-23T22:21:00.000-08:002012-12-05T05:57:53.369-08:00Chủ nhiệm CLB Quan họ Đặng Xá Nguyễn Thị Kim Quýnh: “CHÚNG TÔI KHÔNG CÓ KHẢ NĂNG VIẾT DỰ ÁN XIN TÀI TRỢ”<div style="text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TRQ8pIaJPsI/AAAAAAAAA6A/qRAe9sdXBQA/s1600/Quan%2Bho%2BDang%2BXa%2B%25281%2529.JPG" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5554130917784108738" src="http://4.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TRQ8pIaJPsI/AAAAAAAAA6A/qRAe9sdXBQA/s400/Quan%2Bho%2BDang%2BXa%2B%25281%2529.JPG" style="cursor: pointer; display: block; height: 260px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a><span style="font-size: 85%;"><i style="font-family: verdana;">Chị Nguyễn Thị Kim Quýnh (bên phải) và chị Nguyễn Thị Y là<br />hai liền chị trụ cột của làng Đặng Xá</i></span></div>
<i><br /></i><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> <w:lsdexception locked="false" name="Default Paragraph Font"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]-->
<div style="text-align: justify;">
<b style="font-family: verdana;">Quan họ Đặng Xá là một trong số ít những làng có phong trào lưu giữ phục hồi quan họ cổ được đánh giá cao tại tỉnh Bắc Ninh. Đây cũng là nhóm nghệ nhân hiếm hoi từng được Quỹ Ford tài trợ cho dự án truyền dạy quan họ cổ cho lớp trẻ trong làng. Đến 9/2009, Quĩ Ford tạm biệt Hà Nội về Mỹ. Dù vẫn cam kết vẫn tiếp tục tài trợ cho các hoạt động khoa học, xã hội và nhân đạo tại Việt Nam nhưng cánh cửa để các nghệ nhân tiếp cận nguồn hỗ trợ dường như đã đóng lại</b><span style="font-family: verdana;">.</span><br />
<a name='more'></a><span style="font-family: verdana;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
Không còn tài trợ, thời gian qua quan họ Đặng Xá đã duy trì hoạt động của lớp truyền dạy ra sao? Tương lai của việc truyền dạy này sẽ như thế nào? Những thắc mắc sẽ được giải đáp qua cuộc trò chuyện cùng chủ nhiệm CLB Quan họ Đặng Xá Nguyễn Thị Kim Quýnh.</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
- <i>Thưa chị, được biết thời gian trước, quan họ làng Đặng đã được quĩ Ford tài trợ cho một dự án truyền dạy quan họ cổ cho lớp trẻ. Chị có thể cho biết thông tin về dự án này?</i></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
- Dự án này được thực hiện nhằm thu hút các cháu nhỏ trong làng quan tâm hơn đến quan họ và từ đó xây dựng thế hệ kế cận cho các liền anh, liền chị nay tuổi đã lớn. Khóa học của chúng tôi lúc đầu có 40 cháu, sau loại dần còn 20 cháu để tập trung truyền dạy. Theo cam kết tài trợ, dự án này đã kéo dài từ năm 2008 đến 2009.</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
- <i>Theo chị</i> t<i>iêu chí nào để đánh giá một khóa học truyền dạy là thành công?</i></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
- Quan họ Đặng Xá luôn xác định hướng hoạt động là bảo tồn nguyên vẹn quan họ cổ nhiều nhất có thể. Vì vậy, đối với chúng tôi, một khóa học thành công là các cháu biết cách ứng xử quan họ, lối chơi quan họ, yêu thích và say xưa học quan họ nguyên gốc của cha ông. Cái thứ nữa là thuộc một số bài quan họ cổ dưới sự dẫn dắt của các nghệ nhân. </div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<i>- Đến nay, tài trợ đã hết. Liệu còn sức hút nào kéo các em tới lớp truyền dạy quan họ?</i></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
- Không có tài trợ thì mình đành tự dạy, tự học. Cứ đến hè, lớp lại mở. Thường thì chúng tôi phải đi tìm các cháu, nhưng nhiều cháu biết có mở lớp là chúng lại đến đăng ký học ngay. Con cháu trong nhà của các liền anh, liền chị cũng được vận động theo học. </div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<i>- Sau lớp truyền dạy của Quỹ Ford, quan họ làng Đặng có thêm những mầm non quan họ nào không, thưa chị?</i></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
- Sau khóa học, chúng tôi có được 3 thành viên nhỏ, hát quan họ khá tốt. Nhưng giờ các cháu đều phải đi học xa nên không có điều kiện hoạt động thường xuyên. Để hát được như các liền anh, liền chị hiện nay, các cháu cần phải được đào tạo chuyên sâu hơn nữa. Trước mắt, chúng tôi đang dạy chính con cháu trong nhà. Như con dâu tôi đã hát vững từ lâu và nay đang truyền lại cho con gái mình.</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<i>- Ngoài các khóa học hè truyền dạy, CLB làng Đặng sinh hoạt quan họ thế nào?</i></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
- Chúng tôi không có lịch hoạt động cụ thể mà sinh hoạt theo tính dân gian, không theo nguyên tắc. Các anh hai, chị hai cứ nhàn rỗi lại tập trung tại nhà tôi để học và ôn luyện với nhau về kỹ thuật hát. Có lúc, hầu như ngày nào cũng sinh hoạt hát quan họ. Hiện, chúng tôi còn có ý tưởng dạy quan họ cho hội phụ nữ và đoàn thanh niên nhưng chưa biết có cơ sở nào giúp đỡ về kinh phí để mở lớp.</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<i>- Chị đã xin được dự án của Quỹ Ford, chắc chắn sẽ có kinh nghiệm để xin dự án từ những nguồn khác</i></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
- Đợt tài trợ lần rồi, do có một số nhà nghiên cứu đề xuất xin quỹ Ford nên chúng tôi phải nhờ đơn vị kết nghĩa là công ty CP Bảo tồn Di sản Văn hóa Việt viết hồ sơ giúp. Mình làm một việc để giữ quan họ thì không tiếc công, tiếc sức, nhưng để viết được thành dự án xin chỗ nọ chỗ kia cũng khó. Chúng tôi không có khả năng viết dự án xin tài trợ và cũng không biết xin ở đâu?</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<i>- Từ khi Quan họ được UNESCO công nhận, quan họ làng Đặng đã được hỗ trợ gì chưa, thưa chị?</i></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
- Chúng tôi có nhận được giấy khen của UBND tỉnh công nhận những đóng góp trong bảo tồn quan họ. Từ bấy đến nay chưa thấy có hỗ trợ gì. Chúng tôi nhận sự quan tâm chủ yếu là từ chính quyền tại thôn. Trưởng thôn, bí thư rất chú trọng và quan tâm đến hoạt động của CLB.</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<i>- Hay là tại vì người ta đang tập trung xây nhà hát quan họ.</i></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
- Tôi không dám đánh giá vấn đề này. Có thể vì tỉnh muốn lấy Đoàn Quan họ làm chủ công cho quan họ Bắc Ninh nên tập trung đầu tư vào nhà hát. Theo quan điểm của tôi, xây dựng nhà hát có thể là nhu cầu cần thiết, nhưng rõ ràng, trong dân thiếu một nền móng và những lớp kế cận bảo tồn quan họ. Phong trào quan họ vốn là từ trong lòng dân, nền móng từ dân mà ra. </div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
- <i>Xin cám ơn chị./.</i></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: right;">
<b>Điệp Trần </b><i>(thực hiện)</i></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: right;">
<i><span style="color: #33ff33;">Đăng trên Thời Nay ngày 12/12/2010</span></i></div>
Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-84633675529248653562010-12-23T22:15:00.001-08:002012-12-05T05:58:00.652-08:00CỔ NHẠC VẮNG HỌC TRÒ “CHÂN TRUYỀN”<div style="text-align: justify;">
<div style="text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TRQ63IhQU8I/AAAAAAAAA54/sv32YsKnMUE/s1600/hoc%2Btro%2Bchan%2Btruyen%2B%25282%2529.JPG" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5554128959308846018" src="http://3.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TRQ63IhQU8I/AAAAAAAAA54/sv32YsKnMUE/s400/hoc%2Btro%2Bchan%2Btruyen%2B%25282%2529.JPG" style="cursor: pointer; display: block; height: 363px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 485px;" /></a><span style="font-size: 85%;"><span style="font-family: verdana;">Nghệ nhân hát văn Đào Thị Sại nay đã gần trăm tuổi</span></span></div>
<b style="font-family: verdana;"><span lang="VI">Nhà nghiên cứu Bùi Trọng Hiền từng đưa ra </span>công</b><b style="font-family: verdana;"><span lang="VI"> thức </span>“</b><b style="font-family: verdana;"><span lang="VI">n </span>-</b><b style="font-family: verdana;"><span lang="VI"> 1,</span>..,</b><b style="font-family: verdana;"><span lang="VI"> n -9</span>, n</b><b style="font-family: verdana;"><span lang="VI"> -10</span>…”</b><b style="font-family: verdana;"><span lang="VI"> để nói đến sự suy giảm của </span>vốn </b><b style="font-family: verdana;"><span lang="VI">cổ nhạc </span>truyền lại </b><b style="font-family: verdana;"><span lang="VI">sau mỗi lớp học trò</span> hiện nay</b><b style="font-family: verdana;"><span lang="VI">. Nếu ta chỉ đặt ra một chỉ tiêu ngắn mà không thực sự có học trò chân truyền</span>, những người là mắt xích kế tục thế hệ trước thì</b><b style="font-family: verdana;"><span lang="VI"> tinh hoa cổ nhạc sẽ dần bị suy giảm</span>, biến mất hoặc…biến thái.</b><br />
<a name='more'></a></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<b><span lang="VI">Những học trò “ngắn hạn”</span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
Thế nào là những học trò “ngắn hạn”? Đó là những người tham gia các khóa học do n<span lang="VI">hững </span>nghệ nhân dân gian hướng dẫn tại <span lang="VI">một số học viện, </span>viện âm nhạc, <span lang="VI">trường </span>đại <span lang="VI">học</span>. <span lang="VI">Nhưng đa phần </span>các khóa học <span lang="VI">đều dừng lại ở mục đích: giới thiệu, quảng bá và tôn vinh nghệ thuật mà các </span>cụ <span lang="VI">tinh thông</span>.</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
Nghệ nhân Hà Thị Cầu đã không ít lần đến giới thiệu nghệ thuật Xẩm tại nhạc viện hay viện âm nhạc trong thời gian ngắn. Danh cầm cổ nhạc Kim sinh cũng nằm trong số ấy. Cụ Nguyễn Thị Chúc, Nguyễn Phú Đẹ từng tham gia giảng dạy khóa học ca trù tại Thái Bình trong 2 tháng…</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
Thực tế, cũng có những dự án truyền dạy nghiêm túc có tài trợ nhằm thu hút học viên, nhưng khi hết tiền thì việc truyền dạy cũng ngừng lại hoặc hoạt động cầm chừng. Dự án mở lớp truyền dạy của CLB Ca trù Thăng Long được Quĩ Ford tài trợ trong hai năm. Đến nay, các đào nương trẻ của nhóm vẫn hoạt động, song khi các em ra trường và bước vào đời, có ai dám chắc vốn ca trù các em có được đủ để theo nghề tổ? Còn CLB Quan họ Đặng Xá, sau khi hết tiền tài trợ, nhóm đành chuyển sang hình thức “học hè” miễn phí để thu hút lớp trẻ yêu quan họ. Hình thức “tự vận động” này phổ biến ở hầu hết các làng có lưu giữ vốn cổ nhạc như Ca trù Chanh Thôn, làng tuồng Dương Cốc (Hà Tây cũ), làng chèo An Phú (Thái Bình)…nhưng cũng chỉ ở mức phong trào.</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
Cũng bởi các hoạt động c<span lang="VI">hỉ dừng lại ở mục đích </span>“phổ cập” nên<span lang="VI"> đến giờ các cụ vẫn chưa thực sự truyền nghề được cho ai.</span> Nếu chỉ lưu truyền qua băng đĩa, liệu các ngón nghề và sự linh hoạt, biến đổi khôn lương của các kỹ nghệ cổ nhạc có còn nguyên vẹn. <span lang="VI">Nhà nghiên cứu Bùi Trọng Hiền từng </span>khẳng định<span lang="VI">, sự kế nghiệp của các nghệ nhân chỉ thành công khi có những “học trò chân truyền”. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<b><span lang="VI">Làm thế nào để có những học trò chân truyền?</span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<span lang="VI">Cũng theo anh Hiền, </span>những lớp học trò có được khả năng kế cận nghệ nhân hiện nay đều do nỗ lực của bản thân họ. Hiện, ở một số nơi, khi thấy <span lang="VI">học trò</span> mình<span lang="VI"> đã đạt đến một trình độ nào đấy, người thầy sẽ chủ động đề xuất </span>với họ để truyền thụ các ngón nghề. Tuy nhiên, người học trò lúc này phải lựa chọn giữa làm kinh tế và theo đuổi nghiệp cầm ca.</div>
<div class="MsoNormal" face="verdana" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TRQ620hlcZI/AAAAAAAAA5w/KUGsF2hNcJo/s1600/hoc%2Btro%2Bchan%2Btruyen%2B%25281%2529.JPG"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5554128953941520786" src="http://3.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TRQ620hlcZI/AAAAAAAAA5w/KUGsF2hNcJo/s400/hoc%2Btro%2Bchan%2Btruyen%2B%25281%2529.JPG" style="cursor: pointer; display: block; height: 333px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 499px;" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: center;">
<span style="font-size: 85%;">Nghệ nhân hát xẩm Hà Thị Cầu đến nay vẫn không có truyền nhân</span></div>
<div class="MsoNormal" face="verdana" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
Thực tế, cũng có vài ý kiến đề xuất liên quan đến việc xây dựng đội ngũ kế cận cho cổ nhạc. PGS.TS. Vũ Nhật Thăng cho biết, hình thức truyền nghề cổ nhạc trong gia đình có vai trò quan trọng bậc nhất. Theo ông, “chính nhờ cách truyền nghề này mà cổ nhạc vẫn tồn tại tới ngày nay và còn giữ được các giá trị truyền thống”. Thậm chí, ý tưởng về một “Học viện ca trù” chuyên đào tạo chuyên sâu cho những người yêu cổ nhạc cũng được nhà nghiên cứu âm nhạc Đặng Hoành Loan ủng hộ. <span lang="VI">Tuy nhiên, </span>học viện đó vẫn còn ở dạng ý tưởng.</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
Nhà nghiên cứu âm nhạc Bùi Trọng hiền lại cho rằng, vấn đề mấu chốt ở đây là đầu ra cho những người đi học. Họ có thấy tương lai sán lạn mới hứng thú theo nghề. Tuy nhiên, anh cũng khẳng định, tạo một môi trường cổ nhạc là một nhiệm vụ rất “vĩ mô”. Nếu như chỉ trích một khoản rất nhỏ từ tiền xây “nhà hát” hoặc “khu du lịch” văn hóa cổ truyền…để đầu tư thỏa đáng cho chính các “báu vật sống” và học trò của họ thì nguy cơ không có truyền nhân của cổ nhạc không đến nỗi bi đát như hiện nay. </div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">
<span lang="VI">Dù sao, chúng ta vẫn phải nhìn thẳng vào thực tế rằng, đến nay rất ít học trò chân truyền. Chủ yếu là </span>do họ <span lang="VI">tự học, tự yêu thích và đôi khi là tự hi sinh kinh tế để theo được những nghệ nhân này. Nhưng ai nói trước được rằng, khi sự canh tranh kinh tế ngày các khốc liệt, những đam mê sẽ dần mất đi</span>?</div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: verdana; text-align: right;">
<b>Điệp Trần</b></div>
<div style="color: #33ff33; font-family: arial; text-align: right;">
Đăng trên Thời Nay ngày 16/12/2010 </div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: verdana; text-align: justify;">
<br /></div>
Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-66435750321876118212010-10-10T21:25:00.000-07:002012-12-05T05:58:10.560-08:00GS.TS Trần Văn Khê: Hồi ức xưa và một ước mơ nhân Đại lễ 1000 năm<div style="color: #ffffcc; font-weight: bold; text-align: justify;">
<span lang="VI" style="font-family: arial;">G</span><span style="font-family: arial;">iáo sư Trần Văn Khê được biết đến như một người có công lớn trong việc truyền bá âm nhạc cổ truyền Việt Nam tới các bạn bè thế giới. Những công lao của ông được ghi dấu cùng những chuyến đi khắp năm châu bốn bể và ngay cả trên mảnh đất quê nhà. Trong quãng đời bôn ba đó, Hà Nội trong trái tim ông tựa như một người bạn khó quên. Hà Nội – Thời sinh viên trai trẻ, Hà Nội – nơi tìm kiếm tinh hoa cổ nhạc, Hà Nội – chút tiếc nuối cho di sản và Hà Nội – vài nhắn nhủ tới dịp đại lễ nghìn năm. Muôn mặt tình yêu với Hà Nội của Giáo sư Trần Văn Khê sẽ phần nào được gợi mở trong cuộc trò chuyện cùng ông.</span><br />
<a name='more'></a></div>
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;"></span></span><br />
<div class="parentfolder-content" style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; margin: 10px 0px 0px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">- Thưa Giáo sư, thời sinh viên của ông ở Hà Nội bắt đầu như thế nào ạ ?</span></span></div>
<div face="inherit" size="14px" style="border-width: 0px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">- Tôi ra Hà Nội học trường Y từ tháng 9-1941. Ngày khai giảng (tại 19 Lê Thánh Tông bây giờ) để lại ấn tượng không thể phai mờ trong tôi. Sau khi dứt bài quốc ca Pháp La Marseillaise cùng lá cờ nước Pháp mà tôi vẫn hay nghe từ nhỏ, một điệu nhạc lạ tai trỗi lên cùng lá cờ màu vàng (hồi đó nước ta còn chưa độc lập nên chưa có cờ đỏ sao vàng 5 cánh). Một anh bạn miền Bắc khẽ nói: “Quốc kỳ và quốc ca của ta đấy”. Tôi xúc động quá, ngây người ngắm lá cờ vươn lên cao và lắng nghe điệu nhạc mới mẻ mà trào nước mắt: “Bên núi non hùng vĩ trời Nam/ Đã bao đời khí anh hùng chưa hề tan”. Đó cũng là lần đầu tiên tôi ý thức được rằng dân tộc mình phải có một đất nước độc lập.</span></span></div>
<div face="inherit" size="14px" style="border-width: 0px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TLPkVXaK9DI/AAAAAAAAA4c/WekRpnIeRT8/s1600/GS+Tran+Van+Khe+%281%29.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5527012223425901618" src="http://1.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TLPkVXaK9DI/AAAAAAAAA4c/WekRpnIeRT8/s400/GS+Tran+Van+Khe+%281%29.jpg" style="cursor: pointer; display: block; height: 400px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 300px;" /></a></span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: arial; font-size: 14px; font-style: italic; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; text-align: center; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;"><span style="font-size: 85%;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TLPkVXaK9DI/AAAAAAAAA4c/WekRpnIeRT8/s1600/GS+Tran+Van+Khe+%281%29.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}">Ảnh<span lang="VI"> 1: Giáo sư Trần Văn Khê cùng nghệ nhân ca trù Nguyễn Thị Chúc (ảnh: Điệp Trần)</span></a></span></span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">- Hà Nội đã gắn bó với ông trong thời đại học với những phong trào sinh viên đầy nhiệt huyết. Giáo sư có thể chia sẻ kỷ niệm đáng nhớ nhất với Thủ đô Hà Nội trong thời kỳ trai trẻ đó của mình được không ạ?</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">- Bắt đầu năm 1942 tôi đã tham gia các hoạt động của Tổng hội Sinh viên Việt Nam với nhiệm vụ chỉ huy dàn nhạc sinh viên. Lúc ấy, anh Lưu Hữu Phước lãnh phần sáng tác những bài hát ca ngợi những chiến công oanh liệt của người Việt trong lịch sử, trong đó có bài “Người xưa đâu tá” có nhiều câu gợi tình yêu nước như:</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; font-style: italic; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; text-align: center; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">Người xưa đâu tá hãy giúp thiếu niên dũng cảm</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; font-style: italic; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; text-align: center; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">Người xưa đâu tá hãy giúp tấm lòng can đảm</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; font-style: italic; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; text-align: center; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">Người xưa đâu tá hãy nổi gió mưa lửa sóng</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; font-style: italic; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; text-align: center; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">Người xưa đâu tá hãy giúp cho dân Lạc Hồng</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">Hôm giới thiệu bài “Người xưa đâu tá” tại đại giảng đường trường đại học Hà Nội, chúng tôi gặp sự cố. 15 phút trước buổi diễn, một viên mật thám bước vào giảng đường đưa cho tôi một bức thư và nói “Có lịnh cấm hát bài “Người xưa đâu tá””. Tôi mở bức thư ra xem kỹ rồi xếp lại và thưa với thính giả: “Vừa rồi có lịnh của Sở mật thám cấm hát bài “Người xưa đâu tá”, nhưng tôi không thấy cấm diễn tấu bản nhạc “Người xưa đâu tá” xin quý vị thính giả thông cảm vì không nghe được ban hợp xướng hát lời ca của bài này”.</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">Dàn hợp xướng không được hát nhưng thay vào đó tất cả nhạc công trong dàn nhạc theo nhịp chiếc đũa tôi cầm trong tay biểu diễn bản nhạc một cách hùng hồn. Thính giả trong phòng đồng loạt đứng dậy nghiêm trang. Lời ca của bản nhạc được nhiều người biết nên tuy ban hợp xướng không hát mà tất cả phòng đều như nghe rõ từng câu. Đến đoạn “Chờ dậy cả thảy! Quyết chí phấn đấu thi gan nam nhi cùng ai” thì tất cả thính giả đưa nắm tay ra phía trước theo nhịp đúng nhịp nhạc. Khi bản nhạc dứt, thính giả vỗ tay vang dội cả phòng và vô cùng xúc động. Chúng tôi trong dàn nhạc không cầm được nước mắt. Hành động của chúng tôi lúc đó được các bạn trong ban lãnh đạo Hội sinh viên khen ngợi và đến ngày nay khi hát lại bài “Người xưa đâu tá” tôi vẫn nhớ như in không khí tại giảng đường hôm đó.</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TLPkVuwIzXI/AAAAAAAAA4s/1v6BkwHbRa8/s1600/GS+Tran+Van+Khe+%283%29.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5527012229692050802" src="http://4.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TLPkVuwIzXI/AAAAAAAAA4s/1v6BkwHbRa8/s400/GS+Tran+Van+Khe+%283%29.jpg" style="cursor: pointer; display: block; height: 300px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a></span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; text-align: center; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TLPkVXaK9DI/AAAAAAAAA4c/WekRpnIeRT8/s1600/GS+Tran+Van+Khe+%281%29.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><span lang="VI">Ảnh 3: Giáo sư Trần Văn Khê cùng học trò Hà Nội (ảnh: Điệp Trần)</span></a></span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">- Thưa giáo sư, mặc dù giới trẻ Hà thành ngày ấy rất chuộng văn hoá Pháp nhưng ông là người đầu tiên đề xuất một đêm nhạc sinh viên không có khiêu vũ mà thay vào đó là dân ca và các ca khúc Việt Nam. Ông có thể chia sẻ hồi ức về đêm nhạc đặc biệt đó?</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">- Khi ra Hà Nội học tôi rất ngạc nhiên vì thanh niên lúc đó đang theo phong trào “vui vẻ trẻ trung”, ưa ăn mặt theo thời trang của Pháp, hát những bài ca Pháp và tổ chức khiêu vũ trong những buổi họp.</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">Khi tôi được cử vào ban tổ chức đêm “Dạ hội sinh viên”, tôi đề nghị bỏ bớt nhạc Pháp thêm nhạc Việt và thay vào chương trình khiêu vũ tôi đề nghị dựng một tiết mục dân ca ba miền như dựng lại cảnh hội Lim tại Bắc Ninh, hát bài “Cò lả”, “Hò mái nhì” hay “Hò cấy” của nông dân miền Nam.... Một số sinh viên trong phong trào “vui vẻ trẻ trung” muốn gây sự với tôi và trách rằng tôi đã làm nhục họ khi để cho sinh viên mặc áo bà ba đen như là những nông dân chân lấm tay bùn. Nhưng ngược lại đa số thính giả, kể cả giáo sư và sinh viên người Pháp lại rất hoan nghênh. Tôi còn nhớ rõ lúc đó anh Ngô Gia Hy đến ôm tôi và khen rằng: “Nhờ anh mà dân ca Việt Nam được lên sân khấu của nhà hát Tây”. Sau này, khi giáo sư bác sĩ Ngô Gia Hy làm Hiệu trưởng trường đại học dân lập Hùng Vương, có mời tôi dạy nhạc dân tộc trong trường, ông vẫn còn nhắc lại kỷ niệm đó.</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">- Ấn tượng của ông về con gái Hà thành những năm 1940 như thế nào ạ?</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">Từ trong Nam ra Hà Nội tôi đã quen nhìn các cô gái Nam Bộ nước da bánh ít mặn mà, nên khi tôi ra Hà Nội thấy các cô gái da trắng má hồng, môi đỏ như thoa son, ăn mặc rất sang trọng, tay đeo “găng” (bao tay) trắng, chân đi vớ (tất) màu trắng, mang giày mule bằng nhung đen (loại giày hở gót, phía trước bao cả bàn chân), nên cảm giác đầu tiên của tôi là các cô gái Bắc đẹp như những người trong tranh vẽ, nhất là các cô nữ sinh Đồng Khánh. Các cô lại ăn nói dịu dàng, tùy khi mới gặp hay đã quen lâu mà gọi chúng tôi là “các anh” và xưng “chúng tôi”, hay “chúng em”. Đôi khi các cô tay cầm quạt phe phẩy, ngồi trên những chiếc xe tay vẻ đài các lắm. Họ thường lấy quạt che mặt khi cười, miệng cười thì như hoa nở. Gặp các cô, tôi có cảm giác “lạc lối đào nguyên”. Mấy chục năm sau gặp lại, các cô vẫn giữ vẻ đài các mà tình cảm và đất đỗi chung thành trong tình bạn.</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">- Năm 1976, ông trở lại Việt Nam sau 1/4 thế kỷ xa quê, cũng là để thu đĩa hát về âm nhạc cổ truyền của quê hương giới thiệu với UNESCO, trong đó có cuộc gặp gỡ với nghệ nhân ca trù Quách Thị Hồ tại Hà Nội. Ông có thể kể lại những kỷ niệm của cuộc gặp gỡ lịch sử đó?</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">Trong khuôn khổ của bài nầy, tôi không thể kể lại hết những kỷ niệm của cuộc gặp gỡ lịch sử đó. Chỉ biết rằng lần đó tôi đã khám phá giá trị độc đáo của nghệ thuật ca trù thông qua các nghệ sĩ bậc thầy. Riêng Bà Quách Thị Hồ thì rất đặc biệt. Cuộc gặp gỡ ấy diễn ra tại trụ sở của Hội Nhạc sĩ Việt Nam do Tổng thư ký Đỗ Nhuận tổ chức.</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">Lúc đó, nhạc sĩ Tô Vũ thuật lại cho tôi biết rằng trước khi gặp tôi, anh hỏi bà định hát bài gì cho ông khách từ Pháp về nghe, bà trả lời: “Hội mời tôi đến tiếp khách thì tôi rót trà cho khách uống, tôi hầu chuyện, chớ hát thì tôi không hát, vì ông ấy bên Tây về có biết Ca trù là gì”.</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">Sau đó, tôi nói rõ cho các cụ biết rằng lúc làm Luận án Tiến sĩ, tôi chỉ nghe được Ca trù qua các dĩa hát Beka, Columbia do người Pháp ghi lại, như cách ngâm: Sa mạc, Bồng mạc, những bài Mưỡu, Hát Nói và đọc những bài về Ca trù của Nguyễn Đôn Phục và Phạm Quỳnh đăng trong báo Nam Phong, nhưng tôi chưa từng nghe biểu diễn Ca trù thực sự. Hôm nay tôi xin các cụ nói cho tôi biết những điều cơ bản về cách hát, gõ phách, đàn phụ họa và cầm chầu như thế nào.</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">Bà nói với tôi: “À, ra ông cũng có nghe qua Ca trù và biết được Sa mạc khác Hát nói như thế nào. Tôi sẽ nói qua các khổ phách như thế nào và sẽ hát cho ông ghi lại một vài bài”. Khi bà hát câu “Người viễn khách có hay chăng nhẽ”, tôi thưa lại với bà : “Tôi có đọc một câu thơ:”người viễn thú có hay chăng nhẽ”, chẳng hay đúng câu thơ là “viễn khách” hay “viễn thú”. Bà cười vui vẻ đáp: “Ông này tinh nhỉ, đúng là viễn thú đấy, nhưng ông có phải là lính thú đâu, ông là một người khách, tôi hát người viễn khách là hát trêu ông đấy”. Từ đó, bà sẵn sàng trả lời những câu hỏi của tôi một cách đầy đủ. Đến giờ, cuộc gặp gỡ NSND Quách Thị Hồ với tôi là một kỷ niệm không thể nào quên.</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">- Từ thời trai trẻ đến khi tuổi đã già, ông đã có nhiều dịp đến Hà Nội và hẳn đã nhìn thấy những thay đổi của đời sống âm nhạc cổ truyền nơi đây. Ông có thể chia sẻ cho độc giả một cái nhìn so sánh?</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">Năm 1976, khi đất nước thống nhất, tôi được về nước nhiều hơn và lần nào cũng có dịp đến Hà Nội ở trong 1- 2 tuần để gặp gỡ các nhạc sĩ. Mỗi dịp trở về là một lần được tiếp xúc nhiều hơn với truyền thống nhạc dân gian phong phú. Tôi có dịp diện kiến bà Hà Thị Cầu để nghe hát Xẩm. Sau này khi cố GS Lưu Hữu Phước tổ chức chương trình SKPVAT (sưu tầm, khai thác, phát huy, vốn âm nhạc truyền thống), tôi lại được tiếp cận với nhiều loại hát khác như hát Xoan, hát Phường vải…</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">Nhưng giờ đây, tôi thấy rằng các loại hình nghệ thuật truyền thống dân gian bắt đầu bị biến chất và sân khấu hoá. Hát Quan họ không còn là một trò chơi giữa những người nông dân trong những cuộc Đối ca nam nữ, mà đã biến thành “Quan họ đoàn”, “Quan họ đài”, từ trang phục đến cách hát đều bị thay đổi rất nhiều. Các bộ môn nghệ thuật khác cũng vậy. Bên cạnh việc sân khấu hoá, nhiều loại còn bị nhạc nhẹ hoá. Vẫn biết rằng truyền thống không phải bất di bất dịch, nhưng sự thay đổi phải đi từ bên trong, chứ không phải bằng sự vay mượn bừa bãi những yếu tố từ bên ngoài, nhất là những yếu tố từ phương Tây, làm mất bản sắc Dân tộc của người Việt. Chỉ có Ca trù còn tương đối giữ được nhiều phong cách xưa. Sự ủng hộ của chính quyền đã giúp cho nhiều Câu lạc bộ Ca trù được sinh hoạt. Nhiều ca nương trẻ đã biểu diễn thành công. Ca trù đẹp tựa những đóa hoa, ngày xưa tôi nghĩ sẽ tàn, không ngờ nay lại xinh tươi. Như cành cây cằn cỗi nay đã có nhựa sống và trên cành cây có nhiều nụ non đâm chồi.<span style="text-decoration: underline;"><br /></span></span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; text-align: center; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TLPkVXaK9DI/AAAAAAAAA4c/WekRpnIeRT8/s1600/GS+Tran+Van+Khe+%281%29.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5527012225374600802" src="http://4.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TLPkVeqxvmI/AAAAAAAAA4k/FjgjvCPrjq0/s400/GS+Tran+Van+Khe+%282%29.JPG" style="cursor: pointer; display: block; height: 267px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /><span lang="VI" style="font-style: italic;">Ảnh 2: Hai cha con Giáo sư Trần Văn Khê cùng danh cầm cổ nhạc Kim Sinh (ảnh: sưu tầm)</span></a></span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">- Con người, âm nhạc và đời sống ở Hà Nội đã rất khác trước. Liệu có còn nhận thấy chút thanh lịch của người Hà Nội xưa kia trong cuộc sống hiện tại?</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">Rất khó tìm được nét thanh lịch đặc trưng của người Hà nội xưa trong cuộc sống hiện tại. Đa số người thời nay chạy theo đồng tiền, nghĩ đến chuyện làm giàu.</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">- Ông thích một Hà Nội thanh lịch - cổ kính? Hay hiện đại - sôi động?</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">Trong trái tim tôi, Hà Nội là một thành phố thanh lịch và cổ kính. Trên thế giới dễ gì tìm được một cái hồ có giá trị lịch sử trong một khung cảnh thiên nhiên rất đẹp và nên thơ như Hồ Hoàn Kiếm. Nhiều danh lam thắng cảnh khác như Hồ Tây, Hồ Trúc Bạch… cũng có giá trị lớn như vậy. Thăng Long- Hà Nội có được 36 phố phường mang tên nghề nghiệp, có một Văn Miếu là Trường Đại học cổ kính, mà cũng là nơi lưu giữ rất nhiều bia đá ghi danh những vị Tiến sĩ từ thuở xa xưa. Những di tích đó là những tài sản vô giá của Hà Nội, cần được bảo vệ nguyên vẹn.</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">- Ông sẽ muốn làm điều gì nhất nếu như ở Hà Nội vào đúng dịp kỷ niệm đại lễ 1000 năm Thăng Long – Hà Nội, thưa Giáo sư?</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">Tôi sẽ hoà mình với cuộc lễ lớn này bằng cách góp công sức vào những sự kiện, trong đó sẽ có những chương trình nghệ thuật in đậm bản sắc Dân tộc. Đặc biệt, nếu có thể, tôi sẽ đề nghị dựng lại Dàn nhạc Cung đình Triều Lý bằng cách phỏng theo trang phục và nhạc cụ của những nhạc công được chạm trên bệ đá ở Chùa Phật Tích (Bắc Ninh). Nên nhớ rằng Lý Công Uẩn (sau này là Lý Thái Tổ) được sinh ra trong Chùa, rất tôn sùng đạo Phật. Các vua Triều Lý thường cho xây Chùa trước khi xây Hoàng thành, Hoàng cung. Dàn nhạc được chạm trên bệ đá có thể đã có trong các Chùa thời Lý vào dịp tế lễ lớn. Bài bản thì có thể phỏng theo hơi Thiền là hơi của những bài Tán “Dương chi tịnh thuỷ” ca ngợi Phật Bà Quan Thế Âm, mà lời lẽ rất nên thơ, đại ý là nước Cam Lồ do nhành Dương liễu rải ra sẽ “diệt tội tiêu khiên” và nhờ đó núi lửa sẽ biến thành bông Sen hồng. Nhưng đó chỉ là điều mơ ước, tôi không được quyền tổ chức những cuộc lễ về mặt âm nhạc nên trên đây chỉ là ước mơ của một người nghiên cứu âm nhạc dân tộc.</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">- Âm nhạc cổ truyền nên có một vị trí như thế nào trong dịp đại lễ lần này, thưa ông?</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">Theo tôi âm nhạc truyền thống có một vị trí vô cùng quan trọng trong dịp đại lễ 1000 năm Thăng Long, bởi đấy chính là bản sắc dân tộc, bộ mặt của quốc gia. Như tôi đã nói, nếu dựng lại Dàn nhạc Cung đình Triều Lý thì đó cũng là một đóng góp thực tế trong việc tìm hiểu lịch sử. Dịp này, nên trưng dụng toàn bộ các loại hình âm nhạc cổ truyền, nhưng nội dung thì có thể đặt trọng tâm vào chủ đề dời đô từ Hoa Lư đến Thăng Long.</span></span></div>
<div style="border-width: 0px; font-family: inherit; font-size: 14px; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 11px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;">- Xin cám ơn ông đã chia sẻ những kỷ niệm, tình cảm và góp ý chân thành của mình với thủ đô yêu dấu</span></span></div>
</div>
<span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #ffffcc; font-family: 'Times New Roman'; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 21px; text-align: justify;"><div class="parentfolder-content" style="border-width: 0px; float: right; font-family: inherit; font-size: 14px; margin: 10px 0px 0px; outline-width: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<div style="text-align: right;">
<b>Điệp Trần thực hiện</b></div>
<b><a href="http://www.nhandan.com.vn/cmlink/nhan-dan-i-n-t/th-i-s/chinh-tr/con-chau-l-c-h-ng/gs-ts-tr-n-v-n-khe-h-i-c-x-a-va-m-t-c-m-nhan-i-l-1000-n-m-1.267094#g2u7rovCm1Lb">Nhân dân điện tử 10.10.2010</a></b></div>
</span></span>Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-79123790647028011152010-10-08T21:37:00.000-07:002010-10-11T21:41:42.716-07:00Đạo diễn Đỗ Bèn: Hành trình cùng “Thăng Long - ngàn năm thương nhớ”<div style="text-align: justify; color: rgb(255, 255, 204); font-family: arial;"><span style="font-size:100%;"><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://1.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TLPmaEofyOI/AAAAAAAAA40/ykv5qm76l7o/s1600/Dao+dien+Do+Ben+%282%29.JPG"><img style="display: block; margin: 0px auto 10px; text-align: center; cursor: pointer; width: 400px; height: 267px;" src="http://1.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TLPmaEofyOI/AAAAAAAAA40/ykv5qm76l7o/s400/Dao+dien+Do+Ben+%282%29.JPG" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5527014503308314850" border="0" /></a><span style="font-weight: bold;">Với đạo diễn Đỗ Bèn, cảm xúc cứ đầy lên sau mỗi chuyến ghi hình ở Hà Nội, để rồi khi trở về phương Nam, thành quả của anh và nhóm làm phim TFS là những phóng sự tiếp nối đầy chất thơ cho loạt ký sự 140 tập “Thăng Long - ngàn năm thương nhớ” hiện đang phát sóng trên HTV7 vào 22g40, trên HTV9 lúc 23g30 và phát lại đến tập 45 trên sóng VTV1 vào 23h25.</span></span></div><span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: rgb(255, 255, 204); font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px; font-family: arial;font-family:'Times New Roman';font-size:100%;" ><span class="Apple-style-span" style="line-height: 21px; text-align: justify;"><div class="parentfolder-content" style="margin: 10px 0px 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;font-family:inherit;font-size:14px;"><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">Được làm với phong cách “vừa đi, vừa khám phá”, loạt ký sự đang dần hé mở những góc nhìn mới mẻ của người phương Nam về Hà Nội. Một Hà Nội xưa cũ, thâm trầm và lặng lẽ? Hay là “đại công trường” của một thủ đô đang thời kỳ mở rộng? Vẻ đẹp tiềm ẩn của đất Hà Thành sẽ được những người đứng sau máy quay khám phá.</span></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">Để có được những thước phim chất lượng, đạo diễn Đỗ Bèn và đoàn làm phim của mình đã làm việc miệt mài hơn 1 năm nay qua những chuyến bay Hà Nội - Sài Gòn không ngừng nghỉ. Ngay cả trong đêm 30 Tết, đáng ra phải được đoàn tụ cùng gia đình, thì nhóm phải vác máy quay rong ruổi khắp phố phường Hà Nội để ghi lại những khoảnh khắc giao thừa. Kết quả là những thước phim đầy cảm xúc về Hà Nội ấy đã<b>đoạt giải B báo chí Quốc gia về Nghìn năm Thăng Long</b><span class="Apple-converted-space"> </span>ngày 4</span>-<span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">10 vừa qua.</span></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">Lắng nghe những tâm sự của Đạo diễn Đỗ Bèn về hành trình cùng “Thăng Long - ngàn năm thương nhớ”</span>, có thể<span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI"><span class="Apple-converted-space"> </span>ít nhiều hiểu được tấm lòng của người con Nam Bộ hướng về thủ đô Hà Nội.</span></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><b><i><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">- Có mặt ở Hà Nội đúng dịp đại lễ, đoàn làm phim của anh có ghi được nhiều cảnh thú vị không?</span></i></b></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">- Cũng không nhiều lắm, vì đợt đại lễ này rất đông nên khó</span><span class="Apple-converted-space"> </span>chọn<span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>cản<span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">h quay. Chúng tôi chỉ cố gắng chộp được những khoảnh khắc thú vị của không khí này thôi.</span></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><i><b><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">- Nhưng những ngày đại lễ rất đặc biệt?!</span></b></i></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">- Thực ra loạt ký sự “Thăng Long - ngàn năm thương nhớ” không chỉ có đại lễ. Đó là một bộ phim trải dài nói về lịch sử, văn hóa, địa lý của Hà Nội nói chung. Đại lễ chỉ là một điểm nhấn của bộ phim.</span></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><b><i><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">- Từ miền Nam ra đây làm phim về Hà Nội nhóm của anh có gặp nhiều khó khăn không?</span></i></b></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">- Điều khó khăn nhất đối với chúng tôi là khâu tổ chức. Ra Hà Nội với thời gian quay rất nhanh, kinh phí có hạn, ngoài ra phải liên hệ đủ thứ. Thứ nữa là mình biết không nhiều về Hà Nội nên cả đoàn phải làm việc cật lực. Bên cạnh đó, Hà Nội giai đoạn này đang là một “đại công trường” nên ghi hình rất khó.</span></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><b><i><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">- Một thành phố có bề dày lịch sử như Hà Nội có khiến anh mất nhiều công sức tìm hiểu?</span></i></b></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">- Trước khi đi chúng tôi đã tìm hiểu thông tin trên mạng và sách báo về Hà Nội. Nhưng thông tin trên mạng phải dè chừng, mình có những cái mình đọc thấy có nhưng khi đến nơi thì không phải. Sách về lịch sử Hà Nội không ít nhưng chưa có hội đồng thẩm định tính đúng sai, lại có ý kiến nhiều chiều. Ví dụ, có sách nói núi<span class="Apple-converted-space"> </span></span>S<span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">ưa là núi Nùng, nhưng có sách lại nói núi Nùng ở ngay điện Kính Thiên. Với suy nghĩ, trách nhiệm với bộ phim là của chính mình, vì khó xác định như thế nên chúng tôi không nhờ đến cố vấn mà thay vào đó là đưa ý kiến của những nhà nghiên cứu có uy tín vào phóng sự. Họ sẽ tự chịu trách nhiệm về nhận định của mình.</span></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><b><i><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">- Với phong cách vừa đi vừa khám phá, chắc hẳn loạt ký sự sẽ có nhiều cảnh quay ngẫu hứng?</span></i></b></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">- Để chuẩn bị cho bộ phim, đoàn phải tìm hiểu rất nhiều thông tin về Hà Nội trước đó, nhưng muốn hay, phải do những cảm xúc ngẫu nhiên. Tết năm ngoái, chúng tôi đến Bát Tràng để quay cảnh chuẩn bị cho giao thừa. Dù có liên hệ trước và định quay rất bình thường, nhưng ngay lúc đó, tự nhiên mình thấy cái Tết của Hà Nội rất giống với cái Tết ở miền Nam. Cảm xúc đến ngay tức thì nên thành ra lời bình hoàn toàn mang cảm xúc của người thực hiện chương trình đang đứng tại chỗ viết về suy nghĩ của mình về Hà Nội như một lời tự sự.</span></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><b><i><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">- Nhiều người nói rằng Hà Nội bây giờ không còn cổ kính nữa. Anh nghĩ sao?</span></i></b></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">- Cái đó là tùy từng suy nghĩ của mỗi người thôi. Nếu một người làm phim đi phớt qua họ sẽ thấy Hà Nội không còn cổ kính nữa. Nhưng những người làm phim như chúng tôi sẽ có góc nhìn riêng của mình. Nếu đi qua một con đường, người bình thường sẽ thấy nó đen ngòm, nhưng nếu mình nhìn dưới góc độ văn hóa sẽ thấy bao thế hệ người đã đi qua con đường đó. Nói về mặt trái của phố phường rất dễ, nói về một Hà Nội yêu thương mới khó. Lấy hiện thực hôm nay để nói rằng quá khứ của nó đã từng đẹp như thế. Nhiệm vụ của chúng tôi là tìm ra cái đẹp của Hà Nội.</span></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><i><b><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">- Phản hồi của người dân T</span>P<span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI"><span class="Apple-converted-space"> </span>Hồ Chí Minh với loạt ký sự này thế nào?</span></b></i></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">- Đa số người theo dõi đều rất thích vì bộ phim được làm theo một cách rất khác.</span><span class="Apple-converted-space"> </span><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">Ban đầu nhiều người cho rằng nó sẽ thất bại vì mang tính tuyên truyền, thứ nữa là Hà Nội đã được nói đến nhiều rồi còn gì đâu mà quay. Nhưng khi phát sóng, nhiều đồng nghiệp bất ngờ và theo dõi bộ phim rất kỹ. Thậm chí có những người nhiệt tình, thấy gì chưa hay là góp ý liền.</span></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><i><b><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">- “Một cách rất khác” ở đây nghĩa là gì, thưa anh?</span></b></i></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">- Là mình nhìn Hà Nội dưới chiều sâu của nó. Chiều sâu của cuộc sống người hôm nay và người ngày xưa để thấy được vẻ đẹp ẩn chứa bên trong. Gặp một con ngõ nhỏ, lúc đầu chúng tôi kêu lên “trời ơi, Hà Nội sao có những con ngõ kỳ thế” nhưng đi vào lịch sử thấy ngày xưa con ngõ này từng là hầm, địa đạo... Những ngày đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, những người dân phố cổ từng đục tường liên thông các ngôi nhà giữa các con phố để cho quân ta di chuyển đánh giặc. Rồi thời Hà Nội 12 ngày đêm khói lửa, rất nhiều gia đình đã tự đào hầm trong nhà hay ngoài ngõ làm nơi trú ẩn tránh bom. Hiểu được lịch sử, mới thấy nó đẹp thế nào. Hay như về Cự Đà, có những ngõ “Lễ Nghĩa”, “Trí Tín” để tìm lại dấu vết của nền móng giáo dục xưa. Hoặc ở đường Thụy Khê có cổng làng ghi lại là “Mỹ tộc hạ phong” do vua phong cho làng có thuần phong mỹ tục thì mình mới hiểu là tại sao người Tràng An lại được coi là thanh lịch.</span></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><i><b><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">- Anh và đoàn làm phim đã thực hiện một “cuộc điền dã lớn về Thăng Long - Hà Nội” để hoàn thành 140 tập ký sự. Cảm xúc của anh trong suốt hành trình là gì?</span></b></i></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">- Nhiều lắm! Nhưng có lẽ cảm xúc mạnh nhất của cá nhân tôi chính là những gì mà tôi đã gửi gắm trong lời bình tập 1 “Hà Nội trong tôi” và tập 35 “Hà Nội nỗi nhớ” của loạt ký sự.</span></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;"><b><i><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">- Cám ơn anh về những cảm xúc rất chân thành về Hà Nội.</span></i></b></p><table id="table5" style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; border-collapse: separate; color: rgb(204, 255, 255);font-family:inherit;font-size:14px;" bg="" width="100%" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3"><tbody style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;font-family:inherit;font-size:14px;"><tr style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;font-family:inherit;font-size:14px;"><td style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; text-align: left; font-weight: normal;font-family:inherit;font-size:14px;"><p style="margin: 0px 0px 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;" align="justify">Đạo diễn Đỗ Bèn là g<span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">ương mặt gạo cội và có nhiều kinh nghiệm làm phim ký sự tại Hãng phim truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh (TFS). Anh đã từng đoạt nhiều giải thưởng lớn về phóng sự, ký sự như: “Vui buồn với Di tích Cát Tiên” - Huy chương vàng Liên hoan Truyền hình toàn quốc năm 2002,<span class="Apple-converted-space"> </span></span>“Người thêm sắc cho hoa” Huy chương Bạc liên hoan Truyền hình toàn quốc lần thứ 26<span class="Apple-converted-space"> </span><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">“</span>Cô giáo làng Vân” - Huy chương Bạc liên hoan Truyền hình toàn quốc lần thứ 26 - 2007 v<span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">à gần đây nhất là phóng sự<span class="Apple-converted-space"> </span></span>“Người giải mã cồng chiêng” đoạt giải cánh diều bạc 2009<span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">. Loạt ký sự “Thăng Long - Ngàn năm thương nhớ” cũng đã đoạt giải B báo chí quốc gia về đề tài 1000 năm Thăng Long diễn ra tại Hà Nội ngày 4</span>-<span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">10</span>-<span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">2010.</span></p></td></tr></tbody></table><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;" align="right"><b>Đ<span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI">I</span>ỆP<span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>TRẦN<span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI"><span class="Apple-converted-space"> </span>(thực hiện)</span></b></p><p style="margin: 0px 0in 11px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline; line-height: 1.3;font-family:inherit;font-size:14px;" align="right"><b><span style="margin: 0px; padding: 0px; border-width: 0px; outline-width: 0px; vertical-align: baseline;" lang="VI"><a href="http://www.nhandan.com.vn/cmlink/nhan-dan-i-n-t/th-i-s/v-n-hoa/1000-n-m-th-ng-long-ha-n-i/ha-n-i-trong-m-t-ai/hanh-trinh-cung-th-ng-long-nga-n-n-m-th-ng-nh-1.266483#qvXCV4xDo7DR">Đăng trên Nhân dân điện tử ngày 8.10.2010</a><br /></span></b></p></div></span></span>Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-2402952665157780822010-09-27T20:43:00.003-07:002010-09-30T09:07:56.741-07:00CHÚT HÀ NỘI CỦA GIÁO SƯ TRẦN QUANG HẢI<div style="text-align: justify;"><a style="font-family: arial;" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://2.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TKFlOwk_BII/AAAAAAAAA4E/qcRK3c26RVE/s1600/GSHai+_01+-+Copy.JPG"><img style="display: block; margin: 0px auto 10px; text-align: center; cursor: pointer; width: 293px; height: 400px;" src="http://2.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TKFlOwk_BII/AAAAAAAAA4E/qcRK3c26RVE/s400/GSHai+_01+-+Copy.JPG" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5521805922365539458" border="0" /></a><b style=""><span style="font-family: arial;font-size:100%;">Là một người con của miền sông nước Nam Bộ lại sống xa quê hương, nhưng đối với GS.Trần Quang Hải, người con trai trưởng của GS.Trần Văn Khê đã nối tiếp cha đeo đuổi sự nghiệp bảo tồn và truyền bá âm nhạc cổ truyền của Việt Nam ra thế giới, Hà Nội vẫn có điều gì đó để ông phải nhớ. </span><o:p></o:p></b></div> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;">Ông nói rằng từ bé mình chỉ biết Hà Nội qua sách vở và chỉ 8 năm trước, ông mới lần đầu tiên ông đặt chân lên mảnh đất này. Nhưng, dù chỉ đến với thủ đô qua những chuyến công tác ngắn ngày, ông vẫn kịp có nhiều trải niệm với nơi đây. </p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;">Người ta từng thấy “ông già” Trần Quang Hải vừa say sưa chìm đắm với nhạc ca trù ở cửa đình sau đó đã lại xắn tay đệm đàn muỗng cho nhóm hiphop Bigtoe thể hiện những động tác múa cuồng nhiệt ngay giữa đường phố Hà Nội. Xem ra, cái tuổi 66 của ông vẫn chưa phải là già.</p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;">Dăm điều đó thôi đã thấy tò mò về một chút Hà Nội của Trần Quang Hải – một nhà nghiên cứu âm nhạc, một người bạn và một người con xa xứ.</p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;"><i style="">- Thưa ông, tại sao ông lại “gặp” Hà Nội muộn vậy?<o:p></o:p></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;">Tôi rời Việt <st1:place st="on"><st1:country-region st="on">Nam</st1:country-region></st1:place> từ năm 1961 khi còn rất trẻ. Du học, làm việc rồi nghiên cứu dân tộc nhạc học....cuộc sống cứ thế cuốn đi cho đến năm 2002 tôi mới được mời về Việt Nam để thực hiện một chương trình âm nhạc. Thật hữu duyên khi đó là chương trình nói về cảm giác của một nhạc sĩ Việt <st1:place st="on"><st1:country-region st="on">Nam</st1:country-region></st1:place> về âm nhạc cổ và tân của nước Việt sau 40 năm xa cách. Cũng trong dịp ấy, lần đầu tiên tôi được đến Hà Nội.</p><p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: georgia;"><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://3.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TKFlPM674iI/AAAAAAAAA4M/HOUdJtSYCp0/s1600/GSHai_02+-+Copy.JPG"><img style="display: block; margin: 0px auto 10px; text-align: center; cursor: pointer; width: 400px; height: 267px;" src="http://3.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TKFlPM674iI/AAAAAAAAA4M/HOUdJtSYCp0/s400/GSHai_02+-+Copy.JPG" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5521805929973801506" border="0" /></a></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;"><i style="">- Cảm giác của lần đầu ấy như thế nào?<o:p></o:p></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;">Bạn biết không, trước đó Hà Nội với tôi là một thế giới mới lạ mà tôi chỉ biết qua sách vở, phim ảnh chứ chưa từng đặt chân tới. Lúc ấy, tôi đã 58 tuổi rồi mà vẫn không kìm được sự hồi hộp, rạo rực vừa có chút nôn nao muốn nhìn thấy thủ đô của xứ Việt. Một cảm xúc kỳ lạ, muốn trào nước mắt.</p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;">- <i style="">Từ buổi ấy đến nay ông đã có nhiều cơ hội tiếp xúc với đời sống cổ nhạc đất Hà thành. Ông đánh giá thế nào về việc lưu giữ vốn cổ âm nhạc của người Hà Nội?</i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;">Ở Hà Nội tập trung khá nhiều thể loại cổ nhạc miền Bắc nhưng mỗi loại đều có một số phận. Khi hát Xẩm tại chợ Đồng Xuân thu hút khá nhiều dân chúng tới xem thì những buổi biểu diễn Quan Họ, Ca Trù tuy được tổ chức thường xuyên nhưng chưa được như mong muốn. Nếu Chầu Văn được hồi phục chỗ đứng trong lòng người dân Hà Nội thì múa rối nước rất được du khách ngoại quốc ưa chuộng. </p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;">Tôi nghĩ giá nghệ nhân có nơi trình diễn thường xuyên, đồng thời cổ động dân Hà Nội tham gia hỗ trợ các sinh hoạt này thì mọi chuyện sẽ tốt hơn. Ngoài ra, viện âm nhạc và nhạc viên nên có những buổi giới thiệu nhạc cổ truyền cho giới trẻ học đường từ tiểu học đến trung học.<br /></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;"><i style="">- Nói đến giới trẻ, hình như ông đã từng đệm đàn muỗng cho một nhóm nhảy hiphop ngay trên đường phố Hà Nội?</i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;">Đó là vào tháng Giêng năm 2010. Lúc ấy tôi dùng muỗng để thử nghiệm cho các bạn trẻ thấy là có thể dùng những nhạc cụ cổ truyền trong loại nhảy hip hop. Kết quả là đầy triển vọng trong tương lai. Vì thế, trong hội thảo quốc tế ICTM về dân tộc nhạc học tại Hà Nội tháng 7 vừa qua, một lần nữa các em lại nhảy trên nền của đàn môi. Cũng trong dịp này, một tham luận về đề tài đối chiếu Hát Xẩm và Hip hop và ứng dụng của nó là nhảy hiphop trên nền Xẩm cũng được đón nhận nhiệt tình.</p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;"><i style="">- Có một bài viết nói rằng, tuy ca trù có ở nhiều nơi (theo thống kê là 14 tỉnh thành), nhưng có thể coi ca trù là “dân ca của Hà Nội”, ông thấy đánh giá này thế nào?<o:p></o:p></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: georgia;"><span style="font-family: arial;">Tôi không cho Ca Trù là “dân ca của Hà Nội” vì đa số dân Hà Nội không hiểu gì về Ca Trù. Thể loại âm nhạc này chỉ được “tái sinh” sau khi bà Quách Thị Hồ được tôn vinh ở hải ngoại và được phong tặng chức Nghệ sĩ nhân dân. Ca Trù được “sống lại” từ vài mươi năm nay thôi. </span><br /></p><p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: georgia;"><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://4.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TKFlPQCzO7I/AAAAAAAAA4U/pm9CbXPh_uo/s1600/GSHai_03+-+Copy.JPG"><img style="display: block; margin: 0px auto 10px; text-align: center; cursor: pointer; width: 400px; height: 267px;" src="http://4.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TKFlPQCzO7I/AAAAAAAAA4U/pm9CbXPh_uo/s400/GSHai_03+-+Copy.JPG" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5521805930812095410" border="0" /></a></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;"><i style="">- Hoàng Thành Thăng Long vừa được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới, liệu hỏi một Giáo sư âm nhạc học về việc nên bảo tồn như thế có nào có được không, thưa ông?<o:p></o:p></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;">Theo tôi, cũng như văn hóa phi vật thể, việc lưu giữ các di tích lịch sử ở Hà Nội rất khẩn cấp. Theo định nghĩa của di sản văn hóa thế giới, thì một nơi được chọn sẽ không được thay đổi bất cứ gì và phải tôn trọng và bảo trì cẩn thận. Đó là việc làm của những chuyên gia khảo cổ và của chính quyền.</p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;">- <i style="">Xin gác lại câu chuyện về chuyên môn, thế còn những người bạn Hà Nội của ông thì sao?</i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;">Họ đã cho tôi những kỷ niệm đẹp bằng sự nồng hậu và thân tình. Qua những cuộc gặp gỡ với các nhóm nghệ nhân, mà thực là những người bạn, tôi hiểu thêm về giá trị của cổ nhạc và đời sống muôn mầu của nó ở đất Hà thành. Nguyễn Thị Minh Châu, Bùi Trọng Hiền, Lê Văn Toàn và những nghiên cứu viên ở Viện Âm nhạc với sự nghiêm túc và nhiệt tình hiếm có của mình đã giúp tôi mở rộng tầm mắt về sinh hoạt âm nhạc ở Việt Nam. Đó còn là tình thân khi chính họ và những người bạn nhỏ thân thiết khác đã đưa tôi đi khám phá Hà Nội và những món ăn “đặc sản” nổi tiếng ở đây. Điều này thực sự rất thú vị!</p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;"><i style="">- Được biết, vừa rồi ông đã tặng cho Viện âm nhạc Việt <st1:place st="on"><st1:country-region st="on">Nam</st1:country-region></st1:place> một bộ sách và đĩa hát rất quí. Nhưng hình như trước đó mấy năm, ông còn gợi ý cho một nhóm nghiên cứu sang pháp đưa về Việt <st1:country-region st="on"><st1:place st="on">Nam</st1:place></st1:country-region> một số tài liệu quí của viện bảo tàng con người Pháp nhưng vì một lý do nào đó không thành công?<o:p></o:p></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;">Việc này tùy thuộc vào điều kiện tài trợ mà lúc đó chưa thể thực hiện được. Tôi chỉ mang về một số nhỏ tài liệu cho thấy bộ môn dân tộc nhạc học ở xứ người như thế nào. Đó là dự án trong tương lai là làm sao mang về Việt <st1:country-region st="on">Nam</st1:country-region> tất cả sách vở, đĩa hát, nhạc cụ mà tôi muốn trao lại cho Việt <st1:place st="on"><st1:country-region st="on">Nam</st1:country-region></st1:place>. Điều kiện duy nhất để thực hiện là phải có tiền để trả kinh phí cho việc chuyển những tài liệu này từ Pháp về Việt <st1:place st="on"><st1:country-region st="on">Nam</st1:country-region></st1:place>.</p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;"><i style="">- Nếu Paris hoa lệ, thủ đô của nước Pháp là nơi ông định cư, thì Hà Nội, thủ đô của quê hương yêu dấu có ý nghĩa thế nào với ông?</i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;">Dù là người sinh ra tại một miền khác và lớn lên ở xứ Pháp, Hà Nội đã mang lại cho tôi hình ảnh của nền văn minh, văn hóa và nghệ thuật của dân tộc Việt <st1:country-region st="on"><st1:place st="on">Nam</st1:place></st1:country-region>. Đó thực sự là niềm tự hào có một thành phố quê hương nghìn năm văn vật, đầy những di tích lịch sử mà lúc nhỏ tôi chỉ biết qua sách vở.</p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;">- <i style="">Xin cám ơn ông về cuộc trò chuyện thú vị này!</i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: right; font-family: arial;" align="right"><b style="">Điệp Trần </b><i style="">(thực hiện)</i><b style=""><o:p></o:p></b></p><p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: right; font-family: arial;" align="right"><i><span class="Apple-style-span" ><b>Đăng trên báo Thời Nay ngày 27.9.2010</b></span></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; font-family: arial;"><b style="">Chú thích ảnh:<o:p></o:p></b></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; font-family: arial;"><b style="">Ảnh 1: </b><i style="">Với Giáo sư Trần Quang Hải, khám phá Hà Nội thực sự thú vị</i><b style=""><o:p></o:p></b></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; font-family: arial;"><b style="">Ảnh 2: </b><i style="">Phút ngẫu hứng của GS.Trần Quang Hải với những người bạn Hà Nội.</i><b style=""><o:p></o:p></b></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; font-family: arial;"><b style="">Ảnh 3: </b><i style="">GS.Trần Quang Hải biểu diễn chơi đàn môi tại Hội thảo quốc tế ICTM về âm nhạc dân tộc</i><b style=""><o:p></o:p></b></p> <p class="pbody" style="text-align: justify; font-family: arial;"><b style=""><i style="">Thông tin thêm</i></b><b style=""><i style=""><span style="" lang="VI"><o:p></o:p></span></i></b></p> <div style="border: 1pt solid windowtext; padding: 1pt 4pt; font-family: georgia;"> <p class="pbody" style="text-align: justify; border: medium none; padding: 0in; font-family: arial;"><i style="">GS.Trần Quang Hải là con trai trưởng của GS.Trần Văn Khê, người </i><i style=""><span style="" lang="VI">có công to lớn trong việc truyền bá âm nhạc cổ truyền Việt Nam ra thế giới. Ông đã trình diễn hơn 3000 buổi giới thiệu nhạc Việt tại 65 quốc gia, giảng dạy tại hơn 100 trường đại học trên thế giới và tham dự hơn 130 đại hội liên hoan quốc tế nhạc truyền thống.<o:p></o:p></span></i></p> <p class="pbody" style="text-align: justify; border: medium none; padding: 0in; font-family: arial;"><i style=""><span style="" lang="VI">Tuy nối gót cha theo đuổi sự nghiệp bảo tồn cổ nhạc Việt Nam, song GS.Trần Quang Hải thiên về ứng dụng, biểu diễn và thuyết trình giới thiệu âm nhạc dân tộc học. Quan điểm nghiên cứu của ông là kết hợp chất nhạc cổ truyền của nhiều dân tộc, pha trộn tùy hứng với jazz, nhạc đương đại với nhiều loại nhạc khí và kỹ thuật giọng hát để tạo thành một loại nhạc mới lạ mang tính ứng dụng. Ngoài ra, ông còn được biết đến như một chuyên gia về đồng song thanh và đàn muỗng. Kết quả, hơn 400 bản nhạc cho đàn tranh, đàn môi, muỗng, đồng sonh thanh, nhạc tùy hứng và đương đại của ông đã ra đời.<o:p></o:p></span></i></p> <p class="pbody" style="text-align: justify; border: medium none; padding: 0in; font-family: arial;"><i style=""><span style="" lang="VI">Hiện, GS.Trần Quang Hải đang làm đại diện của Việt Nam (ủy viên) tại Hội đồng âm nhạc truyền thống quốc tế (ICTM).<o:p></o:p></span></i></p> <p class="pbody" style="text-align: right; border: medium none; padding: 0in;" align="right"><b style=""><i style=""><span style="" lang="VI"><span style="font-family: arial;">Tóm lược từ tranquanghai.info</span><o:p></o:p></span></i></b></p> </div>Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-84795757904899169992010-09-27T20:37:00.000-07:002010-10-01T01:07:50.535-07:00Nhà phê bình âm nhạc Nguyễn Thị Minh Châu: VẺ ĐẸP CỦA HÀ NỘI ĐỀU TÌM THẤY TRONG ÂM NHẠC<div style="text-align: justify;"><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://2.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TKFjhGg2a0I/AAAAAAAAA38/rrnQIrXzJv4/s1600/Nguyen+Thi+Minh+Chau.jpg"><img style="display: block; margin: 0px auto 10px; text-align: center; cursor: pointer; width: 284px; height: 400px;" src="http://2.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TKFjhGg2a0I/AAAAAAAAA38/rrnQIrXzJv4/s400/Nguyen+Thi+Minh+Chau.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5521804038468168514" border="0" /></a><span style="font-family:arial;">Đã viết những cuốn sách nghiên cứu phê bình âm nhạc như </span><i style="font-family: arial;">Phần Nhạc mới</i><span style="font-family:arial;"> trong bộ </span><b style="font-family: arial;"><i style="">Hợp tuyển tài liệu nghiên cứu – lý luận – phê bình âm nhạc thế kỷ XX</i></b><span style="font-family:arial;"> (2003), </span><b style="font-family: arial;"><i style="">Giao hưởng một đời người</i></b><span style="font-family:arial;"> (2007), </span><b style="font-family: arial;"><i style="">Nhà phê bình âm nhạc, anh là ai?</i></b><span style="font-family:arial;"> (2008) và gần đây nhất là cuốn </span><b style="font-family: arial;"><i style="">Đây Thăng Long, đây Đông Đô, đây Hà Nội</i></b><span style="font-family:arial;"> (2009), Nguyễn Thị Minh Châu được đánh giá là cây bút điêu luyện, sắc sảo hiếm thấy trong giới phê bình âm nhạc. </span><o:p></o:p> </div><p class="MsoNormal" face="arial" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify;">Sinh ra và lớn lên tại Hà Nội, hàng chục năm xa Hà Nội, giờ trở lại làm dân tạm trú ở Hà Nội, số phận luôn “buộc” vào chị những mối duyên nợ với Hà Thành. Có thể thấy phần nào mối duyên nợ ấy trong cuộc trò chuyện với chị.<b style=""><o:p></o:p></b></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; font-family: arial;"><i style="">- Tại sao chị viết cuốn sách <b style="">Đây Thăng Long, đây Đông Đô, đây Hà Nội</b>?<o:p></o:p></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; font-family: arial;">Nhiều người tin rằng Hà Nội là thành phố có nhiều ca khúc nhất thế giới, thậm chí còn muốn thu gom cho đủ con số 1000 nhân dịp chào mừng 1000 năm Thăng Long - Hà Nội. Tôn vinh Hà Nội bằng cách chỉ chạy theo những con số thì rõ là nhiễm căn bệnh thành tích rồi. Số lượng chưa nói được gì, điều quan trọng là chất lượng nghệ thuật của cái số lượng ấy lại chưa được khám phá. Nói về bài hát, các nhà bình luận thường dựa trên nội dung đề tài và “tán” theo lời ca, nửa còn lại làm nên giá trị một ca khúc là ngôn ngữ âm nhạc lại luôn bị lờ đi. Ngoài ra còn một mảng hết sức quan trọng là nhạc giao hưởng, thính phòng và hợp xướng rất ít được nhắc tới. Chính khí nhạc mới là yếu tố quyết định cho âm nhạc chuyên nghiệp Việt <st1:place st="on"><st1:country-region st="on">Nam</st1:country-region></st1:place> hội nhập với diễn đàn quốc tế. Cuốn sách này là bước đầu khám phá giá trị tượng đài Hà Nội bằng âm thanh không chỉ qua nghệ thuật biểu hiện của lời ca, mà quan trọng hơn, đó là âm nhạc.<span style=""> </span><o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; font-family: arial;"><i style="">- Cảm nhận suốt chiều dài hơn 70 năm của các nhạc phẩm về Hà Nội, liệu chị có thể phác vài nét về đề tài nội dung của bức tranh âm nhạc này? <o:p></o:p></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; font-family: arial;">Những nét đặc trưng của Hà Nội đều có thể tìm thấy trong âm nhạc. Trước hết đây là thành phố sông hồ: sông Hồng như một biểu tượng quê hương, hồ Gươm linh thiêng trong màu sắc huyền thoại, hồ Tây lãng mạn trong cảm xúc tình yêu... Hà Nội còn là thành phố bốn mùa, trong đó mùa thu được nhắc tới nhiều nhất vì liên quan đến những sự kiện lịch sử của Thủ đô và đó cũng là mùa của tình yêu. Còn có rất nhiều hình ảnh tiêu biểu khác: phố phường Hà Nội xưa và nay, thiếu nữ Hà Nội duyên dáng và dịu dàng, con người Tràng An hào hoa và thanh lịch, truyền thống Hà Nội văn hiến và hào hùng...<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; font-family: arial;"><i style="">- Và có thể thấy gì về ngôn ngữ âm nhạc trong tác phẩm về thủ đô? <o:p></o:p></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; font-family: arial;">Nhờ số lượng phong phú nên chỉ riêng những tác phẩm về Hà Nội cũng đã phản ánh những nét chính của nền âm nhạc mới Việt <st1:place st="on"><st1:country-region st="on">Nam</st1:country-region></st1:place>. Trước hết là tính phổ cập và chất ca xướng nhờ sử dụng chất liệu dân ca. Vì là nơi hội tụ tinh hoa đất nước nên ở đây gặp đủ mặt dân ca dân vũ của ba miền Bắc - Trung - <st1:place st="on"><st1:country-region st="on">Nam</st1:country-region></st1:place>. Xuất hiện nhiều hơn cả là phong cách ả đào, dù ca trù không phải là “đặc sản” riêng của Hà thành, có lẽ cái chất ngâm ngợi, sâu lắng và tinh tế của ca trù rất hợp với tính cách người Hà Nội xưa.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; font-family: arial;">Tính đại chúng và tính thời sự cũng được thấy rõ trong cách sử dụng giai điệu ca khúc trong tác phẩm khí nhạc. Và còn một đặc điểm rất Việt <st1:place st="on"><st1:country-region st="on">Nam</st1:country-region></st1:place>, đó là ngữ điệu tiếng nói có thể biến thành giai điệu âm nhạc không lời.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; font-family: arial;">- Có nh<span style="" lang="VI">ững tác giả, tác phẩm viết về Hà Nội mà chị đặc biệt yêu quí không?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; font-family: arial;"><i style="">- Tựa đề <b style="">Đây thăng long, đây Đông Đô, đây Hà Nội</b> được lấy từ bài hát <b style="">Người Hà Nội</b> của nhà văn Nguyễn Đình Thi, người bố dượng mà chị yêu quí như cha ruột. Chị có thể chia sẻ những kỷ niệm về ông?<o:p></o:p></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; font-family: arial;">Tôi gần ông và chịu ảnh hưởng từ ông nhiều hơn ba ruột. Ông là người Hà Nội gốc, một người “rất Hà Nội”: nho nhã, sâu sắc, uyên bác, khiêm nhường, kín đáo... Ông muốn giữ những kỉ niệm riêng tư cho riêng mình. Tôi giống ông ở điểm này. Nếu nhất định phải chia sẻ thì tôi chỉ có thể kể lại chi tiết mà tôi đã nói trong cuốn <b style=""><i style="">Đây Thăng long, đây Đông Đô, đây Hà Nội...</i></b><i style=""> </i>Vào những ngày cuối trước khi hôn mê ông có dặn tôi nhiều thứ và trong câu chuyện lộn xộn đó ông có nhắc đến <b style=""><i style="">Người Hà Nội</i></b><i style="">.</i> Ông mong được trả lại câu kết như bản gốc chứ đừng thêm cái từ “chiến thắng!” cao vút lên như người ta vẫn hát.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; font-family: arial;">- <i style="">Còn kỉ niệm về Hà Nội?<o:p></o:p></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; font-family: arial;">Với tôi, Hà Nội là tuổi thơ, là mối tình đầu và có lẽ cũng là mối tình cuối. <o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;"><i style="">- Hà Nội đã mở rộng, những con đường chật ních người, một Hà Nội dịu dàng, trầm lắng thì có lẽ chỉ còn trong hoài niệm. Hà Nội giờ đây có còn chút “chất nhạc” nào gợi cảm hứng cho người nghệ sĩ không?<o:p></o:p></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; font-family: arial;">Trong chiến tranh Hà Nội đâu có êm đềm nên thơ mà vẫn gợi cảm hứng cho bao tuyệt phẩm. Dù có ồn ào pha tạp đến đâu thì cuộc sống vẫn đầy ắp những rung động với đủ cung bậc của những hỉ-nộ-ái-ố. Âm nhạc là phương tiện thể hiện ra những cảm xúc đó.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; font-family: arial;"><i style="">- Các bài hát về Hà Nội nổi tiếng phần lớn là những tác phẩm của những thế hệ trước. Gần đây, các nhạc sĩ trẻ có cho ra tác phẩm nào về Hà Nội đáng nghe không? <o:p></o:p></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; font-family: arial;">Khẳng định bây giờ không có tác phẩm hay như thời trước e rằng vội vã. So với trước kia, sáng tác hiện nay nói chung và về Hà Nội nói riêng rõ ràng phong phú hơn không chỉ về số lượng mà cả về phong cách và ngôn ngữ biểu hiện. Được tiếp cận nhiều hơn với thế giới bên ngoài, các nhạc sĩ trẻ luôn tìm tòi thử nghiệm để ngày càng vững vàng hơn trong việc chứng tỏ cái tôi của mình, nhất là trong sáng tác khí nhạc chuyên nghiệp. Cái thiếu là môi trường kích lệ sáng tạo và sự hỗ trợ đưa những tác phẩm chuyên nghiệp đến với công chúng. Chỉ khi tác phẩm được sống bằng âm thanh thực sự thì mới có thể biết nó đáng nghe hay không. Và thời gian sẽ trả lời tác phẩm có giá trị bền lâu hay không. <o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; font-family: arial;"><i style="">- Kỹ sư hay nhìn đời bằng con mắt của những khối hình, nhà toán học thì nhìn đâu cũng thấy logic, thế còn chị, một người đeo đuổi âm nhạc, đã từng cảm nhận cuộc sống đất Hà Thành như những giai điệu bao giờ chưa?<o:p></o:p></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; font-family: arial;">Chẳng những đã từng, mà còn nhiều lần. Tôi đối mặt với những “bức bối” bằng cách viết ca khúc cho riêng mình. Không ít lần giai điệu đã nảy ra trên đường đi và bài hát đã ra đời ngay trên đường phố Hà Nội. Một trong những bài hát không công bố đó có đoạn thế này: Cứ đi cho đời ta/ Biết thế gian gần xa/ Đến khi nào nhận ra/ Không đâu bằng ở nhà. “Nhà” đây chính là Hà Nội.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; font-family: arial;"><i style="">- Chỉ một từ thôi, Hà Nội trong mắt Nguyễn Thị Minh Châu là gì?<o:p></o:p></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; font-family: arial;">Là từ NHÀ viết hoa.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: left; font-family: arial;">- <i style="">Cám ơn chị vì những chia sẻ của mình!</i><span style="font-style: italic;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: right; font-family: arial;" align="right"><span style="font-style: italic;"></span><b style="">Minh Nguyễn (Điệp Trần) </b><i style="">(thực hiện)</i></p><p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: right; font-family: arial;" align="right"><a href="http://www.nhandan.com.vn/tinbai/?top=0&article=184418"><span style="font-weight: bold;">Đăng trên Nhân dân điện tử ngày 27.9.2010</span></a><br /><i style=""><o:p></o:p></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; font-family: arial;"><b style=""><o:p> </o:p></b></p>Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-10180826255836552052010-09-27T20:28:00.000-07:002010-09-27T20:43:04.355-07:00GẶP LẠI MIRANDA ARANA, NGƯỜI PHỤ NỮ MỸ TỪNG “GÂY SỐC” Ở HÀ NỘI<div style="text-align: justify;"><span style="font-size:100%;"><a style="font-family: arial;" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://3.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TKFhsTgivTI/AAAAAAAAA3k/QALpfeYAtGA/s1600/1.+Quyen+and+Miranda+Wedding.jpg"><img style="display: block; margin: 0px auto 10px; text-align: center; cursor: pointer; width: 268px; height: 400px;" src="http://3.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TKFhsTgivTI/AAAAAAAAA3k/QALpfeYAtGA/s400/1.+Quyen+and+Miranda+Wedding.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5521802031911845170" border="0" /></a></span><span style="font-size:100%;"><b style="font-family: arial;font-family:arial;" ><span style="" lang="VI">Cách đây 16 năm, có một cô gái Mỹ làm “chấn động” giới âm nhạc Hà Nội khi đưa ra những phát biểu thẳng thắn về âm nhạc dân tộc cải biên của Việt Nam. Khi ấy, ý kiến của cô đã làm tổn thương những người bảo vệ </span>dòng</b><b style="font-family: arial;font-family:arial;" ><span style="" lang="VI"> nhạc này khi cho rằng âm nhạc cổ truyền </span>đích thực</b><b style="font-family: arial;font-family:arial;" ><span style="" lang="VI"> của Việt </span>Nam </b><b style="font-family: arial;font-family:arial;" ><span style="" lang="VI">không hề có trong môi trường kinh viện mà ở ngoài dân gian, thế giới của những nghệ nhân cổ nhạc thực </span>thụ</b><b style="font-family: arial;font-family:arial;" ><span style="" lang="VI">.<o:p></o:p></span></b></span></div> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >Giờ nhắc lại phản ứng này chắc chắn có người sẽ ngạc nhiên, bởi bấy lâu nay khái niệm </span><span style="font-size:100%;"><i style="">di sản </i><i style=""><span style="" lang="VI">cổ nhạc Việt Nam</span></i></span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" > </span><span style="font-size:100%;">với các</span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" > nghệ nhân đã được mặc định như một lẽ tất yếu. Tuy nhiên, ít ai biết rằng </span><span style="font-size:100%;">cho đến</span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" > thập kỷ 90 của thế kỷ trước, nhiều </span><span style="font-size:100%;">người </span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >trong giới học giả và quần chúng nói chung đều ngộ nhận rằng âm nhạc </span><span style="font-size:100%;">dân tộc </span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >cải biên chính là âm nhạc cổ truyền của Việt Nam. </span><span style="font-size:100%;">Cô gái Mỹ mang cái tên</span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" > Miranda Arana “gây sốc” cũng trong hoàn cảnh ấy!</span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style="font-size:100%;">Ngay sau cuộc hội thảo gây chấn động dư luận với nhiều ý kiến trái chiều trong giới chuyên môn, dù Báo Lao Động cũng đã </span><span style=";font-size:100%;" > </span><span style="font-size:100%;">lập tức lên tiếng bênh vực ý kiến của chị, tháng 6/1994,</span><span style=";font-size:100%;" > <span lang="VI">với một chút thoáng buồn</span></span><span style="font-size:100%;">,</span><span style=";font-size:100%;" > <span lang="VI">chị</span></span><span style="font-size:100%;"> đã nói lời t</span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >ạm biệt những người bạn Việt</span><span style="font-size:100%;"> Nam</span><span style=";font-size:100%;" > <span lang="VI">thân thương</span></span><span style="font-size:100%;"> và lên đường</span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" > về nước. </span><span style="font-size:100%;">Trở về Mỹ, </span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >Miranda</span><span style="font-size:100%;"> nhanh chóng đúc kết toàn bộ những nghiên cứu của mình, chuyển thành đề tài cho luận văn cao học tại trường đại học Wesleyan ở Connecticut. Công trình của chị đã được đánh giá xuất sắc và ngay sau đó được xuất bản thành cuốn sách </span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >“Nhạc dân tộc </span><span style="font-size:100%;">cải biên</span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" > Việt Nam”</span><span style="font-size:100%;"> (Neotraditional Music In Vietnam- 1999). Có thể coi đó là thành quả nghiên cứu lớn nhất của chị sau hành trình </span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >đến dải đất hình chữ S</span><span style="font-size:100%;">, một mảnh đất mà với chị chứa đựng biết bao điều quyến rũ về văn hóa cũng như con người. Tình yêu Việt <st1:place st="on"><st1:country-region st="on">Nam</st1:country-region></st1:place> hẳn thể hiện một phần không nhỏ ở việc chọn lựa người bạn đời của chị - anh Quyền Aranna, một chàng trai Mỹ mang dòng máu Việt. Chị thường tự hào rằng trong gia đình, chị với mẹ chồng và dì ruột của chồng là 3 người đàn bà nói tiếng Việt <st1:place st="on"><st1:country-region st="on">Nam</st1:country-region></st1:place>. Và, chị cũng là người dạy tiếng Việt cho chồng. L</span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >à con dâu của một người mẹ Việt</span><span style="font-size:100%;"> Nam, </span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >Miranda</span><span style="font-size:100%;"> tiếp tục </span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >trải nghiệm những cảm giác thân thương khi khoác lên mình chiếc áo dài </span><span style="font-size:100%;">Việt Nam </span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >trong dịp trọng đại nhất của cuộc đời – ngày cưới. Bắt gặp Miranda với áo dài và đàn tranh trong những lần biểu diễn mới </span><span style="font-size:100%;">thấy </span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >tình cảm của chị dành cho Việt Nam sâu đậm đến nhường nào.</span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >Trò chuyện với chị để hiểu thêm tình cảm của một người bạn Mỹ về Hà Nội, thành phố mến yêu mà chị đã gắn bó suốt thời gian ở Việt Nam.<br /></span></p><p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style="font-size:100%;"><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://2.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TKFhs9pjLsI/AAAAAAAAA30/l2DovNXgYsQ/s1600/3.+choi+dan+tranh.jpg"><img style="display: block; margin: 0px auto 10px; text-align: center; cursor: pointer; width: 400px; height: 300px;" src="http://2.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TKFhs9pjLsI/AAAAAAAAA30/l2DovNXgYsQ/s400/3.+choi+dan+tranh.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5521802043223912130" border="0" /></a></span><span style="font-size:100%;"><i style="">- Chị đã từng ở Việt <st1:country-region st="on"><st1:place st="on">Nam</st1:place></st1:country-region> trong bao lâu?</i><i style=""><span style="" lang="VI"><o:p></o:p></span></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >Phải nói là Hà Nội chứ! Tôi ở đây từ năm 1992 – 1994 khi làm việc cùng các tình nguyện viên Châu Á, dạy tiếng </span><span style="font-size:100%;">A</span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >nh cho sinh viên một số trường đại học ở Hà Nội và nghiên cứu</span><span style="font-size:100%;"> âm nhạc</span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style="font-size:100%;"><i style=""><span style="" lang="VI">- Lần đầu đến Hà Nội, chị có ấn tượng thế nào về thành phố này?<o:p></o:p></span></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >- Với tôi, Hà Nội rất đẹp với rất nhiều hồ, kiến trúc </span><span style="font-size:100%;">P</span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >háp cổ, những ngôi chùa, khu chợ và các con phố toàn xe đạp. Bạn biết đấy, thời điểm đó xe đạp là phương tiện di chuyển chủ yếu của người Hà Nội mà.</span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style="font-size:100%;"><i style=""><span style="" lang="VI">- Thế còn cuộc sống ở nơi đây thì sao? <o:p></o:p></span></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >- Hồi ấy, thỉnh thoảng tôi vẫn bắt gặp những cụ già và cháu bé xúng xính trong những bộ cánh rất cổ truyền. Rồi còn cách mọi người đi trên phố, làm thế nào mà họ có thể di chuyển được giữa một dòng xe cộ náo nhiệt và chật cứng đến vậy? Nhưng dạo chơi khắp phố phường bằng xe đạp thật thú vị, tôi có thể ghé vào một quán cà phê ven hồ và ngồi đó cả ngày ngắm nhìn mọi người đi lại. À, tôi còn rất thích những gánh hàng rong với đủ món ngon Hà Nội nữa!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style="font-size:100%;"><i style=""><span style="" lang="VI">- Thế thì chắc là chị được thưởng thức nhiều đặc sản ở Hà Nội lắm nhỉ?<o:p></o:p></span></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >- Có thể bạn sẽ buồn cười, nhưng tôi thích nhất là quà vặt ăn sáng ở Hà Nội. Tào phớ với nước đường cho thêm chút gừng này, đủ các thứ xôi - xôi lạc, xôi đậu, xôi ngô..., lại còn phở nữa chứ!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style="font-size:100%;"><i style=""><span style="" lang="VI">- Thế còn người Hà Nội thì sao?<o:p></o:p></span></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >- Tôi rất thích sự nghị lực của con người Hà Nội. Ai cũng thân thiện và cầu tiến. Tôi có cảm giác lúc nào họ cũng hăng hái học và tiếp nhận những thứ mới, những thử thách mới để cải thiện cuộc sống sau nhiều năm vất vả. Những nghệ sĩ mà tôi từng gặp rất say mê loại nghệ thuật mà mình đeo đuổi, họ thực sự tự hào về lịch sử và văn hóa của nước mình. <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >- <i style="">Chắc chị có bạn thân ở Hà Nội chứ nhỉ?</i><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >- Ồ, có chứ, nhiều là đằng khác. Những người bạn của tôi rất hay và thông minh, như Bùi Trọng Hiền chẳng hạn. Nhờ có anh ấy mà tôi biết nhiều hơn về âm nhạc cổ truyền Việt Nam, điều mà thực sự nhiều người ngoại quốc rất mơ hồ. Anh đã truyền tình yêu với cổ nhạc Việt cho tôi và điều ấy đã khích lệ tôi rất nhiều để hiểu hơn về âm nhạc, lịch sử và văn hóa của quê hương anh.</span></p><p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style="font-size:100%;"><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://4.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TKFhsieG4eI/AAAAAAAAA3s/6SUwfR1t0ss/s1600/2.+hoa+tau+co+nhac+o+HN..jpg"><img style="display: block; margin: 0px auto 10px; text-align: center; cursor: pointer; width: 400px; height: 365px;" src="http://4.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TKFhsieG4eI/AAAAAAAAA3s/6SUwfR1t0ss/s400/2.+hoa+tau+co+nhac+o+HN..jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5521802035928162786" border="0" /></a></span><span style="font-size:100%;"><i style=""><span style="" lang="VI">- Tại sao chị lại chọn một đề tài rất “hóc” là nhạc dân tộc cải biên để làm luận văn thạc sĩ của mình?<o:p></o:p></span></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >- Chuyện kể ra cũng khá dài. Tôi từng có thời gian làm việc tại trại tị nạn của những người Indonesia tại Philippines. Ở đấy, tôi có cơ hội học tiếng Việt và tiếp xúc với một số gia đình nghệ nhân. Vì vậy tôi đã biết đến đàn tranh và lần đầu tiên được nghe những giai điệu của đất nước Việt Nam. Vì thế, khi đến Hà Nội, việc đầu tiên của tôi là tìm gặp các nghệ sĩ chơi nhạc dân tộc. Nhưng sau mấy tháng vật lộn tìm hiểu nhiều nhóm biểu diễn nhạc dân tộc, tôi khá nản lòng vì </span><span style="font-size:100%;">n</span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >ó không giống cái tôi cần tìm. Khi tôi gặp Giáo sư Tô Ngọc Thanh và anh Bùi trọng Hiền, mọi thứ đã thay đổi. Hai người giới thiệu tôi đến gặp những người có thể dạy tôi thứ âm nhạc mà tôi thực sự muốn học. Đó cũng là lúc tôi nhận ra ở đây có hai giới rất khác biệt: âm nhạc dân tộc của những người được đào tạo trong nhà trường và âm nhạc của những nghệ nhân dân gian. Điều đó đã thôi thúc tôi phải tìm hiểu.<i style=""><o:p></o:p></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style="font-size:100%;"><i style=""><span style="" lang="VI">- </span>Chị có biết là quan điểm của chị vào những năm 1994 rất gây tranh cãi, nhưng đến giờ nó lại là một thực tế hiển nhiên được công nhận. Các nghệ nhân cổ nhạc bây giờ đã có một vị thế khác hẳn so với thời chị ở Hà Nội. Họ được trân trọng và tôn vinh hơn. Những nhạc sĩ nhạc dân tộc cải biên cũng không còn được coi là đại diện ưu tú cho nhạc dân tộc như trước nữa. Vào thời điểm đó bản tham luận của chị rất nổi tiếng trong dư luận âm nhạc Việt <st1:place st="on"><st1:country-region st="on">Nam</st1:country-region></st1:place>. Hiện nay vẫn còn rất nhiều người nhắc đến chị và sự kiện hội thảo quốc tế năm 1994. Chị nghĩ sao về thông tin này?<o:p></o:p></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style="font-size:100%;"><i style="">- </i>Tôi thực sự rất vui khi nghe tin này. Nhưng có sự thay đổi quan điểm như bây giờ chắc chắn không phải do tôi, bởi ở Việt Nam có rất nhiều người tâm huyết với cổ nhạc. Họ sẽ làm việc hết mình để tìm lại vị trí thực sự cho các nghệ nhân cổ nhạc. Tôi gây sốc chỉ vì ở thời đấy, quan điểm của một người ngoại quốc về âm nhạc Việt Nam sẽ bị nhìn nh</span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >ận </span><span style="font-size:100%;">với con mắt nghiêm khắc, nhạy cảm và khiến nhiều người ủng hộ nhạc dân tộc cải biên tổn thương.</span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" ><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style="font-size:100%;"><i style=""><span style="" lang="VI">- Trong các thể loại âm nhạc cổ truyền Việt Nam, chị thích loại nào nhất?<o:p></o:p></span></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >- Tôi thích </span><span style="font-size:100%;">nhạc </span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >Tài tử</span><span style="font-size:100%;">-</span><span style=";font-size:100%;" > </span><span style="font-size:100%;">C</span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >ải lương bởi nó có thang âm và giai điệu rất đẹp, hay nhất là tính </span><span style="font-size:100%;">ngẫu hứng </span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >ứng </span><span style="font-size:100%;">tác</span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" > đầy cảm xúc. Ca trù với tôi nghe rất lạ nhưng lại </span><span style="font-size:100%;">gây ấn tượng mạnh</span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >. Đấy là lý do</span><span style="font-size:100%;"> khiến</span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" > tôi rất hay lui tới câu lạc bộ ca trù ở Hà Nội để nghe hát. Tôi còn rất thích nghe bà </span><span style="font-size:100%;">Hà Thị </span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >Cầu hát Xẩm nữa. <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;"><span style="font-size:100%;"><i style=""><span style="" lang="VI">- Ngoài đàn tranh, chị còn biết chơi nhạc cụ nào của Việt Nam nữa?<o:p></o:p></span></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 12pt 0in 6pt; text-align: justify; font-family: arial;"><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >- Tôi có thể thổi sáo trúc. Nhưng tôi muốn kể thêm về việc tại sao mình học đàn tranh. Ý định này đến với tôi khi bắt gặp một cây đàn tranh được bán cùng </span><span style="font-size:100%;">mấy mớ </span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >rau và vài bộ quần áo cũ ở khu chợ Philippines gần trại tị nạn. Lúc đầu tôi chỉ biết chút thôi, nhưng khi đến Việt Nam, tôi đã được những người thầy nghệ nhân ở đây hướng dẫn rất nhiều. Họ coi tôi như con trong gia đình vậy. Có thể vì thế mà đến giờ tôi </span><span style="font-size:100%;">vẫn </span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >không thể nào quên những kỷ niệm </span><span style="font-size:100%;">thân thương gắn liền</span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" > với cây đàn tranh và những người thầy của mình.<span style=""> </span><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style="font-size:100%;"><i style="">- Nghe nói chồng chị là người mang trong mình nửa dòng máu Việt <st1:country-region st="on"><st1:place st="on">Nam</st1:place></st1:country-region>?<o:p></o:p></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style="font-size:100%;">- Đúng vậy, anh ấy tuy sinh ở Việt Nam nhưng lại lớn lên ở Oklahoma nên không rành về văn hóa Việt Nam và không biết nói tiếng Việt. Trong khi tôi, một cô gái Mỹ lại làm được điều ấy. Vì thế, </span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >khi đến với anh và gặp mẹ anh, một người Việt Nam, tôi thực sự rất vui. Hai mẹ con tôi rất hợp nhau và tôi hiểu bà đã hạnh phúc thế nào khi con dâu của mình có một chút liên hệ với văn hóa quê hương bà.</span><span style="font-size:100%;"><i style=""><o:p></o:p></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style="font-size:100%;"><i style="">-<span style=""> </span>Hình như trong đám cưới chị chú rể mặc áo the khăn xếp, còn cô dâu thì mặc áo dài Việt <st1:country-region st="on"><st1:place st="on">Nam</st1:place></st1:country-region>. Tại sao chị lại chọn trang phục này trong đám cưới của mình vậy?<o:p></o:p></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style="font-size:100%;">- Bởi áo dài Việt <st1:country-region st="on"><st1:place st="on">Nam</st1:place></st1:country-region> thực sự rất đẹp! Lễ cưới của chúng tôi diễn ra tại một ngôi chùa thay vì nhà thờ. Mùi hương trầm, tiếng chuông chùa và giọng tụng kinh của các vị sư luôn khiến cho tôi cảm thấy thanh thản.<i style=""><o:p></o:p></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12pt; text-align: justify; font-family: arial;"><span style="font-size:100%;"><i style="">- Cô con gái yêu của chị có được mẹ truyền cho một chút âm nhạc Việt <st1:place st="on"><st1:country-region st="on">Nam</st1:country-region></st1:place> nào không?<o:p></o:p></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >- </span><span style="font-size:100%;">Con bé đã xem tôi biểu diễn rất nhiều loại nhạc cụ và nghe nhạc nhẹ Việt Nam khi ở với bà. Tôi </span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >còn từng biểu diễn đàn tranh và sáo trúc rất nhiều lần ở trường cháu nữa. Nhưng giờ con bé học piano vì được bà ngoại tặng cho một cái rất đẹp.</span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style="font-size:100%;"><i style="">-<span style=""> </span>Hiện đang làm giảng viên tại đại học <st1:state st="on">Oklahoma</st1:state>, chị có lớp học nào dạy về âm nhạc Việt <st1:country-region st="on"><st1:place st="on">Nam</st1:place></st1:country-region> cho sinh viên không?<o:p></o:p></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12pt; text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style="font-size:100%;">- Tôi có dạy một khóa giới thiệu về âm nhạc các dân tộc trên thế giới.</span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" > Đôi khi, xen kẽ các bài giảng tôi có nói đến Việt Nam. Tuy nhiên, tôi có cảm giác rằng mình đã dành quá nhiều thời gian vào nghiên cứu nhạc dân tộc cải biên Việt Nam nên chưa trang bị đủ kiến thức để dạy về âm nhạc cổ truyền của đất </span><span style="font-size:100%;">V</span><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >iệt. Tuy nhiên, cổ nhạc Việt Nam thực sự cho tôi rất nhiều cảm xúc và chỉ muốn giữ nó cho riêng mình.</span><span style="font-size:100%;"><i style=""><o:p></o:p></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12pt; text-align: justify; font-family: arial;"><span style="font-size:100%;"><i style=""><span style="" lang="VI">- Chị sẽ quay lại Việt Nam trong thời gian tới chứ?<o:p></o:p></span></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12pt; text-align: justify; font-family: arial;"><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >- </span><span style="font-size:100%;">Có chứ, tôi thực sự muốn quay trở lại việt nam cùng gia đình mình. Đó là mơ ước của tôi.<i style=""><o:p></o:p></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12pt; text-align: justify; font-family: arial;"><span style="font-size:100%;"><i style="">- Cám ơn chị về những chia sẻ đầy cảm xúc này!./.<o:p></o:p></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: right; font-family: arial;font-family:arial;" align="right"><span style="font-size:100%;"><b style=""><span style="" lang="VI">Điệp Trần </span></b><i style=""><span style="" lang="VI">(thực hiện)</span></i></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: right; font-family: arial;font-family:arial;" align="right"><span style="font-size:100%;"><a href="http://www.nhandan.com.vn/tinbai/?top=43&sub=79&article=183966">Bài đăng trên Nhân dân điện tử 21.9.2010</a><br /><i style=""><span style="" lang="VI"><o:p></o:p></span></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style="font-size:100%;"><i style=""><span style="" lang="VI">Chú thích ảnh:<o:p></o:p></span></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >Ảnh 1: Hai vợ chồng Miranda đã chọn mặc áo dài trong đám cưới của mình</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >Ảnh 2: Hòa tấu cổ nhạc cùng nhà nghiên cứu Bùi Trọng Hiền (1993) (ảnh: Bùi Trọng Hiền cung cấp)<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style=";font-size:100%;" lang="VI" >Ảnh 3: Cây đàn tranh vẫn gắn bó với Miranda cho đến tận bây giờ <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; font-family: arial;font-family:arial;"><span style=";font-size:100%;" lang="VI" ><o:p> </o:p></span></p>Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-2233761023672493512010-09-15T07:22:00.000-07:002010-09-15T07:31:10.202-07:00Nghệ nhân đàn đáy Nguyễn Phú Đẹ: “TRUYỀN LẠI NGHỀ CHO CÀNG NHIỀU HỌC TRÒ CÀNG TỐT...”<div style="text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;"><span style="font-weight: bold;" class="apple-style-span"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">Ai cũng hiểu trong </span></span><span style="font-weight: bold;" class="apple-style-span"><span lang="VI"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">âm nhạc cổ truyền Việt Nam không có gì giá trị hơn sự kế tục theo lối truyền khẩu ngón nghề trực tiếp từ lớp nghệ nhân tiền bối. </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">Song </span></span><span style="font-weight: bold;" class="apple-style-span"><span lang="VI"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">đến giờ</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">, những báu vật sống ấy vẫn phải </span></span><span style="font-weight: bold;" class="apple-style-span"><span lang="VI"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">mỏi mắt chờ đợi</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"> một “</span></span><span style="font-weight: bold;" class="apple-style-span"><span lang="VI"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">cơ chế” tôn vinh di sản của các cấp chính quyền. Có người buông xuôi sống qua ngày, nhưng có người lại tự thân vận động, tự tìm học trò.</span><span class="Apple-style-span"> Nghệ nhân đàn đáy Nguyễn Phú Đẹ (Tứ Kỳ, Hải Dương) là một trong số ấy.</span></span></span><br /></div><div style="text-align: center; font-family: arial; color: rgb(255, 255, 255);"><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://1.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TJDXB6XXDII/AAAAAAAAA3M/xZVgukqSuuI/s1600/anh+1+-+Copy.JPG"><img style="display: block; margin: 0px auto 10px; text-align: center; cursor: pointer; width: 267px; height: 400px;" src="http://1.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TJDXB6XXDII/AAAAAAAAA3M/xZVgukqSuuI/s400/anh+1+-+Copy.JPG" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5517145971375934594" border="0" /></a><span style="font-size:85%;"><i><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">Nghệ nhân Nguyễn Phú Đẹ (ảnh: Bùi Trọng Hiền)</span></span></i></span></div> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><span class="apple-style-span"><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">Được mệnh danh là “đệ nhất danh cầm” với 70 năm gắn bó với cây đàn đáy, ở tuổi 85, cụ Đẹ vẫn miệt mài tìm cách truyền thụ tinh hoa cổ nhạc cho thế hệ trẻ từ nhiều năm nay. Học trò của cụ dễ phải đến hàng chục, nhưng theo đến nơi đến chốn chẳng là bao. Thế là, dù cố gắng, đến giờ người nghệ nhân già vẫn phải cặm cụi “đốt đuốc tìm học trò”. Ai cũng bảo nghề này khó mà quên đi cái nhẽ thường “vạn sự khởi đầu nan”. Khó ở đâu, khó cái gì và khó như thế nào, có lẽ chỉ người trong cuộc như cụ Đẹ mới cảm thấy rõ nhất.<o:p></o:p></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><span class="apple-style-span"><i><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">- Thưa cụ, đáng ra ở cái tuổi “cổ lai hi” người ta phải nghỉ ngơi an hưởng tuổi già, tại sao cụ cứ phải trăn trở tìm học trò vậy?<o:p></o:p></span></span></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><span class="apple-style-span"><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">Vì tôi tiếc. Công mình hun đúc tiếng đàn bao nhiêu năm trời mà không trao được cho ai thì phí lắm!<o:p></o:p></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><span class="apple-style-span"><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">- </span><i><span class="Apple-style-span">Nhưng rốt cuộc chẳng mấy ai theo được đến nơi đến chốn...</span></i><span class="Apple-style-span"><o:p></o:p></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><span class="apple-style-span"><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">Học đàn phải từ 3 đến 4 năm mới tạm ổn nghề, chứ nhiều người học chỉ được 20 ngày hay tham gia khóa học vài tháng mà mỗi tuần 2 buổi rưỡi thì làm sao theo nổi. </span><i><span class="Apple-style-span"><o:p></o:p></span></i></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><span class="apple-style-span"><i><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">- ..và vì thế đến giờ cụ vẫn chưa có truyền nhân?<o:p></o:p></span></span></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><span class="apple-style-span"><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">Có chứ, tôi có vài học trò tâm huyết. Như chị Phạm Thị Huệ và Phạm Đình Hoằng. Nhất là cậu Hoằng, cứ từ Hà Nội về đây học suốt. Năm cậu Hoằng mới học tôi tưởng thấy khó quá mà chán, ai ngờ về sau học được lại mê, đến nay là gần 4,5 năm rồi đấy, bây giờ tay đàn đã khá lắm rồi. <o:p></o:p></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><span class="apple-style-span"><i><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">- Mất nhiều năm như vậy mới thành nghề, ắt hẳn học đàn đáy rất khó?<o:p></o:p></span></span></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><span class="apple-style-span"><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">Kỹ thuật đàn đáy không khó. Cái khó là phải tự học hỏi và cọ sát. Ngày xưa tôi học mất 5 năm mới ra đàn, ấy mà vẫn phải đi các nơi nghe ngóng học lỏm, thấy ai đàn hay thì chịu khó rót nước điếu đóm, người ta mới chỉ cho mình. Dần dà tai mình sẽ biết nghe, tay mình biết nắn thế nào cho ra tiếng trùng, tiếng vê, tiếng vẩy...để nghe chín nục mới hay.<br /></span></span></span></p><div style="text-align: center; font-family: arial; color: rgb(255, 255, 255);"><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://3.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TJDXCRXLgeI/AAAAAAAAA3U/xK-SGv_l4UQ/s1600/anh+2+-+Copy.JPG"><img style="display: block; margin: 0px auto 10px; text-align: center; cursor: pointer; width: 400px; height: 267px;" src="http://3.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TJDXCRXLgeI/AAAAAAAAA3U/xK-SGv_l4UQ/s400/anh+2+-+Copy.JPG" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5517145977549193698" border="0" /></a><span style="font-size:85%;"><i><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">Nghệ nhân Nguyễn Phú Đẹ và người học trò kiên trì nhất của mình, kép đàn Phạm Đình Hoằng</span></span></i><b><span lang="VI"><span class="Apple-style-span"> </span></span></b></span><span lang="VI" style="font-size:85%;"><span class="Apple-style-span">(ảnh: Bùi Trọng Hiền)</span></span><br /></div><p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><span lang="VI"><span class="Apple-style-span"><o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><i><span class="Apple-style-span">- Nhưng ngày nay chẳng có mấy cơ hội được cọ sát như vậy bởi những người theo ca trù rất ít?<o:p></o:p></span></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><span class="apple-style-span"><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">Tuy ít nhưng giờ học lại có băng đài, ghi âm hỗ trợ chứ không phải tự nhớ trong đầu như chúng tôi ngày xưa</span></span></span><span class="Apple-style-span">. Thuở nhỏ, tôi phải tự lần mò học mót, nhưng giờ gặp học trò nào tận tâm, kiên trì thì có bao nhiêu vốn liếng tôi sẽ dạy chỉ tay, chỉ ngón cho bằng hết. </span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><i><span class="Apple-style-span">- Nghe nói cụ có mở lớp dạy đàn trong làng?</span></i><i><span lang="VI"><span class="Apple-style-span"><o:p></o:p></span></span></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">Có, nhưng kinh tế không có lấy gì cho tụi nó học nên các cháu không ham lắm. Ở nhà quê hát cho ai nghe, đàn cho ai nghe? Thỉnh thoảng tôi buồn thì gọi chúng đến dạy. Ở nhà tôi cũng dạy đứa cháu gái học hát, cũng được kha khá đấy, nhưng giờ nó đi làm thợ may, dăm bữa nó về hai ông cháu lại đàn hát với nhau.</span></span><i><span class="Apple-style-span"><o:p></o:p></span></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><i><span class="Apple-style-span">- Hình như trước đây cụ có </span></i><i><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">đề xuất với</span></span><span lang="VI"><span class="Apple-style-span"> </span></span><span class="Apple-style-span">sở văn hóa tài trợ tiền để mở lớp dạy đàn</span></i><i><span class="Apple-style-span"> </span><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">ở làng nhưng không được</span></span><span class="Apple-style-span">?<o:p></o:p></span></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">Tôi xin mấy triệu để cháu nào có học đàn thì mỗi ngày cho nó 5 nghìn thôi cũng được</span></span><span class="Apple-style-span">. Tôi cũng đề nghị may cho mỗi cháu một bộ áo dài để đi đâu diễn đỡ phải thuê. </span><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">Ấy thế mà họ chả cho xu nào, lại cho phông màn với loa đài nghe đâu trị giá vài chục triệu có chết không. Tất cả tôi trả lại xã, họ làm gì thì làm.</span></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><i><span class="Apple-style-span">- Cụ nghĩ sao về quan niệm chỉ truyền dạy ca trù trong khuôn khổ gia đình?<o:p></o:p></span></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><span class="Apple-style-span">Không nên bó khuôn trong gia đình. </span><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">Truyền lại</span></span><span class="Apple-style-span"> được càng nhiều học trò càng tốt, bởi mình sống được bao lâu nữa mà giữ. Muốn cho cái nghề của ông cha mình trở lại thì phải phổ biến ra, chẳng được trọn vẹn được thì cũng còn đôi chút.</span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><i><span class="Apple-style-span">- Khi ca trù được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại cụ cảm thấy thế nào?<o:p></o:p></span></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">Tôi thấy bình thường vì tương lai phát đạt của ca trù còn lâu lắm. </span></span><span class="Apple-style-span">Ai học? Lấy gì mà học? Thầy ăn bằng cái gì mà dạy? Mà rồi học được thì hát cho ai nghe, đàn cho ai nghe? Phải có người thưởng thức, người biết nghe, chịu mất tiền để mà nghe thì nó mới nên được. </span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: justify; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;"><i><span class="Apple-style-span">Đợt nắng nóng ở miền Bắc vừa qua </span></i><i><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">cụ Nguyễn Phú Đẹ đã phải đi viện tiêm 19 mũi, toàn thuốc dưỡng não và thuốc bổ. Nghe tin ấy không ít người nao lòng, bởi lẽ, những người như cụ đều là những báu vật quốc gia. Trong khi các nhà chức trách đang bàn thảo qui chế thì hồi chuông báo động di sản từng ngày vẫn rầu rĩ cất lên.<o:p></o:p></span></span></i></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: right; color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;font-family:arial;" align="right"><b><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">Điệp Trần </span></span></b><i><span lang="VI"><span class="Apple-style-span">(thực hiện)</span></span></i><b><span lang="VI"><span class="Apple-style-span"><o:p></o:p></span></span></b></p><p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0in 12pt; text-align: right; color: rgb(51, 255, 51); font-family: arial;font-family:arial;" align="right"><span class="Apple-style-span" style="font-size:85%;"><i>Đăng trên Thời Nay ngày 2/9/2010</i></span></p><span style="color: rgb(255, 255, 255); font-family: arial;" lang="VI"><span class="Apple-style-span"></span><o:p></o:p></span>Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8872624328303022590.post-79320621976177301382010-08-21T09:15:00.000-07:002010-08-21T09:25:54.471-07:00Kết nối với phụ huynh bằng...Forum<div style="text-align: center;"><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://2.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TG_8rNvgOgI/AAAAAAAAA1k/8r19-6j0WqU/s1600/truong+tu+thuc+1+-+Copy.JPG"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 400px; height: 267px;" src="http://2.bp.blogspot.com/_9dxzgN4bQvM/TG_8rNvgOgI/AAAAAAAAA1k/8r19-6j0WqU/s400/truong+tu+thuc+1+-+Copy.JPG" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5507898688650885634" /></a></div><span class="Apple-style-span" style=" -webkit-border-horizontal-spacing: 2px; -webkit-border-vertical-spacing: 2px; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:13px;"><div class="tittrungbinh" align="justify" style="text-decoration: none; font-weight: bold; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:12px;"><div align="left" style=" text-decoration: none; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">Bên cạnh cuốn sổ liên lạc, các mạng xã hội và diễn đàn trên internet (forum) đã trở thành là một kênh hữu dụng giúp các trường mẫu giáo tư thục giao lưu với những bậc phụ huynh thời @.</span></span></span></div><div align="left" style=" text-decoration: none; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"><br /></span></span></span></div></div> <div class="art_content" align="justify" style=" text-decoration: none; font-weight: normal; line-height: 15px; color: rgb(0, 0, 0); font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:12px;"><div style="text-decoration: none; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"> “Chị Giang ơi, dạo này Nhím đến trường toàn ngủ đúng không chị? Ở nhà dạo này cứ cho sang bà nội chơi y như rằng lúc về là con thức đến 12 giờ mới ngủ, sáng ra bố mẹ bế cho cô đưa đi học vẫn còn đang gà gật...”, bà mẹ trẻ có nickname Tamata trên diễn đàn</span></span></span><a href="http://www.webtretho.com/" style="text-decoration: underline; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">www.webtretho.com</span></span></span></a><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"> lo lắng hỏi thăm trên topic của trường mẫu giáo nơi con mình theo học. Chỉ vài tiếng sau, câu trả lời đã được giáo viên của trường đưa lên diễn đàn này.</span></span></span></div><div style="text-decoration: none; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"><br /></span></span></span></div> <div style="text-decoration: none; "><b style="text-decoration: none; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">Forum – quảng bá và kết nối</span></span></span></b></div><div style="text-decoration: none; "><b style="text-decoration: none; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"><br /></span></span></span></b></div> <div style="text-decoration: none; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">Với nhiều người, forum - các diễn đàn trên mạng không còn là một từ ngữ xa lạ. Thực tế, việc giao lưu qua kênh này đang trở nên phổ biến và là một mô hình mở giúp liên kết mọi người có chung sở thích, trong đó có các diễn đàn dành cho các bậc cha mẹ như </span></span></span><a href="http://www.webtretho.com/" style="text-decoration: underline; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">www.webtretho.com</span></span></span></a><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"> ,</span></span></span><a href="http://www.lamchame.com/" style="text-decoration: underline; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">www.lamchame.com</span></span></span></a><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"> , diendan.yeutretho.com. Bên cạnh việc thảo luận các vấn đề liên quan đến chăm sóc con cái, tại đây luôn có những chủ đề nói về nhu cầu tìm trường cho con của phụ huynh. Thậm chí, để chiều lòng các bà mẹ diễn đàn </span></span></span><a href="http://www.webtretho.com/" style="text-decoration: underline; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">www.webtretho.com</span></span></span></a><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"> đã dành hẳn những mục (box) riêng giúp những mọi người tìm kiếm nơi học tập cho con cái mình. Các trường tư thục, nhất là bậc mầm non và tiểu học không bỏ lỡ cơ hội này. Họ lập các chủ đề (topic) về trường, thông qua đó vừa quảng cáo vừa giao lưu với các phụ huynh.</span></span></span></div><div style="text-decoration: none; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"><br /></span></span></span></div> <div style="text-decoration: none; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">Thạc sĩ Ngô Thanh Giang, giám đốc Trường mầm non tư thục Bee’daycare cho biết, “Mọi người đều thấy yên tâm và dễ chịu khi chính giám đốc trường trực tiếp theo dõi topic, lại nhớ mặt, nhớ tên, nhớ tính cách của con mình”. Chị cho biết thêm, bản thân trường cũng có forum riêng và coi kênh này quan trọng không kém gì sổ liên lạc giữa gia đình và nhà trường.</span></span></span></div><div style="text-decoration: none; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"><br /></span></span></span></div> <div style="text-decoration: none; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">Thông thường, bên cạnh trao đổi, các trường tư thục rất “chịu khó” đưa hình ảnh, thực đơn và lịch sinh hoạt của các cháu lên mạng để các mẹ được biết và trao đổi. Tuy nhiên, cũng vì công bố quá nhiều thông tin như vậy nên các chủ topic phải “đối mặt” với những câu hỏi khó và đôi khi là ý kiến phàn nàn công khai. Tuy nhiên, ý kiến hai chiều phần nào giúp phụ huynh phân loại trường cho con mình. “Những tâm sự về trường lớp và giáo viên của con giúp tôi hiểu chất lượng của trường sâu sát hơn rất nhiều so với thông tin một chiều trên những tờ quảng cáo”, ý kiến của chị Nguyễn Minh Nguyệt, 30 tuổi, thành viên của </span></span></span><a href="http://www.webtretho/" style="text-decoration: underline; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">www.webtretho</span></span></span></a><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"> là thí dụ.</span></span></span></div><div style="text-decoration: none; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"><br /></span></span></span></div> <div style="text-decoration: none; "><b style="text-decoration: none; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">Vẫn còn lạ lẫm</span></span></span></b></div><div style="text-decoration: none; "><b style="text-decoration: none; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"><br /></span></span></span></b></div> <div style="text-decoration: none; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">Dù internet đã phát triển mạnh tại Việt Nam, nhưng không phải bà mẹ nào cũng chịu khó lên các diễn đàn tìm hiểu. Phần vì họ không biết và cũng không có thời gian. Vì vậy, cách trao đổi trực tiếp với giáo viên về con cái mình được đặt lên hàng đầu.</span></span></span></div><div style="text-decoration: none; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"><br /></span></span></span></div> <div style="text-decoration: none; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">Nguyễn Minh Khánh, giáo viên trường Mầm non công lập Họa My, Hàng Lược (Hoàn Kiếm) cho biết ngoài “vở bé chăm ngoan” (một dạng sổ liên lạc) chị chỉ trao đổi với phụ huynh vào những giờ đón, thả trẻ hoặc qua điện thoại. “Rõ ràng, việc quảng bá trường trên internet thì trường tư thục làm tốt hơn công lập. Tuy nhiên, để chọn trường cho con, các phụ huynh nên thâm nhập thực tế ngôi trường”, chị Khánh nhận xét.</span></span></span></div><div style="text-decoration: none; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"><br /></span></span></span></div> <div style="text-decoration: none; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">Cũng phải nói rằng, phụ huynh thường chỉ tìm đến các trường tư thục khi hồ sơ gửi mẫu giáo công lập của con mình bị từ chối hoặc một vài nguyên nhân khác. Thông thường, khi con mình đã “ấm chỗ” tại một trường mẫu giáo, các phụ huynh thường có tâm lý... tự an tâm về chất lượng của trường nên lơ là kiểm soát. </span></span></span></div><div style="text-decoration: none; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"><br /></span></span></span></div> <div style="text-decoration: none; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">Dù sao, khi sức ép quá tải tại các trường mầm non công lập ngày càng nặng thì việc lên internet và truy cập vào các diễn đàn sẽ giúp không ít các bà mẹ trẻ tìm được trường ưng ý cho con cái mình mà không phải chịu cảnh chờ đợi hàng tiếng đồng hồ chỉ để xin cho con vào trường công.</span></span></span></div><div style="text-decoration: none; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"><br /></span></span></span></div> <div align="right" style="text-decoration: none; "><b><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">Điệp Trần</span></span></span></b></div><div align="right" style="text-align: right; text-decoration: none; "><b><a href="http://www.nhandan.com.vn/tinbai/?top=41&sub=76&article=181125"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"><i><span class="Apple-style-span" style="color:#33FF33;">Đăng trên Thời Nay ngày 12/8/2010</span></i></span></span></a></b></div></div></span>Bach Vienhttp://www.blogger.com/profile/07366229842645367280noreply@blogger.com